خواجه عبداللّه انصاری‌: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «شیخ الاسلام ابو اسماعیل عبد اللّه بن محمّد انصاری شاعر، خطیب و عارف بزرگ قرن...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
شیخ الاسلام ابو اسماعیل عبد اللّه بن محمّد انصاری شاعر، خطیب و عارف بزرگ قرن پنجم در سال 396 ه ق. در هرات زاده شد. پدرش ابو منصور محمد مردی متقی و پارسا و صوفی بود و نسبش به ابو ایوب انصاری از صحابه‌ی بزرگوار حضرت رسول اکرم (ص) می‌رسید. خواجه عبد اللّه کسب علم را از سالهای نخستین عمر آغاز کرد و در محضر استادان نامی هرات و نیشابور علوم ادبی و تفسیر و حدیث و فقه را به خوبی فرا گرفت. او علاوه بر حفظ قرآن اشعار فراوانی از ادبیات فارسی و عربی را در حفظ داشت و از علما و عرفای بزرگ روزگار بهره‌ها جست. او با آنکه در علوم دینی به ویژه در تفسیر و حدیث عالمی برجسته بود اما به همان اندازه در عرفان نیز صاحب مقامات بود. شهرت خواجه عبد اللّه بیشتر به سبب مناجات نامه و سوز و گدازهای عارفانه‌ی اوست که به نثری مسجّع و روان و زیبا تقریر شده است. سخنان عارفانه و مناجات‌های او در طی دوره‌ای متجاوز از نه قرن در میان همه‌ی پارسی گویان رواج داشته و در عارف و عامی اثر نهاده است. از خواجه عبد اللّه آثار ارزشمندی به فارسی و عربی بر جای مانده است. مهمترین کتاب وی در معارف صوفیه «منازل السائرین» به عربی است. اما اعتبار خواجه در میان صوفیان بر اثر امالی او از کتاب «طبقات الصوفیه» ابو عبد الرّحمان سلمی است که به زبان هروی در مجالس درس خود می‌گفت و به نام «طبقات الصوفیه» خواجه عبد اللّه انصاری شهرت دارد.
'''خواجه عبداللّه انصاری‌''' (۳۹۶ ه.ق- ۴۸۱ ه.ق) یکی از شاعران و عارفان قرن پنجم هجری قمری است.
 
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
او که در سالهای پایانی عمر بینائی خود را از دست داده بود، پس از یک عمر طولانی و پربار در روز جمعه 22 ذی الحجه سال 481 ه ق دار فانی را وداع گفت و در «گازرگاه» هرات به خاک سپرده شد. <ref>گنجینه نیاکان.</ref>
| نام                    = خواجه عبداللّه انصاری‌
| تصویر                  = خواجه عبداللّه انصاری‌.jpg
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              = شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبداللّه بن محمّد انصاری
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            = ۳۹۶ ه.ق
| محل تولد                = هرات
| والدین                = 
| تاریخ مرگ              = جمعه ۲۲ ذی‌الحجه سال ۴۸۱ ه.ق
| محل مرگ                =  گازرگاه، هرات
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|مذهب                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                = منازل السائرین
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}
==زندگینامه==
شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبداللّه بن محمّد انصاری شاعر، خطیب و عارف بزرگ قرن پنجم در سال ۳۹۶ ه.ق در هرات زاده شد. پدرش ابومنصور محمد مردی متقی، پارسا و صوفی بود و نسبش به ابوایوب انصاری از صحابه‌ی بزرگوار حضرت رسول اکرم(ص) می‌رسید. خواجه عبداللّه کسب علم را از سالهای نخستین عمر آغاز کرد و در محضر استادان نامی هرات و نیشابور علوم ادبی و تفسیر و حدیث و فقه را به خوبی فرا گرفت. او علاوه بر حفظ قرآن اشعار فراوانی از ادبیات فارسی و عربی را حفظ بود و از علما و عرفای بزرگ روزگار بهره‌ها جست. او با آنکه در علوم دینی به ویژه در تفسیر و حدیث عالمی برجسته بود اما به همان اندازه در عرفان نیز صاحب مقامات بود. شهرت خواجه عبداللّه بیشتر به سبب مناجات نامه و سوز و گدازهای عارفانه‌ی اوست که به نثری مسجّع و روان و زیبا نوشته شده است. سخنان عارفانه و مناجات‌های او در طی دوره‌ای متجاوز از نه قرن در میان همه‌ی پارسی گویان رواج داشته و در عارف و عامی اثر نهاده است.


