آمار نهضت کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۶۳۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
نقش آمار در ارائه سیماى روشن‌تر از هر موضوع و حادثه، غیر قابل انکار است، ولی به دست آوردن '''آمار نهضت کربلا''' به صورت دقیق امکان پذیر نیست؛ زیرا در حادثه کربلا و مسائل قبل و بعد از آن، با توجه به اختلاف نقل‌ها و منابع، گاهى تفاوت‌هاى بسیارى با هم دارد. در عین حال بعضى از مطالب آمارى، حادثۀ کربلا را گویاتر مى‌سازد. به همین دلیل به ذکر نمونه‌هایى از ارقام و آمار مى‌پردازیم<ref>بخش عمده‌اى از این آمار از کتاب«زندگى ابا عبد اللّه الحسین»، عمادزاده، «وسیلة الدارین فى انصار الحسین»، سید ابراهیم موسوى و«ابصار العین»، سماوى است.</ref>:
نقش آمار در ارائه سیماى روشن‌تر از هر موضوع و حادثه، غیر قابل انکار است، ولی به دست آوردن '''آمار نهضت کربلا''' به صورت دقیق امکان پذیر نیست؛ زیرا در حادثه [[کربلا]] و مسائل قبل و بعد از آن، با توجه به اختلاف نقل‌ها و منابع، گاهى تفاوت‌هاى بسیارى با هم دارد. در عین حال بعضى از مطالب آمارى، حادثۀ کربلا را گویاتر مى‌سازد. به همین دلیل به ذکر نمونه‌هایى از ارقام و آمار مى‌پردازیم<ref>بخش عمده‌اى از این آمار از کتاب«زندگى ابا عبد اللّه الحسین»، عمادزاده، «وسیلة الدارین فى انصار الحسین»، سید ابراهیم موسوى و«ابصار العین»، سماوى است.</ref>:


== قیام امام حسین(ع) ==
==قیام امام حسین(ع)==
مدت قیام [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]] از روز امتناع از بیعت با یزید، تا روز عاشورا ۱۷۵ روز طول کشید: ۱۲ روز در مدینه، ۴ ماه و ۱۰ روز در مکه، ۲۳ روز بین راه مکه تا کربلا و ۸ روز در کربلا (۲ تا ۱۰ محرم).
مدت قیام [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]] از روز امتناع از بیعت با [[یزید]]، تا روز [[عاشورا]] ۱۷۵ روز طول کشید: ۱۲ روز در مدینه، ۴ ماه و ۱۰ روز در مکه، ۲۳ روز بین راه مکه تا کربلا و ۸ روز در کربلا (۲ تا ۱۰ محرم).


== سن امام حسین(ع) و کیفیت شهادت ==
==سن امام حسین(ع) و کیفیت شهادت==
سید الشهدا هنگام شهادت ۵۷ سال داشت.
[[سید الشهدا (ع)|سید الشهدا]] هنگام شهادت ۵۷ سال داشت.


پس از شهادت حسین(ع) ۳۳ زخم نیزه و ۳۴ ضربه شمشیر، غیر از زخم‌هاى تیر بر بدن آن حضرت بود.
پس از شهادت حسین(ع) ۳۳ زخم نیزه و ۳۴ ضربه شمشیر، غیر از زخم‌هاى تیر بر بدن آن حضرت بود.


این ماهى فتاده به دریاى خون که هست......................... زخم از ستاره بر تنش افزون، حسین توست<ref>محتشم کاشانى.</ref>
این ماهى فتاده به دریاى خون که هست                           زخم از ستاره بر تنش افزون، حسین توست<ref>محتشم کاشانى.</ref>


== منزل‌ها ==
==منزل‌ها==
منزل‌هایى که بین مکه تا کوفه بود و امام حسین(ع) آن‌ها را پیمود تا به کربلا رسید ۱۸ منزل بود (معجم البلدان).
منزل‌هایى که بین مکه تا کوفه بود و امام حسین(ع) آن‌ها را پیمود تا به کربلا رسید ۱۸ منزل بود (معجم البلدان).


فاصله منزل‌ها با هم سه فرسخ و گاهى پنج فرسخ بود. منزل‌هاى میان کوفه تا شام ۱۴ منزل بود که اهل بیت(ع) را در حال اسارت از آن‌ها عبور دادند.
فاصله منزل‌ها با هم سه فرسخ و گاهى پنج فرسخ بود. منزل‌هاى میان کوفه تا شام ۱۴ منزل بود که [[اهل بیت (ع)|اهل بیت(ع)]] را در حال اسارت از آن‌ها عبور دادند.


