حاج شیخ على تهرانى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| نام اصلی = | | نام اصلی = | ||
| زمینه فعالیت = | | زمینه فعالیت = | ||
| ملیت = | | ملیت =ایرانی | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = | | محل تولد = | ||
| والدین =شیخ | | والدین =شیخ عبدالحسین تهرانى معروف به شیخ العراقین | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ = | ||
| محل مرگ = | | محل مرگ = | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
|حوزه = | |حوزه = | ||
|شاگرد = | |شاگرد = | ||
|استاد = | |استاد =صاحب جواهر | ||
|علت شهرت = | |علت شهرت = | ||
| تأثیرگذاشته بر = | | تأثیرگذاشته بر =انگیزه‌هاى معنوى شاعران آیینى هم‌دوره در راستای سرودن این‌گونه آثار عاشورایی | ||
| تأثیرپذیرفته از = | | تأثیرپذیرفته از = | ||
| وب‌گاه = | | وب‌گاه = | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''حاج شیخ على تهرانى''' از | |||
'''حاج شیخ على تهرانى''' از شعرای آیینی در دوره ناصرى است. | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
پدرش آیت اللّه حاج شیخ على تهرانى معروف به شیخ العراقین، از علماى بزرگ و فقهاى مشهور سده سیزدهم هجرى و از شاگردان صاحب جواهر<ref>آیت‌الله شیخ محمد حسن بن شیخ باقر بن شیخ عبد الرحیم بن آقامحمد بن ملا عبد الرحیم شریف اصفهانی از فقهای شیعه است.</ref> است. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
از مرحوم حاج شیخ على تهرانى مقتل منظومى حاوى حدود 2100 بیت در دست است که به | از مرحوم حاج شیخ على تهرانى مقتل منظومى حاوى حدود 2100 بیت در دست است که به «معراج المحبّة» موسوم است. این مقتل منظوم در قالب مثنوی و به سبک عراقى است که گاه به شیوه بیانى حماسى نزدیک مى‌شود و از آرایه‌هاى لفظى و معنوى اصطلاحات ادبى، نجومى و علمى به کار رفته در آن مى‌توان به آشنایى سراینده آن با علوم و فنون مختلف پى برد. در این مقتل منظوم فارسى کمتر به پیچیدگى لفظى و معنوى برمى‌خوریم و از شیوه سادۀ بیانى برخوردار است ولى با این همه خالى از حشو و زواید نیست. «معراج المحبّه» ترجمه فارسى مقتل معروف [[لهوف]] تألیف سید بن طاوس است که از مقاتل معتبر به شمار مى‌رود و در سال 1317 ه.ق به همت مرحوم حاج شیخ على محلاتى ساکن بمبئى در هند به چاپ رسیده و در سال 1399 ه.ق مطابق سال 1357 ه.ش توسط محمد على انصارى و به ضمیمه لهوف منتشر شده است<ref>وى در مقدّمۀ کوتاه خود بر این مقتل منظوم مى‌نویسد: | ||
این | |||
آقا شیخ على شیخ العراقین فرزند آقا شیخ عبد الحسین شیخ العراقین -رضوان اللّه علیهما- که یکى از علماى رشید اوایل زمان ناصرالدین شاه قاجار است و حدود 130 سال قبل کتاب لهوف را با اشعارى بسیار عارفانه و ادیبانه و شورانگیز به رشته نظم درکشیده است و علت این اقدام این است که آقا شیخ على شبى پدر بزرگوارش را در خواب دید از اوضاع عالم آخرت پرسید. پدر به فرزند گفت: این طبقه شعرا و مدّاحین مخصوصا مرثیه‌سرایان، اینجا وضعشان خوب است و مقامشان عالى و من اینجا خازن اشعار این طبقه هستم، بکوش تا خود را در شمار این دسته درآورى. آقا شیخ على که تا آن زمان شعرى نسروده بود و چون لهوف را از لحاظ اعتبار و شخصیت مولّف معتبر مى‌دانست آن را حدود سه هزار شعر به رشته نظم درآورد و الحق بسیار شیرین و ملیح سرود و آن را «معراج المحّبة» نامید.</ref>. | |||