او که در سال‌های پایانی عمر بینائی خود را از دست داده بود، پس از یک عمر طولانی و پربار در روز جمعه ۲۲ ذی‌الحجه سال ۴۸۱ ه.ق دار فانی را وداع گفت و در «گازرگاه» هرات به خاک سپرده شد. <ref>گنجینه نیاکان.</ref>
==آثار==
از خواجه عبد اللّه آثار ارزشمندی به فارسی و عربی بر جای مانده است. مهمترین کتاب وی در معارف صوفیه «منازل السائرین» به عربی است اما اعتبار خواجه در میان صوفیان بر اثر امالی<ref>آنچه استاد در کلاس املا و تقریر کند و شاگردان بنویسند (لغت نامه دهخدا)</ref> او از کتاب «طبقات الصوفیه» ابوعبدالرّحمان سلمی است که به زبان هروی در مجالس درس خود می‌گفت و به نام «طبقات الصوفیه» خواجه عبداللّه انصاری شهرت دارد.
==اشعار==
===شعر1===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| کاندر سه مکان رسی به فریاد همه‌اندر دم فزع و قبر و هنگام سؤال }}
{{ب| کاندر سه مکان رسی به فریاد همه‌|اندر دم فزع و قبر و هنگام سؤال }}


{{ب| یا رب به علی ابن ابی طالب و آل‌|آن شیر خداوند جهان جلّ جلال }}
{{ب| یا رب به علی ابن ابی طالب و آل‌|آن شیر خداوند جهان جلّ جلال }}
{{پایان شعر}}


 
===شعر2===
{{شعر}}
{{ب| یا رب به رسالت رسول ثقلین‌|یا رب به غزا کننده‌ی بدر و حُنین }}
{{ب| یا رب به رسالت رسول ثقلین‌|یا رب به غزا کننده‌ی بدر و حُنین }}


{{ب| عصیان مرا دو نیمه کن در عرصات‌نیمی به حسن ببخش و نیمی به حسین  }}
{{ب| عصیان مرا دو نیمه کن در عرصات‌|نیمی به حسن ببخش و نیمی به [[حسین]] }}
{{پایان شعر}}


===شعر3===
{{شعر}}
{{ب| آن شنیدی که حیدر کرّار|کافران کشت و قلعه‌ها بگشاد }}


{{ب| آن شنیدی که حیدر کرّارکافران کشت و قلعه‌ها بگشاد }}
{{ب| تا نداد آن سه قرص نان جوین‌|هفده آیت خدای او نفرستاد }}
{{پایان شعر}}


{{ب| تا نداد آن سه قرص نان جوین‌هفده آیت خدای او نفرستاد }}
===شعر4===
 
{{شعر}}
 
{{ب| دین اسلام، شرع مصطفوی است‌|راه ایمان ز مرتضی آباد }}
{{ب| دین اسلام، شرع مصطفوی است‌راه ایمان ز مرتضی آباد }}


{{ب| مصطفی دان رسول و ره رهِ اوست‌|رهنما مرتضی و عترت اوست <ref>مناجات نامه؛ ص 32، 33، 35، 42، 61.</ref> }}
{{ب| مصطفی دان رسول و ره رهِ اوست‌|رهنما مرتضی و عترت اوست <ref>مناجات نامه؛ ص ۳۲، ۳۳، ۳۵، ۴۲، ۶۱.</ref> }}


{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
خط ۲۸: خط ۸۶:
==منابع==
==منابع==


دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 736.
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۳۶.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۳۵: خط ۹۳:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متقدم]]
[[رده:شاعران متقدم]]
<references />{{شاعران}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۱۷

خواجه عبداللّه انصاری‌ (۳۹۶ ه.ق- ۴۸۱ ه.ق) یکی از شاعران و عارفان قرن پنجم هجری قمری است.

