ذات عرق: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مسیر | {{جعبه اطلاعات منزلگاه | ||
ذات | | عنوان =ذات عرق | ||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| نام منزلگاه =ذات عرق | |||
| مسیر =[[مکه]] به [[کوفه]] | |||
| موقعیت = [[عربستان]] | |||
| قبل از = [[غمره]] | |||
| پس از = [[صفاح]] | |||
| واقعه کربلا = رسیدن نامه عبدالله بن جعفر و همراهی دو فرزندش و اطلاع از اوضاع کوفه | |||
| سایر =}}'''ذات عِرْق'''، بخشی از وادی عَقیق، از میقات‌های حج و منزل‌گاه‌های مسیر مکه و [[کوفه]] است. در واقعه [[کربلا]]، بین [[امام حسین (ع)]] و [[بشر بن غالب]] در این مکان گفت‌وگویی صورت گرفت. سریه ذات عرق در سال سوم هجرت در آنجا رخ داده است. | |||
<br /> | |||
==موقعیت== | ==موقعیت== | ||
سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین نجد و تهامه است و در فاصله | سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین نجد و تهامه است و در فاصله 92 کیلومتری شمال شرقی مکه قرار دارد. گفته شده ذات عرق، از نام کوهی در نزدیکی مکه گرفته شده است.<ref> ''معجم البلدان''، ج4، ص108</ref> این منزل بین [[بستان بنی عامر]] و [[غمره]] قرار دارد.<ref>مقدسی، ص106</ref>{{مسیر حرکت امام حسین}} | ||
==میقات حج== | ==میقات حج== | ||
فقیهان شیعه [[وادی عقیق]] را میقات عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل مسلخ، [[غمره]] و ذات عرق است. بیشتر آنان احرام از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.<ref>ابن براج، | فقیهان شیعه [[وادی عقیق]] را میقات عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل مسلخ، [[غمره]] و ذات عرق است. بیشتر آنان احرام از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.<ref>ابن براج، ج1، ص214؛ ابن حمزه، ص160</ref> شماری از آنان احرام از ذات عرق را منوط به حال اضطرار کرده‌اند.<ref>طوسی، ص210؛ ج1، ص312؛ ر. ک. صاحب جواهر، ج18، ص106</ref><ref>[http://www.sistani.org/persian/archive/451 میقات‌های احرام: سایت دفتر آیت الله سیستانی]</ref> | ||
==وقایع== | ==وقایع== | ||
سریه ذات عرق <small>(سریه زید بن حارثه، سریه قرده)</small> در جمادی الاخر سال سوم <small>( | سریه ذات عرق <small>(سریه زید بن حارثه، سریه قرده)</small> در جمادی الاخر سال سوم <small>(28 ماه پس از [[هجرت]])</small> به فرماندهی زید بن حارثه در این مکان رخ داده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص374</ref> | ||
ذات عرق، نخستین منزلی است که امام حسین (ع) پس از مکه در آن توقف کرد.<ref>ارشاد، ج2، ص69</ref> در واقعه کربلا، امام حسین (ع) در این منزل با [[بشر بن غالب]] از بنی‌اسد دیدار کرد. بشر اوضاع کوفه را به امام گزارش داد.<ref>ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.</ref> ابن غالب سپس تفسیر آیه 71 اسرا را از آن حضرت پرسید.<ref>صدوق، امالی، ص153</ref> در امالی، شیخ صدوق مکان این گفتگو [[ثعلبیه]] ذکر شده است.<ref>صدوق، امالی، ص153</ref> | |||
به گفتۀ سماوی در [[ابصار العین فی انصار الحسین (کتاب)|ابصارالعین]]، [[محمد بن عبد الله جعفر|محمد]] و [[عون بن عبدالله بن جعفر طیار|عون]] فرزندان عبدالله بن جعفر، از مکه نامۀ پدر را در وادی عقیق به امام رساندند و به آن حضرت محلق شدند. اما عبدالله بن جعفر با یحیی بن سعید که امان نامه‌ای از [[عمرو بن سعید بن عاص|عمرو بن سعید]] <small>(عامل مدینه)</small> به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامۀ آنان اعتنایی نکرد، عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد، برگشتند.<ref> سماوی، ابصارالعین، ص75.</ref> | |||
برخی منابع دیدار امام و [[فرزدق|فرزدق]] را در این منزل دانسته‌اند.<ref>ذهبی، تاریخ‌الاسلام، ج۵، ص۱۰؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۶۵.</ref> | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://http://fa.wikishia.net/view/%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D9%82 دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)] | *[http://http://fa.wikishia.net/view/%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D9%82 دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)] | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، | *ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، 1411ق/1991م. | ||
*شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، | *شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413ق. | ||
*خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، | *خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، 1423ق. | ||
*شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، | *شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، 1400ق. | ||
*مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، | *مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، 1411ق/1991م. | ||
*حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، | *حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، 1995م. | ||
*طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب | *طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب العربی،1400ق. | ||
*طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، | *طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1406ق. | ||
*طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، محقق/ مصحح: محمد حسون، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، | *طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، محقق/ مصحح: محمد حسون، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1408ق. | ||
*صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، | *صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، 1404ق. | ||
*بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، | *بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، 1417ق/1996م. | ||
*سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، | *سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، 1419ق. | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
| خط ۳۹: | خط ۵۰: | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده:جغرافیا]] | [[رده:جغرافیا]] | ||
[[en:Dhat 'Irq]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۱۴
| اطلاعات جغرافیایی | |
|---|---|
| مسیر | مکه به کوفه |
| موقعیت | عربستان |
| قبل از | غمره |
| پس از | صفاح |
| وقایع تاریخی | |
| واقعه کربلا | رسیدن نامه عبدالله بن جعفر و همراهی دو فرزندش و اطلاع از اوضاع کوفه |
ذات عِرْق، بخشی از وادی عَقیق، از میقات‌های حج و منزل‌گاه‌های مسیر مکه و کوفه است. در واقعه کربلا، بین امام حسین (ع) و بشر بن غالب در این مکان گفت‌وگویی صورت گرفت. سریه ذات عرق در سال سوم هجرت در آنجا رخ داده است.
موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین نجد و تهامه است و در فاصله 92 کیلومتری شمال شرقی مکه قرار دارد. گفته شده ذات عرق، از نام کوهی در نزدیکی مکه گرفته شده است.[۱] این منزل بین بستان بنی عامر و غمره قرار دارد.[۲]
 دریای سرخ |
میقات حج[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فقیهان شیعه وادی عقیق را میقات عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل مسلخ، غمره و ذات عرق است. بیشتر آنان احرام از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.[۳] شماری از آنان احرام از ذات عرق را منوط به حال اضطرار کرده‌اند.[۴][۵]
وقایع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سریه ذات عرق (سریه زید بن حارثه، سریه قرده) در جمادی الاخر سال سوم (28 ماه پس از هجرت) به فرماندهی زید بن حارثه در این مکان رخ داده است.[۶]
ذات عرق، نخستین منزلی است که امام حسین (ع) پس از مکه در آن توقف کرد.[۷] در واقعه کربلا، امام حسین (ع) در این منزل با بشر بن غالب از بنی‌اسد دیدار کرد. بشر اوضاع کوفه را به امام گزارش داد.[۸] ابن غالب سپس تفسیر آیه 71 اسرا را از آن حضرت پرسید.[۹] در امالی، شیخ صدوق مکان این گفتگو ثعلبیه ذکر شده است.[۱۰]
به گفتۀ سماوی در ابصارالعین، محمد و عون فرزندان عبدالله بن جعفر، از مکه نامۀ پدر را در وادی عقیق به امام رساندند و به آن حضرت محلق شدند. اما عبدالله بن جعفر با یحیی بن سعید که امان نامه‌ای از عمرو بن سعید (عامل مدینه) به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامۀ آنان اعتنایی نکرد، عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد، برگشتند.[۱۱]
برخی منابع دیدار امام و فرزدق را در این منزل دانسته‌اند.[۱۲]
پیوند به بیرون[ویرایش | ویرایش مبدأ]
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، 1411ق/1991م.
- شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413ق.
- خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، 1423ق.
- شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، 1400ق.
- مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، 1411ق/1991م.
- حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، 1995م.
- طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب العربی،1400ق.
- طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1406ق.
- طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، محقق/ مصحح: محمد حسون، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1408ق.
- صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، 1404ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، 1417ق/1996م.
- سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، 1419ق.
پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ معجم البلدان، ج4، ص108
- ↑ مقدسی، ص106
- ↑ ابن براج، ج1، ص214؛ ابن حمزه، ص160
- ↑ طوسی، ص210؛ ج1، ص312؛ ر. ک. صاحب جواهر، ج18، ص106
- ↑ میقات‌های احرام: سایت دفتر آیت الله سیستانی
- ↑ انساب الاشراف، ج1، ص374
- ↑ ارشاد، ج2، ص69
- ↑ ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.
- ↑ صدوق، امالی، ص153
- ↑ صدوق، امالی، ص153
- ↑ سماوی، ابصارالعین، ص75.
- ↑ ذهبی، تاریخ‌الاسلام، ج۵، ص۱۰؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۶۵.