== نامه‌ها و بیعت‌کنندگان ==
==نامه‌ها و بیعت‌کنندگان==
نامه‌هایى که از کوفه به امام حسین(ع) در مکه رسید و او را دعوت به آمدن کرده بودند ۱۲۰۰۰ نامه بود (طبق نقل شیخ مفید).
نامه‌هایى که از کوفه به امام حسین(ع) در مکه رسید و او را دعوت به آمدن کرده بودند ۱۲۰۰۰ نامه بود (طبق نقل شیخ مفید).


بیعت کنندگان با مسلم بن عقیل در کوفه ۱۸۰۰۰ نفر، یا ۲۵۰۰۰ نفر یا ۴۰۰۰۰ نفر گفته شده است.
بیعت کنندگان با [[مسلم بن عقیل]] در کوفه ۱۸۰۰۰ نفر، یا ۲۵۰۰۰ نفر یا ۴۰۰۰۰ نفر گفته شده است.


== شهدا ==
==شهدا==
شهداى کربلا از اولاد ابى طالب که نامشان در زیارت ناحیه آمده است ۱۷ نفر.
شهداى کربلا از اولاد ابى طالب که نامشان در [[زیارت ناحیه مقدسه|زیارت ناحیه]] آمده است ۱۷ نفر.


شهداى کربلا از اولاد ابى طالب که نامشان در زیارت ناحیه نیامده ۱۳ نفر. سه نفر هم کودک از بنى هاشم شهید شدند، جمعا ۳۳ نفر.
شهداى کربلا از اولاد ابى طالب که نامشان در زیارت ناحیه نیامده ۱۳ نفر. سه نفر هم کودک از [[بنى هاشم]] شهید شدند، جمعا ۳۳ نفر.


این افراد به این صورت‌اند:
این افراد به این صورت‌اند:


- امام حسین(ع) ۱ نفر
- [[امام حسین(ع)]] ۱ نفر


- اولاد امام حسین ۳ نفر
- اولاد امام حسین ۳ نفر
خط ۶۲: خط ۶۲:
سر سه شهید را روز عاشورا به جانب امام حسین(ع) انداختند: [[عبد الله بن عمیر کلبى|عبدالله بن عمیر کلبى]]، [[عمرو بن جناده انصارى|عمرو بن جناده]]، [[عابس‌ بن ‌ابی‌ شبیب‌ شاکری‌|عابس بن ابى شبیب شاکرى]].
سر سه شهید را روز عاشورا به جانب امام حسین(ع) انداختند: [[عبد الله بن عمیر کلبى|عبدالله بن عمیر کلبى]]، [[عمرو بن جناده انصارى|عمرو بن جناده]]، [[عابس‌ بن ‌ابی‌ شبیب‌ شاکری‌|عابس بن ابى شبیب شاکرى]].


== غلامان شهید ==
==غلامان شهید==
در رکاب سید الشهداء، تعداد ۱۵ غلام شهید شدند:
در رکاب سید الشهداء، تعداد ۱۵ غلام شهید شدند:


# نصر از غلامان على(ع))
#نصر از غلامان على(ع))
# سعد از غلامان على(ع))
#سعد از غلامان على(ع))
# منحج غلام امام مجتبى(ع)
#[[منحج بن سهم|منحج غلام امام مجتبى(ع)]]
# اسلم غلام امام حسین(ع)
#اسلم غلام امام حسین(ع)
# قارب غلام امام حسین(ع)
#[[قارب،مولى الحسین«ع»|قارب غلام امام حسین(ع)]]
# حرث غلام حمزه
#حرث غلام حمزه
# جون غلام ابوذر
#جون غلام ابوذر
# رافع غلام مسلم ازدى
#رافع غلام مسلم ازدى
# سعد غلام عمر صیداوى
#سعد غلام عمر صیداوى
# سالم غلام بنى المدینه
#سالم غلام بنى المدینه
# سالم غلام عبدى
#سالم غلام عبدى
# شوذب غلام شاکر
#شوذب غلام شاکر
# شیب غلام حرث جابرى
#شیب غلام حرث جابرى
# واضح غلام حرث سلمانى. این ۱۴ نفر در کربلا شهید شدند.
#واضح غلام حرث سلمانى. این ۱۴ نفر در کربلا شهید شدند.
# سلمان غلام امام حسین(ع)، که آن حضرت او را به بصره فرستاد و آنجا شهید شد.
#سلمان غلام امام حسین(ع)، که آن حضرت او را به بصره فرستاد و آنجا شهید شد.