خواجه عبداللّه انصاری‌
خواجه عبداللّه انصاری‌.jpg
نام اصلی شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبداللّه بن محمّد انصاری
زادروز ۳۹۶ ه.ق
هرات
مرگ جمعه ۲۲ ذی‌الحجه سال ۴۸۱ ه.ق
گازرگاه، هرات
کتاب‌ها منازل السائرین

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبداللّه بن محمّد انصاری شاعر، خطیب و عارف بزرگ قرن پنجم در سال ۳۹۶ ه.ق در هرات زاده شد. پدرش ابومنصور محمد مردی متقی، پارسا و صوفی بود و نسبش به ابوایوب انصاری از صحابه‌ی بزرگوار حضرت رسول اکرم(ص) می‌رسید. خواجه عبداللّه کسب علم را از سالهای نخستین عمر آغاز کرد و در محضر استادان نامی هرات و نیشابور علوم ادبی و تفسیر و حدیث و فقه را به خوبی فرا گرفت. او علاوه بر حفظ قرآن اشعار فراوانی از ادبیات فارسی و عربی را حفظ بود و از علما و عرفای بزرگ روزگار بهره‌ها جست. او با آنکه در علوم دینی به ویژه در تفسیر و حدیث عالمی برجسته بود اما به همان اندازه در عرفان نیز صاحب مقامات بود. شهرت خواجه عبداللّه بیشتر به سبب مناجات نامه و سوز و گدازهای عارفانه‌ی اوست که به نثری مسجّع و روان و زیبا نوشته شده است. سخنان عارفانه و مناجات‌های او در طی دوره‌ای متجاوز از نه قرن در میان همه‌ی پارسی گویان رواج داشته و در عارف و عامی اثر نهاده است.

او که در سال‌های پایانی عمر بینائی خود را از دست داده بود، پس از یک عمر طولانی و پربار در روز جمعه ۲۲ ذی‌الحجه سال ۴۸۱ ه.ق دار فانی را وداع گفت و در «گازرگاه» هرات به خاک سپرده شد. [۱]

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از خواجه عبد اللّه آثار ارزشمندی به فارسی و عربی بر جای مانده است. مهمترین کتاب وی در معارف صوفیه «منازل السائرین» به عربی است اما اعتبار خواجه در میان صوفیان بر اثر امالی[۲] او از کتاب «طبقات الصوفیه» ابوعبدالرّحمان سلمی است که به زبان هروی در مجالس درس خود می‌گفت و به نام «طبقات الصوفیه» خواجه عبداللّه انصاری شهرت دارد.

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شعر1[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کاندر سه مکان رسی به فریاد همه‌ اندر دم فزع و قبر و هنگام سؤال
یا رب به علی ابن ابی طالب و آل‌ آن شیر خداوند جهان جلّ جلال

شعر2[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یا رب به رسالت رسول ثقلین‌ یا رب به غزا کننده‌ی بدر و حُنین
عصیان مرا دو نیمه کن در عرصات‌ نیمی به حسن ببخش و نیمی به حسین

شعر3[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آن شنیدی که حیدر کرّار کافران کشت و قلعه‌ها بگشاد
تا نداد آن سه قرص نان جوین‌ هفده آیت خدای او نفرستاد

شعر4[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دین اسلام، شرع مصطفوی است‌ راه ایمان ز مرتضی آباد
مصطفی دان رسول و ره رهِ اوست‌ رهنما مرتضی و عترت اوست [۳]


منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. گنجینه نیاکان.
  2. آنچه استاد در کلاس املا و تقریر کند و شاگردان بنویسند (لغت نامه دهخدا)
  3. مناجات نامه؛ ص ۳۲، ۳۳، ۳۵، ۴۲، ۶۱.