این اثر منظوم [[عاشورا]]<nowiki/>یى که در قالب مثنوى سروده شده، با این سه بیت به پایان رسیده است: | |||
{| style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt"> هزاران شکر خلاّق جهان را </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> که گویا کرد این الکن زبان را </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> رسید این غم فزا دفتر به اتمام </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> به معراج محبّت کردمش نام </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> به محشر آرزو باشد همینم </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> که باشد این کتاب اندر یمینم </span> | |||
|} | |||
<br /> | |||
===اشعار=== | |||
=== | ====برگزیده‌اى از مقتل منظوم معراج المحّبة<ref>این مثنوى عاشورایى پس از ابیاتى در خطاب به حضرت ولى عصر (عج) و توحید و ستایش خداوند و نعت رسول گرامى اسلام (ص) و امیر مؤمنان على (ع) با داستان مرگ معاویه و خلافت یزید آغاز مى‌گردد و با بیان ورود اهل بیت عصمت و طهارت -علیهم السلام- به مدینه پایان مى‌پذیرد.</ref>==== | ||
این مثنوى عاشورایى پس از ابیاتى در خطاب به حضرت ولى عصر(عج)و توحید و ستایش خداوند و نعت رسول گرامى اسلام(ص)و امیر مؤمنان على(ع)با داستان مرگ معاویه و خلافت یزید آغاز مى‌گردد و با بیان ورود اهل بیت عصمت و طهارت-علیهم السلام-به مدینه پایان مى‌پذیرد | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| چو زد بهرام خون‌آشام خون‌ریز | بر این سرکش سمند دهر مهمیز }} | {{ب| چو زد بهرام خون‌آشام خون‌ریز | بر این سرکش سمند دهر مهمیز }} | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۳: | ||
{{ب| به پا شد خسرو بى‌مثل و مانند | بفرمودى که اى خیل خداوند }} | {{ب| به پا شد خسرو بى‌مثل و مانند | بفرمودى که اى خیل خداوند }} | ||
{{ب| نشینید این زمان بر پشت باره | شوید این دم سوى جنّت سواره | {{ب| نشینید این زمان بر پشت باره | شوید این دم سوى جنّت سواره }} | ||
{{ب| سلاح جنگ از اهل حرم خواست | به میراث نبّوت تن بیاراست }} | {{ب| سلاح جنگ از اهل حرم خواست | به میراث نبّوت تن بیاراست }} | ||
{{ب| سپر از حمزه و تیغ از پدر داشت | کُلَه‌خود از رسول تاجور داشت <ref> | {{ب| سپر از حمزه و تیغ از پدر داشت | کُلَه‌خود از رسول تاجور داشت <ref>همان، ص 40 و 41.</ref> }} | ||
{{ب| چو بگذشتند شیران حجازى | على <ref>مراد وجود مبارک حضرت على اکبر(ع)است.</ref> را شد هواى تیغ‌بازى }} | {{ب| چو بگذشتند شیران حجازى | على <ref>مراد وجود مبارک حضرت على اکبر (ع) است.</ref> را شد هواى تیغ‌بازى }} | ||
{{ب| ز صف آمد برون آن شاه صفدر | ستاده در بر سالار محشر }} | {{ب| ز صف آمد برون آن شاه صفدر | ستاده در بر سالار محشر }} | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۷: | ||
{{ب| بگفت اى بهترین فرزند آدم | جلال کبریایى در تو مُدغم }} | {{ب| بگفت اى بهترین فرزند آدم | جلال کبریایى در تو مُدغم }} | ||
