تراژدی کربلا: مطالعه جامعه شناختی گفتمان شیعه
تراژدی کربلا: مطالعه جامعه شناختی گفتمان شیعه، کتابی است درباره سوگواری‌هایی پیرامون واقعه کربلا که توسط ابراهیم حیدری نوشته شده است.
| تراژدی کربلا: مطالعه جامعه شناختی گفتمان شیعه
| |
|---|---|
 | |
| برگرداننده | علی معموری، محمد جواد معموری |
| ویراستار | علی معموری |
| به کوشش | ابراهیم حیدری |
| ناشر | دارالکتاب الاسلامی |
| محل نشر | قم |
| تاریخ نشر | 1381 |
| شابک | 964-465-045-x |
| تعداد صفحات | 516 |
| موضوع | سوگواری‌هایی پیرامون واقعه کربلا |
درباره کتاب
«تراجیدیا کربلاء: سوسیولوجیا الخطاب الشیعی» نام کتاب پروفسور ابراهیم حیدری است که اولین بار توسط انتشارات دارالساقی منتشر و چندین بار تجدید چاپ شد و با استقبال فراوانی در کشورهای مختلف جهان رو به رو گشت، به طوری که گزارش‌های متعددی به انگلیسی، فارسی، اردو و غیره درباره آن نوشته شد. همچنین به زبان فارسی نیز ترجمه شده و با عنوان «تراژدی کربلا: مطالعه جامعه‌شناختی گفتمان شیعه» توسط انتشارات دارالکتاب اسلامی چندین بار تجدید چاپ شده است.
کتاب تراژدی کربلا به ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و فولکلوریک مراسم عزای حسینی می‌پردازد. به باور مؤلف، این مراسم و آیین‌ها در شرایط اجتماعی خاص و محدودی شکل گرفت و اندک اندک متحول شد و توسعه یافت تا به گونه‌ای از مخالفت و مبارزه پنهان علیه دیدگاه ایدئولوژی رسمی تبدیل شد و به همین سبب، برخی مجبور به سرکوب و مهار آن شدند. البته همین مخالفت‌ها و سرکوب‌ها نقش اساسی در گسترش هر چه بیشتر شعائر و آیین‌های حسینی داشتند.
این کتاب به موضوع کربلا، چون متنی تاریخی و آداب و آیینی مردمی و اجتماعی می‌نگرد. در واقع، پروژه‌ای برای مطالعه این‌گونه آیین‌های دینی و به ویژه عزای حسینی است که ما را در شناخت گفتمان شیعه یاری می‌رساند؛ چه آن که مراسم عزای حسینی پدیده‌ای اجتماعی-دینی است که گفتمان ویژه‌ای پیرامون واقع عاشورا پدید آورده است. مؤلف در سال 1968 در شهر کاظمین عراق، مطالعه‌ای میدانی-مردم شناختی در زمینه مراسم عزاداری حسینی انجام داد که شش ماه به طول انجامید و در آن، اطلاعات فراوانی از قومیت‌ها و گروه‌ها و اشعار و داستان‌ها و اساطیر جمع‌آوری کرد که آرشیو کاملی از فولکلور دینی و مردمی به شمار می‌رود. وی پروژه خود را با مطالعه میدانی دیگری خارج از عراق در منطقه نبطیه جنوب لبنان در سال 1975 تکمیل کرد. هر چند این مطالعه در جامعه عراقی شکل گرفته است ولی به دلیل پیوندهای تاریخی و مذهبی فراوان ایران و عراق، بسیاری از نتایج آن در مورد ایران نیز صادق است. جدای از این که الگویی برای مطالعه‌های بومی‌تر به دست می‌دهد.
فصل‌های کتاب
این کتاب شامل هفت فصل است:
فصل یکم
مروری تاریخی
فصل دوم
تراژدی کربلا، مراسم اشک و آه
فصل سوم
عوامل مؤثر در تحول و پیشرفت مراسم عزای حسینی
فصل چهارم
اهمیت دینی و اجتماعی و سیاسی شهرهای مقدس
فصل پنجم
جامعه‌شناسی گفتمان شیعی در عزای حسینی
فصل ششم
ویژگی‌های فولکلوریک مراسم عزای حسینی
فصل هفتم
عزای حسینی، تلاش برای بهره‌وری و تخریب