ابوسعید ابی الخیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ابوسعید ابی الخیر'''
'''ابوسعید ابی‌الخیر''' (۳۵۷ ه. ق- ۴۵۵ ه. ق) یکی از اعاظم مشایخ صوفیه است که اشعاری برای [[اهل بیت]] سروده است.
،فضل اللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنی یکی از اعاظم مشایخ صوفیه است.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = فضل اللّه بن ابی الخیر
| نام                    = ابوسعید ابی‌الخیر
| تصویر                  = ابوسعید ابی الخیر.jpg
| تصویر                  = ابوسعید ابی الخیر.jpg
| توضیح تصویر            =  
| توضیح تصویر            =  
| نام اصلی              =  
| نام اصلی              =فضل‌اللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر
| زمینه فعالیت          =  
| زمینه فعالیت          =  
| ملیت                  =  
| ملیت                  =ایرانی
| تاریخ تولد            =  اول محرّم سال 357 ه.ق
| تاریخ تولد            =  اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق
| محل تولد                =  مهنه یا میهنه یکی از قراء بزرگ ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس  
| محل تولد                =  مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس  
| والد                =  
| والد                =  
| تاریخ مرگ              = شب جمعه چهارم شعبان سال 445 ه.ق.
| تاریخ مرگ              = شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق  
| محل مرگ                =  
| محل مرگ                =  
| علت مرگ                =  
| علت مرگ                =  
خط ۴۸: خط ۴۷:
}}
}}


== زندگینامه ==
==زندگینامه==
ابوسعید ابی الخیر در اول محرّم سال 357 ه.ق در مهنه یا میهنه یکی از قراء بزرگ ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس به دنیا آمد پدرش پیشه عطاری داشت و دوستدار اهل تصوف بود، بنابراین او از ابتدا با صوفیه آشنا شد. وی در ابتدا به تحصیل صرف و نحو و فقه و تفسیر پرداخت و از همان صغر سن ریاضیات شاقه می‌کشید تا به ذیل تربیت شیخ ابوالفضل سرخسی رسید و از آن به بعد همه‌ی عمر را صرف طی طریق کرد. او در میان صوفیه جایگاه بزرگی داراست و تقریبا در تمام کتب تراجم احوال صوفیه ذکری از احوال و اقوال وی آمده است. حتی او را لقب «سلطان» داده‌اند. ابو سعید نخستین کسی است از مشایخ صوفیه ایران که احوال و آراء خود را به زبان شعر در آورده است. او در مجالس خویش اشعار زیادی به فارسی و عربی انشاء می‌کرد و رباعیاتی به نام او مشهور است. ولی از خود شیخ نه دیوان شعری مانده و نه کتابی به نثر.
ابوسعید ابی‌الخیر، فضل‌اللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق در مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس به دنیا آمد. پدرش پیشه عطاری داشت و دوستدار اهل تصوف بود، بنابراین او از ابتدا با صوفیه آشنا شد. وی در ابتدا به تحصیل صرف، نحو، فقه و تفسیر پرداخت و از همان کوچکی با ریاضیات آشنا شد تا به شاگردی شیخ ابوالفضل سرخسی رسید و از آن به بعد همه‌ی عمر را به سفر پرداخت. او در میان صوفیه جایگاه بزرگی داراست و تقریبا در تمام کتب تراجم احوال صوفیه ذکری از احوال و اقوال وی آمده‌است و حتی او را لقب «سلطان» داده‌اند. ابوسعید نخستین کسی است از مشایخ صوفیه ایران که احوال و آراء خود را به زبان شعر در آورده‌است. او در مجالس خویش اشعار زیادی به فارسی و عربی می‌خواند و رباعیاتی به نام او مشهور است ولی از خود شیخ نه دیوان شعری و نه کتابی به نثر باقی مانده‌است.
از زمان‌های قدیم، مجموعه‌ای از اشعار فارسی و عربی به نام ابو سعید باقیمانده که شروح بسیاری هم بر آن نوشته‌اند. او را در علوم ظاهری و مذهب، شافعی و در باطن علوی می‌دانند.
 
احوال و کرامات و سخنان ابو سعید ابی الخیر در دو کتاب که توسط نوادگان وی تألیف شده، آمده است. یکی کتاب «حالات و سخنان شیخ ابو سعید ابی الخیر» تألیف جمال الدّین ابو روح لطف اللّه و دیگر کتاب «اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید» تألیف محمّد بن منوّر. <ref>لغت نامه دهخدا. دایرة المعارف تشیّع.</ref>وفات ابو سعید را در شب جمعه چهارم شعبان سال 445 ه.ق ذکر کرده‌اند.
از زمان‌های قدیم، مجموعه‌ای از اشعار فارسی و عربی به نام ابوسعید باقیمانده که شروح بسیاری هم بر آن نوشته‌اند. او را در علوم ظاهری و مذهب، شافعی و در باطن علوی می‌دانند.
 