{{ب| تمنا دارم اى سلطان پیروز | که آل اللّه را باشم قلاوز <ref>به فتح اول و ضم حرف | {{ب| تمنا دارم اى سلطان پیروز | که آل اللّه را باشم قلاوز <ref>به فتح اول و ضم حرف واو، لفظى ترکى است به معناى رهبر و مقدمه لشکر و قلاوزى به معناى رهبرى آمده است. در برخى از کتب این کلمه به ضم قاف و کسر حرف واو ضبط شده ولى در اینجا به خاطر همانندى حروف کلمات قافیه باید آن را به فتح اول و ضم حرف واو تلفظ کرد.</ref> }} | ||
{{ب| بدان شهزاده شاه روز محشر | چنین فرمود کاى شبه پیمبر }} | {{ب| بدان شهزاده شاه روز محشر | چنین فرمود کاى شبه پیمبر }} | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۳: | ||
{{ب| برو بدرود کن اهل حرم را | که بینى روى سلطان قِدم را }} | {{ب| برو بدرود کن اهل حرم را | که بینى روى سلطان قِدم را }} | ||
{{ب| چو رخصت یافت از آن شاه ذى جود | روان شد سوى خرگه بهر بدرود | {{ب| چو رخصت یافت از آن شاه ذى جود | روان شد سوى خرگه بهر بدرود }} | ||
{{ب| شه عشاق خلاق محاسن | به کف بگرفت آن | {{ب| شه عشاق خلاق محاسن | به کف بگرفت آن نیکو محاسن }} | ||
{{ب| به آه و ناله گفت اى داور من | سوى میدان کین شد اکبر من | {{ب| به آه و ناله گفت اى داور من | سوى میدان کین شد اکبر من }} | ||
{{ب| چو تابان گشت نور رویش از دور | مخالف را روان گردید پرشور }} | {{ب| چو تابان گشت نور رویش از دور | مخالف را روان گردید پرشور }} | ||
{{ب| گمان کردند قوم کینه‌پرور | که باشد این مجاهد خود پیمبر | {{ب| گمان کردند قوم کینه‌پرور | که باشد این مجاهد خود پیمبر }} | ||
{{ب| بفرمود اى پرستاران ابلیس | که باشد کارتان افسون و تلبیس }} | {{ب| بفرمود اى پرستاران ابلیس | که باشد کارتان افسون و تلبیس }} | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۳: | ||
{{ب| چو آن سرچشمه جود الهى | مکید آن خاتم ختمى پناهى }} | {{ب| چو آن سرچشمه جود الهى | مکید آن خاتم ختمى پناهى }} | ||
{{ب| توانایى شدش بر تن دوباره | سوى میدان کین افکند باره <ref> | {{ب| توانایى شدش بر تن دوباره | سوى میدان کین افکند باره <ref>همان، ص 63 تا 65.</ref> }} | ||
{{ب| سوى خرگاه شد سالار با شاه | که بدرود آورد با لشکر آه }} | {{ب| سوى خرگاه شد سالار با شاه | که بدرود آورد با لشکر آه }} | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۹: | ||
{{ب| پس از بدرود اطفال جگرریش | طلب کردند آب از ساقى خویش }} | {{ب| پس از بدرود اطفال جگرریش | طلب کردند آب از ساقى خویش }} | ||
{{ب| جواب ساقى لب‌تشنگان را | ندانم چون ندارم آب زبان را | {{ب| جواب ساقى لب‌تشنگان را | ندانم چون ندارم آب زبان را }} | ||
{{ب| شه بى‌لشکر و سالار بى‌یار | روان شد سوى میدان بهر پیکار }} | {{ب| شه بى‌لشکر و سالار بى‌یار | روان شد سوى میدان بهر پیکار }} | ||
{{ب| تو گفتى کربلا دشت حنین است | على:عباس و پیغمبر:حسین است }} | {{ب| تو گفتى کربلا دشت حنین است | على:عباس و پیغمبر: حسین است }} | ||
{{ب| ز جا شد کنده آن انبوه لشکر | نه سر پیدا ز پا نه پاى از سر | {{ب| ز جا شد کنده آن انبوه لشکر | نه سر پیدا ز پا نه پاى از سر }} | ||
{{ب| چو شد میدان کین خالى ز لشکر | شه آب‌آفرین گفت اى برادر }} | {{ب| چو شد میدان کین خالى ز لشکر | شه آب‌آفرین گفت اى برادر }} | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۵۱: | ||
