checkuser
۲٬۳۶۳
ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
ملّا عبد الرّزاق بن علی بن حسین (گیلانی- لاهیجی) از اساتید بزرگ فلسفه و حکمت و کلام دوره صفویه (قرن یازدهم) و یکی از شعرای توانای این دوره میباشد. وی یکی از بزرگان حکمت مشاء و اشراق و از متکلّمان و اندیشمندان بزرگ فرهنگ اسلامی است. | '''ملّا عبد الرّزاق بن علی بن حسین''' (گیلانی- لاهیجی) از اساتید بزرگ فلسفه و حکمت و کلام دوره صفویه (قرن یازدهم) و یکی از شعرای توانای این دوره میباشد. وی یکی از بزرگان حکمت مشاء و اشراق و از متکلّمان و اندیشمندان بزرگ فرهنگ اسلامی است. | ||
== زندگینامه == | |||
فیاض لاهیجی در لاهیجان به دنیا آمد و مقدمات علوم را در آن محل دید. سپس برای ادامه تحصیل به تبریز و کاشان و شیراز و اصفهان مسافرت کرد و بعد از وفات ملاصدرا بقیهی عمر را در قم ماند (البته بعد از اینکه بغداد به دست دولت عثمانی سقوط کرد و ظاهرا دوباره در ایام شاه عباس ثانی مصالحهای برقرار شده بود فیاض به زیارت عتبات عالیات به بغداد رفت) و مصدر تربیت و منشأ حیات علمی در آن سرزمین قرار گرفت. علاقهی قلبی فیاض به دو تن از اساتید خود میر محمد باقر داماد و صدر الدّین محمد شیرازی در قصاید و قطعات مدحی او کاملا منعکس است. | |||
«فیاض» این لقب را از استادش ملاصدرا گرفته و الحق در قصاید و قطعاتی که از او مانده به خوبی میرساند که قدر و حرمت استاد خود را به نحو اکمل میدانسته است. فیاض لاهیجی و ملا حسین فیض کاشانی هر دو از شاگردان ملاصدرا و به افتخار مصاهرت (دامادی) استادشان مفتخر شدند و هر دو نیز لقب «فیاض» و «فیض» را از او گرفتند. | |||
«فیاض» این لقب را از استادش | |||
== آثار == | |||
ویژگی عمدهی شعر فیاض در بیان رسای قصایدی است که بوی و رنگ تغزّل و غزل را داراست. او با مهارت و استادی بر الفاظ و معانی مسلّط است و فنون بلاغی و بدیعی در شعرش جلوههای خاص دارد. هم چنین یک ویژگی عمده نیز در شعر او خودنمایی میکند و آن مفاهیم ملامتی در غزل است. | ویژگی عمدهی شعر فیاض در بیان رسای قصایدی است که بوی و رنگ تغزّل و غزل را داراست. او با مهارت و استادی بر الفاظ و معانی مسلّط است و فنون بلاغی و بدیعی در شعرش جلوههای خاص دارد. هم چنین یک ویژگی عمده نیز در شعر او خودنمایی میکند و آن مفاهیم ملامتی در غزل است. | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
کتاب «گوهر مراد» که یک دورهی کامل کلام اسلامی است، «شوراق»، «سرمایهی ایمان» و حواشی و رسالات فراوان. آثاری نیز در حکمت و عرفان دارد. او به سال 1052 ه ق. درگذشته است. <ref>دیوان فیاض لاهیجی؛ مقدمه با تلخیص ص 1- 63.</ref> | کتاب «گوهر مراد» که یک دورهی کامل کلام اسلامی است، «شوراق»، «سرمایهی ایمان» و حواشی و رسالات فراوان. آثاری نیز در حکمت و عرفان دارد. او به سال 1052 ه ق. درگذشته است. <ref>دیوان فیاض لاهیجی؛ مقدمه با تلخیص ص 1- 63.</ref> | ||
== اشعار == | |||
=== شعر 1 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
'''1''' | '''1''' | ||
خط ۴۳: | خط ۴۵: | ||
{{ب| گویا مصیبت همه دلهای مبتلاست|یعنی عزای شاه شهیدان کربلاست }} | {{ب| گویا مصیبت همه دلهای مبتلاست|یعنی عزای شاه شهیدان کربلاست }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| class="" style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt"> عالم تمام نوحهکنان از برای کیست؟</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">دوران سیاهپوش چنین در عزای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> نیلی چراست خیمهی نُه توی آسمان؟</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">جیب افق دریده ز دست جفای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> دیگر غمی که گونه خورشید را شکست</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">بر روی مه خراش طف از برای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> از غم سیاه شد در و دیوار روزگار</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">این تیره فام غمکده، ماتم سرای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> این صندلی مخمل مشکین به روی چرخ</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">کز شهریار خویش تهی مانده جای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> خون شفق به چهرهی ایام ریختند</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">گلهای این چمن دگر از خار پای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> خون در تنی نماند و همان گریه در تلاش</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">پیچیده در گلو نفسِ هایهای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> از استماع ناله دل از کار میرود</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">این نیش داده سربرگ جان نوای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> دلها کباب گشت و درونها خراب شد</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">این آه دردناک دل مبتلای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> بر کف نهادهاند جهانی متاع جان</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">دعوی همان به جاست، مگر خون بهای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> سرتاسر سپهر پر از دود ماتم است</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">آخر خبر کنید که اینها برای کیست؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> گویا مصیبت همه دلهای مبتلاست</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">یعنی عزای شاه شهیدان کربلاست </span> | |||
