سید محمد اسماعیل بلخى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | '''سید محمد اسماعیل بلخی''' از روحانیون مبارز شیعى و از شاعران مشهور افغان است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = سید محمد اسماعیل بلخى | | نام = سید محمد اسماعیل بلخى | ||
| تصویر =Mohammad esmaiel balkhi.jpg | | تصویر =Mohammad esmaiel balkhi.jpg | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| زمینه فعالیت =سیاست- شعر | | زمینه فعالیت =سیاست- شعر | ||
| ملیت =افغان | | ملیت =افغان | ||
| تاریخ تولد =دهه آخر قرن | | تاریخ تولد =دهه آخر قرن ۱۳ | ||
| محل تولد =افغانستان | | محل تولد =افغانستان | ||
| والد = | | والد = | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ = ۱۳۴۶ ه. ش | ||
| محل مرگ =عراق | | محل مرگ =عراق | ||
| علت مرگ = شهادت توسط حکومت افغانستان | | علت مرگ = شهادت توسط حکومت افغانستان | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
وی در سال | وی در سال ۱۳۰۷ ه. ش همراه پدرش به مشهد رفت و به تحصیل علوم متداول پرداخت و به صف مبارزان سیاسى- اسلامى پیوست. بلخی پس از سرکوبى قیام مسجد گوهرشاد به هرات رفت و برای روشنگرى و بیدارى مردم آنجا تلاش کرد. بلخی در سال‌های ۱۳۲۲- ۱۳۲۳ سازمانى به نام «مجتمع اسلامى» بنیان نهاد. او در سال ۱۳۲۷ ه. ش وارد کابل شد و مبارزات بى‌امان خود را در مخالفت با استکبار ادامه داد. در سال ۱۳۲۹ ه. ش سید محمد به اتهام طراح نقشۀ براندازى حکومت وقت افغانستان دستگیر شد و به مدت ۱۴ سال به زندان افتاد. وى به سال ۱۳۴۶ ه. ش سفرى به ایران و عراق کرد و سرانجام بر اثر توطئه حکومت افغانستان به شهادت رسید. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
سبک شعرى او، آمیزه‌اى از شیوۀ هندى و عراقى و اشعارش سرشار از مفاهیم عرفانى است. حجم قابل توجّهى از آثار منظوم شهید بلخى داراى صبغۀ آیینى، اجتماعى و سیاسى و در عرصۀ ادب دینى است. مجموعه اشعار او به ۷۵۰۰۰ بیت مى‌رسیده که بیشتر آن‌ها را در زندان سروده بود؛ ولى امروز فقط مقدارى از آن‌ها در دسترس است. | |||
===کتاب‌ها=== | |||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/499866 مشعل توحید؛ ت‍ه‍ران: مرکز مطالعات و تحقیقات ان‍ق‍لاب اسلامی افغانستان، ۱۳۶۳. ص ۷۸] | |||
==اشعار== | |||
===لب‌تشنه بازگشت=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| عباس!اى که زیب گرفت از تو نام مرد | بادا فداى همچو تو مردى، تمام مرد! }} | {{ب| عباس! اى که زیب گرفت از تو نام مرد | بادا فداى همچو تو مردى، تمام مرد! }} | ||
{{ب| بزم وفاى عهد که میدان کربلاست | دادى به نوع مرد تو درس مرام مرد }} | {{ب| بزم وفاى عهد که میدان کربلاست | دادى به نوع مرد تو درس مرام مرد }} | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۶: | ||
{{ب| تو زنده‌اى وگرنه سزد آنکه فاش گفت: | روز شهادت تو بود قتل عام مرد }} | {{ب| تو زنده‌اى وگرنه سزد آنکه فاش گفت: | روز شهادت تو بود قتل عام مرد }} | ||
{{ب| عزم خرام کرد چو قدّت، سپهر گفت: | | {{ب| عزم خرام کرد چو قدّت، سپهر گفت: | تنگ است ملک کون بر این نیم گام مرد }} | ||
{{ب| خون جاى اشک ریخت ز مژگان مرد راه | پیچید دود آه که گردید نام مرد | {{ب| خون جاى اشک ریخت ز مژگان مرد راه | پیچید دود آه که گردید نام مرد }} | ||
{{ب| بگرفت و رفت، لیک لبِ تشنه بازگشت | آرى که روزگار نگردد به کام مرد }} | {{ب| بگرفت و رفت، لیک لبِ تشنه بازگشت | آرى که روزگار نگردد به کام مرد }} | ||
{{پایان شعر}}<br /> | {{پایان شعر}}<br /> | ||
===مبتلاى عشق (در سوگ سقاى کربلا(ع))=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| اى مبتلاى عشق تو را ابتلا بلند | با «لا»ى نفى، نفى تو بالا بلا، بلند }} | {{ب| اى مبتلاى عشق تو را ابتلا بلند | با «لا»ى نفى، نفى تو بالا بلا، بلند }} | ||
{{ب| | {{ب| رمزى است در نداى الستت که تا ابد | ذرات را بلاى تو از لابه‌لا بلند }} | ||
{{ب| از قطره‌هاى خون شهیدان مسلکت | قالوا بلى به کرب و بلا زان بلا بلند }} | {{ب| از قطره‌هاى خون شهیدان مسلکت | قالوا بلى به کرب و بلا زان بلا بلند }} | ||
| خط ۸۸: | خط ۹۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[[کاروان شعر عاشورا| | *[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۵۴-۵۵۵.]] | ||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/499866 وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران] | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
<references /> | <references />{{شاعران}} | ||
[[رده:شاعران معاصر]] | [[رده:شاعران معاصر]] | ||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | [[رده:شاعران فارسی زبان]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۱
سید محمد اسماعیل بلخی از روحانیون مبارز شیعى و از شاعران مشهور افغان است.