{{ب| روان شو سوى آب اى نازنین یار | براى کودکان آبى به دست آر }} | {{ب| روان شو سوى آب اى نازنین یار | براى کودکان آبى به دست آر }} | ||
{{ب| به سوى آب شد سقاى محشر | به رزم اندر بدى سبط پیمبر | {{ب| به سوى آب شد سقاى محشر | به رزم اندر بدى سبط پیمبر }} | ||
{{ب| یم رحمت چو در نم شد شناور | خمیده از پشت خنگ کوه پیکر }} | {{ب| یم رحمت چو در نم شد شناور | خمیده از پشت خنگ کوه پیکر }} | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۷: | ||
{{ب| چو عزم خیمه کرد آن میر صفدر | نهنگ‌آسا شناور شد تکاور }} | {{ب| چو عزم خیمه کرد آن میر صفدر | نهنگ‌آسا شناور شد تکاور }} | ||
{{ب| به سر سوداى وصل عشق مى‌یافت | عنان عشق سوى عشق مى‌تافت <ref> | {{ب| به سر سوداى وصل عشق مى‌یافت | عنان عشق سوى عشق مى‌تافت <ref>همان، ص 73 و 74.</ref> }} | ||
{{ب| چو از میدان گردون چتر خورشید | نگون چون رایت عباس گردید }} | {{ب| چو از میدان گردون چتر خورشید | نگون چون رایت عباس گردید }} | ||
| خط ۱۷۵: | خط ۱۷۷: | ||
{{ب| بر ایتام برادر مادرى کرد | بناتُ النّعش را جمع‌آورى کرد }} | {{ب| بر ایتام برادر مادرى کرد | بناتُ النّعش را جمع‌آورى کرد }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر | *[[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج 1، ص 446-450.]] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
<references /> | <references />{{شاعران}} | ||
[[رده:شاعران قرن سیزدهم]] | [[رده:شاعران قرن سیزدهم]] | ||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | [[رده:شاعران فارسی زبان]] | ||
[[رده:شاعران ایرانی]] | [[رده:شاعران ایرانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۸
| حاج شیخ على تهرانى | |
|---|---|
| پدر و مادر | شیخ عبدالحسین تهرانى معروف به شیخ العراقین |
| ملیت | ایرانی |
| سبک نوشتاری | عراقى |
| دیوان سروده‌ها | معراج المحبّة |
| استاد | صاحب جواهر |
| اثرگذاشته بر | انگیزه‌هاى معنوى شاعران آیینى هم‌دوره در راستای سرودن این‌گونه آثار عاشورایی |
حاج شیخ على تهرانى از شعرای آیینی در دوره ناصرى است.
زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پدرش آیت اللّه حاج شیخ على تهرانى معروف به شیخ العراقین، از علماى بزرگ و فقهاى مشهور سده سیزدهم هجرى و از شاگردان صاحب جواهر[۱] است.
آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از مرحوم حاج شیخ على تهرانى مقتل منظومى حاوى حدود 2100 بیت در دست است که به «معراج المحبّة» موسوم است. این مقتل منظوم در قالب مثنوی و به سبک عراقى است که گاه به شیوه بیانى حماسى نزدیک مى‌شود و از آرایه‌هاى لفظى و معنوى اصطلاحات ادبى، نجومى و علمى به کار رفته در آن مى‌توان به آشنایى سراینده آن با علوم و فنون مختلف پى برد. در این مقتل منظوم فارسى کمتر به پیچیدگى لفظى و معنوى برمى‌خوریم و از شیوه سادۀ بیانى برخوردار است ولى با این همه خالى از حشو و زواید نیست. «معراج المحبّه» ترجمه فارسى مقتل معروف لهوف تألیف سید بن طاوس است که از مقاتل معتبر به شمار مى‌رود و در سال 1317 ه.ق به همت مرحوم حاج شیخ على محلاتى ساکن بمبئى در هند به چاپ رسیده و در سال 1399 ه.ق مطابق سال 1357 ه.ش توسط محمد على انصارى و به ضمیمه لهوف منتشر شده است[۲].
