حکیم شفایی اصفهانی
شفایی اصفهانی (۹۹۶ ه. ق- ۱۰۳۸ ه. ق) از شاعران نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است.
| حکیم شفایی اصفهانی | |
|---|---|
 | |
| نام اصلی | شرف‌الدین حسن اصفهانی |
| زمینهٔ کاری | شاعر و پزشک |
| زادروز | ۹۹۶ ه.ق اصفهان |
| پدر و مادر | حکیم ملّای اصفهانی |
| مرگ | ۱۰۳۸ ه.ق |
| ملیت | ایرانی |
| در زمان حکومت | شاه طهماسب و شاه عباس اول |
| لقب | شفایی |
| سبک نوشتاری | قصیده، غزل و مثنوی |
| کتاب‌ها | دیوان |
زندگینامه
شرف‌الدین حسن اصفهانی فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، در سال ۹۹۶ ه. ق در اصفهان به دنیا آمد. وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش نیز بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم «شاه عباس اول» شد. در انواع قالب‌ها مانند قصیده، غزل و مثنوی شعر سروده‌است و آثاری شیوا از خود به جای گذاشته‌است.
حکیم شفایی در سال ۱۰۳۸ ه. ق وفات یافت.[۱]
آثار
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای حضرت سیدالشهدا(ع) و فرزندانش سروده‌است. مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست.
نگاه شاعر به حادثه‌ی عاشورا احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقع‌‌ی جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب ۹ بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.
اشعار
شعر ۱
| سرو ز پا افتاده، باغ جنان حسین | شاخ گل شکفته ز باد خزان حسین | |
| پژمرده گلبنی که لب غنچه تر نکرد | از جویبار حسرت آخر زمان حسین | |
| آن لاله غریب که بر جان خسته داشت | چون گل هزار چاک ز تیغ و سنان نداشت | |
| سوداگر بلا که به بازار کربلا | بالای هم نهاد متاع زیان حسین | |
| آن مالک بهشت که اقطاع مرحمت | زیر نگین اوست جهان در جهان حسین |
شعر ۲
| آه از دمی که فتنه حرب آشکار شد | شرم از میان بی ادبان بر کنار شد | |
| آه از دمی که شاه شهیدان ز قحط آب | محتاج رشحه[۲] مژه اشکبار شد | |
| آه از دمی که حلق شهیدان ز تشنگی | راضی به خنجر ستم آبدار شد | |
| آه از دمی که غرق به خون است ذوالجناح | تنها به سوی خیمه آن شهسوار شد | |
| از ضربتی که خصم بر او بی دریغ زد | ارواح قدسیان به فلک دلفگار[۳] شد |
کتابشناسی
- دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، ۱۳۶۲.
منابع