=== مرثیه‌خوانی امام حسین(ع) برای شهدا ===
===مرثیه‌خوانی امام حسین(ع) برای شهدا===
سید الشهدا روز عاشورا براى ۱۰ نفر مرثیه خواند و در شهادت‌شان سخنانى فرمود و آنان را دعا، یا دشمنان آنان را نفرین کرد. اینان عبارتند از: [[علی اکبر (ع)|على اکبر]]، [[عباس ابن علی(ع)|عباس]]، [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم]]، [[عبدالله بن حسن (ع)|عبدالله بن حسن]]، [[علی اصغر (ع)|عبدالله طفل شیرخوار]]، [[مسلم بن عوسجه]]، [[حبیب بن مظاهر]]، [[حر بن یزید ریاحی|حر بن یزید ریاحى]]، [[زهیر بن قین بجلى|زهیر بن قین]] و [[جون]].
سید الشهدا روز عاشورا براى ۱۰ نفر مرثیه خواند و در شهادت‌شان سخنانى فرمود و آنان را دعا، یا دشمنان آنان را نفرین کرد. اینان عبارتند از: [[علی اکبر (ع)|على اکبر]]، [[عباس ابن علی(ع)|عباس]]، [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم]]، [[عبدالله بن حسن (ع)|عبدالله بن حسن]]، [[علی اصغر (ع)|عبدالله طفل شیرخوار]]، [[مسلم بن عوسجه]]، [[حبیب بن مظاهر]]، [[حر بن یزید ریاحی|حر بن یزید ریاحى]]، [[زهیر بن قین بجلى|زهیر بن قین]] و [[جون]].


خط ۸۸: خط ۸۸:
امام حسین(ع) بر بالین ۷ نفر از شهدا پیاده رفت: مسلم بن عوسجه، حر، [[واضح رومی|واضح رومى]]، [[جون]]، عباس، على اکبر، قاسم.
امام حسین(ع) بر بالین ۷ نفر از شهدا پیاده رفت: مسلم بن عوسجه، حر، [[واضح رومی|واضح رومى]]، [[جون]]، عباس، على اکبر، قاسم.


=== کیفیت شهادت برخی از شهدا ===
===کیفیت شهادت برخی از شهدا===
سه نفر را روز عاشورا قطعه‌قطعه کردند: على اکبر، عباس، عبدالرحمن بن عمیر.
سه نفر را روز عاشورا قطعه‌قطعه کردند: [[علی اکبر (ع)|على اکبر]]، [[عباس بن علی|عباس]]، عبدالرحمن بن عمیر.


مادر ۹ نفر از شهداى کربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسر بودند: عبدالله بن حسین که مادرش [[رباب]] بود، عون بن عبدالله جعفر، مادرش [[زینب (س)|زینب]]، قاسم بن حسن مادرش رمله، عبدالله بن حسن مادرش بنت شلیل جیلیّه، عبدالله بن مسلم مادرش رقیه دختر على(ع)، محمد بن ابى سعید بن عقیل، عمرو بن جناده، [[وهب‌ بن‌ عبدالله کلبی‌|عبدالله بن وهب کلبى]] مادرش [[ام وهب همسر عبدالله بن‌ عمیر کلبی|ام وهب]]، على اکبر (بنا به نقلى مادرش لیلى، که ثابت نیست).
مادر ۹ نفر از شهداى کربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسر بودند: عبدالله بن حسین که مادرش [[رباب]] بود، [[عون بن عبد الله بن جعفر|عون بن عبدالله جعفر]]، مادرش [[زینب (س)|زینب]]، [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم بن حسن]] مادرش رمله، عبدالله بن حسن مادرش بنت شلیل جیلیّه، عبدالله بن مسلم مادرش رقیه دختر على(ع)، محمد بن ابى سعید بن عقیل، [[عمرو بن جناده انصارى|عمرو بن جناده]]، [[وهب‌ بن‌ عبدالله کلبی‌|عبدالله بن وهب کلبى]] مادرش [[ام وهب همسر عبدالله بن‌ عمیر کلبی|ام وهب]]، على اکبر (بنا به نقلى مادرش لیلى، که ثابت نیست).


۵ کودک نابالغ در کربلا شهید شدند: عبدالله رضیع شیر خوار امام حسین، عبدالله بن حسن، محمد بن ابى سعید بن عقیل، قاسم بن حسن، عمرو بن جنادۀ انصارى.
۵ کودک نابالغ در کربلا شهید شدند: [[علی اصغر (ع)|عبدالله رضیع شیر خوار امام حسین]]، [[عبدالله بن حسن]]، [[محمد بن ابى سعید بن عقیل]]، [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم بن حسن]]، عمرو بن جنادۀ انصارى.


۵ نفر از شهداى کربلا، از اصحاب رسول خدا بودند: انس بن حرث کاهلى، حبیب بن مظاهر، مسلم بن عوسجه، هانى بن عروه، عبدالله بن بقطر عمیرى.
۵ نفر از شهداى کربلا، از اصحاب رسول خدا بودند: [[انس بن حارث کاهلى|انس بن حرث کاهلى]]، [[حبیب بن مظاهر]]، [[مسلم بن عوسجه]]، [[هانى بن عروه]]، عبدالله بن بقطر عمیرى.