این اثر منظوم عاشورایى که در قالب مثنوى سروده شده، با این سه بیت به پایان رسیده است:
| هزاران شکر خلاّق جهان را | که گویا کرد این الکن زبان را | |
| رسید این غم فزا دفتر به اتمام | به معراج محبّت کردمش نام | |
| به محشر آرزو باشد همینم | که باشد این کتاب اندر یمینم |
اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برگزیده‌اى از مقتل منظوم معراج المحّبة[۳][ویرایش | ویرایش مبدأ]
| چو زد بهرام خون‌آشام خون‌ریز | بر این سرکش سمند دهر مهمیز | |
| سوارى شد عیان زرّینه جوشن | جهان از پرتوش گردیده روشن | |
| نوازد ناى جیش کفر مطلق | وز آن سو عشق زد کوس انا الحق | |
| به پا شد خسرو بى‌مثل و مانند | بفرمودى که اى خیل خداوند | |
| نشینید این زمان بر پشت باره | شوید این دم سوى جنّت سواره | |
| سلاح جنگ از اهل حرم خواست | به میراث نبّوت تن بیاراست | |
| سپر از حمزه و تیغ از پدر داشت | کُلَه‌خود از رسول تاجور داشت [۴] | |
| چو بگذشتند شیران حجازى | على [۵] را شد هواى تیغ‌بازى | |
| ز صف آمد برون آن شاه صفدر | ستاده در بر سالار محشر | |
| ستاره ریخت از نرگس به خورشید | هلال‌آسا رکاب شاه بوسید | |
| بگفت اى بهترین فرزند آدم | جلال کبریایى در تو مُدغم | |
| تمنا دارم اى سلطان پیروز | که آل اللّه را باشم قلاوز [۶] | |
| بدان شهزاده شاه روز محشر | چنین فرمود کاى شبه پیمبر | |
| برو بدرود کن اهل حرم را | که بینى روى سلطان قِدم را | |
| چو رخصت یافت از آن شاه ذى جود | روان شد سوى خرگه بهر بدرود | |
| شه عشاق خلاق محاسن | به کف بگرفت آن نیکو محاسن | |
| به آه و ناله گفت اى داور من | سوى میدان کین شد اکبر من | |
| چو تابان گشت نور رویش از دور | مخالف را روان گردید پرشور | |
| گمان کردند قوم کینه‌پرور | که باشد این مجاهد خود پیمبر | |
| بفرمود اى پرستاران ابلیس | که باشد کارتان افسون و تلبیس | |
| منم ز این اهل بیت برگزیده | شه عشق‌آفرین را نور دیده | |
| بگفت و برکشید آن تیغ را زود | برآورد از نهاد دشمنان دود | |
| گروهى را به تیغ آن شیر یزدان | همى جا داد در آتش ز میدان | |
| ز رزم قوم دون گردید خسته | روان شد سوى شاه دلشکسته | |
| بگفت اى داور بالا و پستى | که چون حق باشى اندر ملک هستى | |
| شد از سوز عطش وز ثقل آهن | توانایى ز جان و طاقت از تن | |
| در آن خرگه که بودى آب نایاب | ز خجلت شد شه آب‌آفرین آب | |
| نگین خاتم آن سلطان سرمد | نهاد اندر دهان شبه احمد | |
| چو آن سرچشمه جود الهى | مکید آن خاتم ختمى پناهى | |
| توانایى شدش بر تن دوباره | سوى میدان کین افکند باره [۷] | |
| سوى خرگاه شد سالار با شاه | که بدرود آورد با لشکر آه | |
| پس از بدرود اطفال جگرریش | طلب کردند آب از ساقى خویش | |
| جواب ساقى لب‌تشنگان را | ندانم چون ندارم آب زبان را | |
| شه بى‌لشکر و سالار بى‌یار | روان شد سوى میدان بهر پیکار | |
| تو گفتى کربلا دشت حنین است | على:عباس و پیغمبر: حسین است | |