احوال و کرامات و سخنان ابوسعید ابی‌الخیر در دو کتاب که توسط نوادگان وی تألیف شده، آمده است. که یکی «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=5336402&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابی‌الخیر المیهنی]» تألیف جمال‌الدّین ابوروح لطف‌اللّه و دیگری «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=897356&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید]» تألیف محمّد بن منوّر <ref>لغت نامه دهخدا. دایرة المعارف تشیّع.</ref> می‌باشد.
 
وفات ابوسعید را در شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق ذکر کرده‌اند.
==اشعار==
==اشعار==
===1{{شعر}}


{{ب| یا رب به محمّد و علیّ و زهرا|یا رب به حسین و حسن و آل عبا }}
===شعر ۱===
{{شعر}}
 
{{ب| یا رب به محمّد و علیّ و زهرا|یا رب به [[حسین]] و حسن و آل عبا }}


{{ب| کز لطف برآر حاجتم در دو سرای‌|بی‌منّت خلق یا علی اعلی }}
{{ب| کز لطف برآر حاجتم در دو سرای‌|بی‌منّت خلق یا علی اعلی }}
{{پایان شعر}}===
{{پایان شعر}}




==2{{شعر}}
===شعر ۲===
{{شعر}}
{{ب| تا مِهر ابو تراب دمساز من است‌|حیدر به جهان همدم و همراز من است }}
{{ب| تا مِهر ابو تراب دمساز من است‌|حیدر به جهان همدم و همراز من است }}


{{ب| این هر دو جگر گوشه دو بالند مرا|مشکن بالم که وقت پرواز من است <ref> سخنان منظوم ابو سعید؛ ص 2 و 14.</ref>}}
{{ب| این هر دو جگر گوشه دو بالند مرا|مشکن بالم که وقت پرواز من است <ref> سخنان منظوم ابو سعید؛ ص ۲ و ۱۴.</ref>}}
 
{{پایان شعر}}


{{پایان شعر}}منابع==
==منابع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 730.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۳۰.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۷۵: خط ۸۳:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متقدم]]
[[رده:شاعران متقدم]]
<references />
<references />{{شاعران}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۳

ابوسعید ابی‌الخیر (۳۵۷ ه. ق- ۴۵۵ ه. ق) یکی از اعاظم مشایخ صوفیه است که اشعاری برای اهل بیت سروده است.

ابوسعید ابی‌الخیر
ابوسعید ابی الخیر.jpg
نام اصلی فضل‌اللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر
زادروز اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق
مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس
مرگ شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق
ملیت ایرانی
لقب سلطان
استاد شیخ ابوالفضل سرخسی

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ابوسعید ابی‌الخیر، فضل‌اللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق در مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس به دنیا آمد. پدرش پیشه عطاری داشت و دوستدار اهل تصوف بود، بنابراین او از ابتدا با صوفیه آشنا شد. وی در ابتدا به تحصیل صرف، نحو، فقه و تفسیر پرداخت و از همان کوچکی با ریاضیات آشنا شد تا به شاگردی شیخ ابوالفضل سرخسی رسید و از آن به بعد همه‌ی عمر را به سفر پرداخت. او در میان صوفیه جایگاه بزرگی داراست و تقریبا در تمام کتب تراجم احوال صوفیه ذکری از احوال و اقوال وی آمده‌است و حتی او را لقب «سلطان» داده‌اند. ابوسعید نخستین کسی است از مشایخ صوفیه ایران که احوال و آراء خود را به زبان شعر در آورده‌است. او در مجالس خویش اشعار زیادی به فارسی و عربی می‌خواند و رباعیاتی به نام او مشهور است ولی از خود شیخ نه دیوان شعری و نه کتابی به نثر باقی مانده‌است.

از زمان‌های قدیم، مجموعه‌ای از اشعار فارسی و عربی به نام ابوسعید باقیمانده که شروح بسیاری هم بر آن نوشته‌اند. او را در علوم ظاهری و مذهب، شافعی و در باطن علوی می‌دانند.

احوال و کرامات و سخنان ابوسعید ابی‌الخیر در دو کتاب که توسط نوادگان وی تألیف شده، آمده است. که یکی «حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابی‌الخیر المیهنی» تألیف جمال‌الدّین ابوروح لطف‌اللّه و دیگری «اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید» تألیف محمّد بن منوّر [۱] می‌باشد.

وفات ابوسعید را در شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق ذکر کرده‌اند.

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شعر ۱[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یا رب به محمّد و علیّ و زهرا یا رب به حسین و حسن و آل عبا
کز لطف برآر حاجتم در دو سرای‌ بی‌منّت خلق یا علی اعلی


شعر ۲[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تا مِهر ابو تراب دمساز من است‌ حیدر به جهان همدم و همراز من است
این هر دو جگر گوشه دو بالند مرا مشکن بالم که وقت پرواز من است [۲]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. لغت نامه دهخدا. دایرة المعارف تشیّع.
  2. سخنان منظوم ابو سعید؛ ص ۲ و ۱۴.