| سید محمد اسماعیل بلخى | |
|---|---|
 | |
| زمینهٔ کاری | سیاست- شعر |
| زادروز | دهه آخر قرن ۱۳ افغانستان |
| مرگ | ۱۳۴۶ ه. ش عراق |
| ملیت | افغان |
| علت مرگ | شهادت توسط حکومت افغانستان |
| سبک نوشتاری | هندى و عراقى |
| دیوان سروده‌ها | مشعل توحید |
زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
وی در سال ۱۳۰۷ ه. ش همراه پدرش به مشهد رفت و به تحصیل علوم متداول پرداخت و به صف مبارزان سیاسى- اسلامى پیوست. بلخی پس از سرکوبى قیام مسجد گوهرشاد به هرات رفت و برای روشنگرى و بیدارى مردم آنجا تلاش کرد. بلخی در سال‌های ۱۳۲۲- ۱۳۲۳ سازمانى به نام «مجتمع اسلامى» بنیان نهاد. او در سال ۱۳۲۷ ه. ش وارد کابل شد و مبارزات بى‌امان خود را در مخالفت با استکبار ادامه داد. در سال ۱۳۲۹ ه. ش سید محمد به اتهام طراح نقشۀ براندازى حکومت وقت افغانستان دستگیر شد و به مدت ۱۴ سال به زندان افتاد. وى به سال ۱۳۴۶ ه. ش سفرى به ایران و عراق کرد و سرانجام بر اثر توطئه حکومت افغانستان به شهادت رسید.
آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سبک شعرى او، آمیزه‌اى از شیوۀ هندى و عراقى و اشعارش سرشار از مفاهیم عرفانى است. حجم قابل توجّهى از آثار منظوم شهید بلخى داراى صبغۀ آیینى، اجتماعى و سیاسى و در عرصۀ ادب دینى است. مجموعه اشعار او به ۷۵۰۰۰ بیت مى‌رسیده که بیشتر آن‌ها را در زندان سروده بود؛ ولى امروز فقط مقدارى از آن‌ها در دسترس است.
کتاب‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
لب‌تشنه بازگشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
| عباس! اى که زیب گرفت از تو نام مرد | بادا فداى همچو تو مردى، تمام مرد! | |
| بزم وفاى عهد که میدان کربلاست | دادى به نوع مرد تو درس مرام مرد | |
| تو زنده‌اى وگرنه سزد آنکه فاش گفت: | روز شهادت تو بود قتل عام مرد | |
| عزم خرام کرد چو قدّت، سپهر گفت: | تنگ است ملک کون بر این نیم گام مرد | |
| خون جاى اشک ریخت ز مژگان مرد راه | پیچید دود آه که گردید نام مرد | |
| بگرفت و رفت، لیک لبِ تشنه بازگشت | آرى که روزگار نگردد به کام مرد |
مبتلاى عشق (در سوگ سقاى کربلا(ع))[ویرایش | ویرایش مبدأ]
| اى مبتلاى عشق تو را ابتلا بلند | با «لا»ى نفى، نفى تو بالا بلا، بلند | |
| رمزى است در نداى الستت که تا ابد | ذرات را بلاى تو از لابه‌لا بلند | |
| از قطره‌هاى خون شهیدان مسلکت | قالوا بلى به کرب و بلا زان بلا بلند | |
| گردید حق به سایۀ نخلت مکین چو شد | سروِ قدت ز دوش رسول خدا بلند | |
| از حلق کشتگان رهت اى وفا شعار! | تا روز حشر بانگ شعار وفا بلند [۱] |
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۵۴-۵۵۵.
- وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ دانشنامۀ ادب فارسى، حسن انوشه.