| ز جا شد کنده آن انبوه لشکر | نه سر پیدا ز پا نه پاى از سر | |
| چو شد میدان کین خالى ز لشکر | شه آب‌آفرین گفت اى برادر | |
| روان شو سوى آب اى نازنین یار | براى کودکان آبى به دست آر | |
| به سوى آب شد سقاى محشر | به رزم اندر بدى سبط پیمبر | |
| یم رحمت چو در نم شد شناور | خمیده از پشت خنگ کوه پیکر | |
| کف کافیش پر بنمود از آب | که سازد لعل خشک از آب سیراب | |
| به یاد تشنگان وادى غم | فراتش در نظر شد بحرى از سم | |
| به خود مى‌گفت باشد از ادب دور | که من سیراب و شه از آب مهجور | |
| یکى خشکیده مشکى داشت با خویش | در آب افکند با امّید و تشویش | |
| ز جور چرخ بدرفتار کجرو | ز اشک چشم مشکش گشت مملو | |
| چو عزم خیمه کرد آن میر صفدر | نهنگ‌آسا شناور شد تکاور | |
| به سر سوداى وصل عشق مى‌یافت | عنان عشق سوى عشق مى‌تافت [۸] | |
| چو از میدان گردون چتر خورشید | نگون چون رایت عباس گردید | |
| به چترى نیلى این زال مجدّر | کشید از بهر ستر آل حیدر | |
| بتول دومین ام المصائب | چو خود را دید بى‌سالار و صاحب | |
| بر ایتام برادر مادرى کرد | بناتُ النّعش را جمع‌آورى کرد |
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ آیت‌الله شیخ محمد حسن بن شیخ باقر بن شیخ عبد الرحیم بن آقامحمد بن ملا عبد الرحیم شریف اصفهانی از فقهای شیعه است.
- ↑ وى در مقدّمۀ کوتاه خود بر این مقتل منظوم مى‌نویسد: آقا شیخ على شیخ العراقین فرزند آقا شیخ عبد الحسین شیخ العراقین -رضوان اللّه علیهما- که یکى از علماى رشید اوایل زمان ناصرالدین شاه قاجار است و حدود 130 سال قبل کتاب لهوف را با اشعارى بسیار عارفانه و ادیبانه و شورانگیز به رشته نظم درکشیده است و علت این اقدام این است که آقا شیخ على شبى پدر بزرگوارش را در خواب دید از اوضاع عالم آخرت پرسید. پدر به فرزند گفت: این طبقه شعرا و مدّاحین مخصوصا مرثیه‌سرایان، اینجا وضعشان خوب است و مقامشان عالى و من اینجا خازن اشعار این طبقه هستم، بکوش تا خود را در شمار این دسته درآورى. آقا شیخ على که تا آن زمان شعرى نسروده بود و چون لهوف را از لحاظ اعتبار و شخصیت مولّف معتبر مى‌دانست آن را حدود سه هزار شعر به رشته نظم درآورد و الحق بسیار شیرین و ملیح سرود و آن را «معراج المحّبة» نامید.
- ↑ این مثنوى عاشورایى پس از ابیاتى در خطاب به حضرت ولى عصر (عج) و توحید و ستایش خداوند و نعت رسول گرامى اسلام (ص) و امیر مؤمنان على (ع) با داستان مرگ معاویه و خلافت یزید آغاز مى‌گردد و با بیان ورود اهل بیت عصمت و طهارت -علیهم السلام- به مدینه پایان مى‌پذیرد.
- ↑ همان، ص 40 و 41.
- ↑ مراد وجود مبارک حضرت على اکبر (ع) است.
- ↑ به فتح اول و ضم حرف واو، لفظى ترکى است به معناى رهبر و مقدمه لشکر و قلاوزى به معناى رهبرى آمده است. در برخى از کتب این کلمه به ضم قاف و کسر حرف واو ضبط شده ولى در اینجا به خاطر همانندى حروف کلمات قافیه باید آن را به فتح اول و ضم حرف واو تلفظ کرد.
- ↑ همان، ص 63 تا 65.
- ↑ همان، ص 73 و 74.