|} | |||
<br /> | |||
=== شعر 2 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| آن شهسوار معرکهی کربلا حسین|مهمان نو رسیدهی دشت بلا حسین }} | {{ب| آن شهسوار معرکهی کربلا حسین|مهمان نو رسیدهی دشت بلا حسین }} | ||
خط ۷۲: | خط ۱۲۶: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 3 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| گر صرفِ ماتمِ شهِ دوران شود کمست|هر گریهای که وقف بر اولاد آدمست }} | {{ب| گر صرفِ ماتمِ شهِ دوران شود کمست|هر گریهای که وقف بر اولاد آدمست }} | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۵۵: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 4 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| هر سال تازه خون شهیدان کربلا|چون لاله میدمد ز بیابان کربلا }} | {{ب| هر سال تازه خون شهیدان کربلا|چون لاله میدمد ز بیابان کربلا }} | ||
خط ۱۲۶: | خط ۱۷۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 5 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| از موج گریه، کشتی طاقت تباه شد|وز دود آه، خانهی دل سیاه شد }} | {{ب| از موج گریه، کشتی طاقت تباه شد|وز دود آه، خانهی دل سیاه شد }} | ||
خط ۱۵۰: | خط ۲۰۱: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 6 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| فریاد از دمی که شهنشاه دین پناه|در بر سلاح جنگ فروزان چو برق آه }} | {{ب| فریاد از دمی که شهنشاه دین پناه|در بر سلاح جنگ فروزان چو برق آه }} | ||
خط ۱۷۸: | خط ۲۲۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 7 === | |||
7 | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| دامنکشان چنین ز بر ما چه میروی|ما را چنین گذاشته تنها چه میروی }} | {{ب| دامنکشان چنین ز بر ما چه میروی|ما را چنین گذاشته تنها چه میروی }} | ||
خط ۲۰۶: | خط ۲۵۵: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 8 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| کای اهل بیت چون سوی یثرب گذر کنید|اول گذر به تربت خیر البشر کنید }} | {{ب| کای اهل بیت چون سوی یثرب گذر کنید|اول گذر به تربت خیر البشر کنید }} | ||
خط ۲۳۴: | خط ۲۸۲: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 9 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| بعد از وداع کان شرف خاندان و آل|آهنگ راه کرد سوی معرضِ قتال }} | {{ب| بعد از وداع کان شرف خاندان و آل|آهنگ راه کرد سوی معرضِ قتال }} | ||
خط ۲۶۲: | خط ۳۰۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 10 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| زین آتش ستم که برافروخت روزگار|دلهای خلق سوخت چه پنهان چه آشکار }} | {{ب| زین آتش ستم که برافروخت روزگار|دلهای خلق سوخت چه پنهان چه آشکار }} | ||
خط ۲۸۸: | خط ۳۳۴: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 11 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| بار دگر که سرور جان بخش دلستان|آمد به قصد حملهی آن قوم بیکران }} | {{ب| بار دگر که سرور جان بخش دلستان|آمد به قصد حملهی آن قوم بیکران }} | ||
خط ۳۱۶: | خط ۳۶۱: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 12 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| بر خاک شاهزاده چو از پشت زین فتاد|خورشید آسمان ز فلک بر زمین فتاد }} | {{ب| بر خاک شاهزاده چو از پشت زین فتاد|خورشید آسمان ز فلک بر زمین فتاد }} | ||
خط ۳۴۴: | خط ۳۸۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 13 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| رفتی و داغ بر دل پرغم گذاشتی|ما را به روز تیرهی ماتم گذاشتی }} | {{ب| رفتی و داغ بر دل پرغم گذاشتی|ما را به روز تیرهی ماتم گذاشتی }} | ||
خط ۳۶۸: | خط ۴۱۱: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=== شعر 14 === | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| آه از دمی که فاطمه فرزند مصطفی|آن مادر حسین و حسن سرور نسا }} | {{ب| آه از دمی که فاطمه فرزند مصطفی|آن مادر حسین و حسن سرور نسا }} | ||
خط ۳۹۴: | خط ۴۳۶: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
== منابع == | |||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامهی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 817-823.] | |||
== | |||
دانشنامهی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 817-823. | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
خط ۴۰۵: | خط ۴۴۵: | ||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | [[رده:شاعران فارسی زبان]] | ||
[[رده:شاعران متأخر]] | [[رده:شاعران متأخر]] | ||
<references /> |