۲ نفر از یاران امام حسین(ع) روز عاشورا اسیر و شهید شدند: سوار بن منعم و موقع بن ثمامه صیداوى.
۲ نفر از یاران امام حسین(ع) روز عاشورا اسیر و شهید شدند: [[سوار بن منعم بن حابس همدانى|سوار بن منعم]] و موقع بن ثمامه صیداوى.


۴ نفر از یاران امام در کربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسیدند: سعد بن حرث و برادرش ابو الحتوف، سوید بن ابى مطاع (که مجروح بود و محمد بن ابى سعید بن عقیل.
۴ نفر از یاران امام در کربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسیدند: سعد بن حرث و برادرش ابو الحتوف، سوید بن ابى مطاع (که مجروح بود و محمد بن ابى سعید بن عقیل.
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
۷ نفر در حضور پدرشان شهید شدند: على اکبر، عبدالله بن حسین، عمرو بن جناده، عبدالله بن یزید، عبیدالله بن یزید، مجمع بن عائذ، عبدالرحمن بن مسعود.
۷ نفر در حضور پدرشان شهید شدند: على اکبر، عبدالله بن حسین، عمرو بن جناده، عبدالله بن یزید، عبیدالله بن یزید، مجمع بن عائذ، عبدالرحمن بن مسعود.


=== زنان حاضر در کربلا ===
===زنان حاضر در کربلا===
۵ نفر از زنان از خیام حسینى به طرف دشمن بیرون آمده و حمله یا اعتراض کردند:
۵ نفر از زنان از خیام حسینى به طرف دشمن بیرون آمده و حمله یا اعتراض کردند:


خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:
زنى که در کربلا شهید شد مادر وهب (همسر عبدالله بن عمیر کلبى) بود.
زنى که در کربلا شهید شد مادر وهب (همسر عبدالله بن عمیر کلبى) بود.


زنانى که در کربلا بودند: زینب، امّ کلثوم، فاطمه، صفیه، رقیّه، ام هانى (این ۶ نفر از اولاد امیر المؤمنین بودند) فاطمه و سکینه (دختران سید الشهدا) رباب، عاتکه، مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقیل، فضۀ نوبیّه، کنیز خاص حسین، مادر وهب بن عبدالله.
زنانى که در کربلا بودند: [[زینب (س)|زینب]]، [[ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)|ام کلثوم]]، فاطمه، صفیه، رقیه، ام هانى (این ۶ نفر از اولاد امیر المؤمنین بودند) فاطمه و سکینه (دختران سید الشهدا) رباب، عاتکه، مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقیل، فض نوبیّه، کنیز خاص حسین، مادر وهب بن عبدالله.


== دشمنان ==
==دشمنان==
شرکت کنندگان در [[ذوالجناح|اسب]] تاختن بر بدن امام حسین ۱۰ نفر بودند. (-اسب تاختن بر بدن امام).
شرکت کنندگان در [[ذوالجناح|اسب]] تاختن بر بدن امام حسین ۱۰ نفر بودند.


تعداد سپاه کوفه ۳۳ هزار نفر بودند که به جنگ امام حسین آمدند. آنچه در نوبت اول آمد تعداد ۲۲ هزار بودند به این صورت: عمر سعد با ۶۰۰۰، سنان با ۴۰۰۰، عروة بن قیس با ۴۰۰۰، شمر با ۴۰۰۰، شبث بن ربعى با ۴۰۰۰. آنچه بعدا اضافه شدند: یزید بن رکاب کلبى با ۲۰۰۰، حصین بن نمیر با ۴۰۰۰، مازنى با ۳۰۰۰، نصر مازنى با ۲۰۰۰ نفر.
تعداد سپاه کوفه ۳۳ هزار نفر بودند که به جنگ امام حسین آمدند. آنچه در نوبت اول آمد تعداد ۲۲ هزار بودند به این صورت: [[عمر سعد]] با ۶۰۰۰، [[سنان بن انس|سنان]] با ۴۰۰۰، [[عروه بن قیس احمس|عروة بن قیس]] با ۴۰۰۰، [[شمر بن ذی الجوشن|شمر]] با ۴۰۰۰، [[شبث بن ربعى]] با ۴۰۰۰. آنچه بعدا اضافه شدند: [[یزید بن رکاب کلبی|یزید بن رکاب کلبى]] با ۲۰۰۰، [[حصین بن نمیر]] با ۴۰۰۰، مازنى با ۳۰۰۰، نصر مازنى با ۲۰۰۰ نفر.


==منبع==
==منبع==


* با اقتباس از : [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=559291&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص۳۱-۳۵.]
*با اقتباس از : [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=559291&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص۳۱-۳۵.]


==پی‌نوشت==
==پی‌نوشت==
<references />
<references />

منوی ناوبری