فیاض لاهیجی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

فیاض لاهیجی در لاهیجان به دنیا آمد و مقدمات علوم را در آن محل دید. سپس برای ادامه تحصیل به تبریز و کاشان و شیراز و اصفهان مسافرت کرد و بعد از وفات ملاصدرا بقیه‌ی عمر را در قم ماند (البته بعد از اینکه بغداد به دست دولت عثمانی سقوط کرد و ظاهرا دوباره در ایام شاه عباس ثانی مصالحه‌ای برقرار شده بود فیاض به زیارت عتبات عالیات به بغداد رفت) و مصدر تربیت و منشأ حیات علمی در آن سرزمین قرار گرفت. علاقه‌ی قلبی فیاض به دو تن از اساتید خود میر محمد باقر داماد و صدر الدّین محمد شیرازی در قصاید و قطعات مدحی او کاملا منعکس است.  

«فیاض» این لقب را از استادش ملاصدرا گرفته و الحق در قصاید و قطعاتی که از او مانده به خوبی می‌رساند که قدر و حرمت استاد خود را به نحو اکمل می‌دانسته است. فیاض لاهیجی و ملا حسین فیض کاشانی هر دو از شاگردان ملاصدرا و به افتخار مصاهرت (دامادی) استادشان مفتخر شدند و هر دو نیز لقب «فیاض» و «فیض» را از او گرفتند.

ویژگی عمده‌ی شعر فیاض در بیان رسای قصایدی است که بوی و رنگ تغزّل و غزل را داراست. او با مهارت و استادی بر الفاظ و معانی مسلّط است و فنون بلاغی و بدیعی در شعرش جلوه‌های خاص دارد. هم چنین یک ویژگی عمده نیز در شعر او خودنمایی می‌کند و آن مفاهیم ملامتی در غزل است.

کتاب «گوهر مراد» که یک دوره‌ی کامل کلام اسلامی است، «شوراق»، «سرمایه‌ی ایمان» و حواشی و رسالات فراوان. آثاری نیز در حکمت و عرفان دارد. او به سال 1052 ه ق. درگذشته است. <ref>دیوان فیاض لاهیجی؛ مقدمه با تلخیص ص 1- 63.</ref>

{{شعر}}

'''1'''

{{ب| گویا مصیبت همه دل‌های مبتلاست‌|یعنی عزای شاه شهیدان کربلاست  }}

{{پایان شعر}}

| class="b" |<span class="beyt"> عالم تمام نوحه‌کنان از برای کیست؟</span>

| style="width:2em;" |

<br />

{{شعر}}

{{ب| آن شهسوار معرکه‌ی کربلا حسین‌|مهمان نو رسیده‌ی دشت بلا حسین }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| گر صرفِ ماتمِ شهِ دوران شود کمست‌|هر گریه‌ای که وقف بر اولاد آدمست }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| هر سال تازه خون شهیدان کربلا|چون لاله می‌دمد ز بیابان کربلا }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| از موج گریه، کشتی طاقت تباه شد|وز دود آه، خانه‌ی دل سیاه شد }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| فریاد از دمی که شهنشاه دین پناه‌|در بر سلاح جنگ فروزان چو برق آه }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| دامن‌کشان چنین ز بر ما چه می‌روی‌|ما را چنین گذاشته تنها چه می‌روی }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| کای اهل بیت چون سوی یثرب گذر کنید|اول گذر به تربت خیر البشر کنید }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| بعد از وداع کان شرف خاندان و آل‌|آهنگ راه کرد سوی معرضِ قتال }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| زین آتش ستم که برافروخت روزگار|دلهای خلق سوخت چه پنهان چه آشکار }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| بار دگر که سرور جان بخش دلستان‌|آمد به قصد حمله‌ی آن قوم بیکران }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| بر خاک شاهزاده چو از پشت زین فتاد|خورشید آسمان ز فلک بر زمین فتاد }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| رفتی و داغ بر دل پرغم گذاشتی‌|ما را به روز تیره‌ی ماتم گذاشتی }}

{{پایان شعر}}

{{شعر}}

{{ب| آه از دمی که فاطمه فرزند مصطفی‌|آن مادر حسین و حسن سرور نسا }}

{{پایان شعر}}

==پی نوشت==