ماهیت قیام کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

براى حفظ هویّت نهضت عاشورا و اهداف آن،باید«ماهیّت»آن را خوب شناخت.

ماهیّت قیام امام حسین«ع»را از منابع مستند و خدشه‌ناپذیر زیر مى‌توان شناخت:

الف:خطبه‌هاى امام و اهل بیت،که در مکّه و بین راه حجاز و عراق و در کربلا و پس از آن در کوفه،شام و مدینه ایراد شده است.

ب:سخنانى که امام،در پاسخ به پرسشها،پیشنهادها و خیرخواهیهاى این و آن،در طول نهضت بیان کرده است.

ج:رجزهایى که امام و اصحاب او،روز عاشورا در مقابل دشمن خوانده‌اند و همۀ آنها در مآخذ معتبر ثبت شده است.

د:نامه‌هایى که میان امام و مردم کوفه و بصره ردّ و بدل شده است،نامه‌هاى یزید به ابن زیاد،ابن زیاد به یزید و عمر سعد،نامه‌هاى عمر سعد به ابن زیاد،ابن زیاد به حاکم مدینه و...

«ویران کردن»:در هم شکستن و ویران کردن هیکل و اسکلتى که به امویان امکان داده بود به اسم«دین»،ستمگرى کنند و به نام خلافت،کاخهاى عیاشى خود را بر استخوانها و جمجمه‌هاى محرومان و آزادیخواهان بنا کنند و آزاد مردان را از صحنه کنار بزنند یا به شهادت برسانند.انقلاب کربلا،بنیان ستم و تحمیق و تزویر را در هم شکست و پایه‌هاى آن را متزلزل ساخت.

«ساختن»:دمیدن روح شهامت و بیدارى در کالبد جامعۀ اسلامى و پروراندن نسلى خداجوى و شهادت طلب و ستیزه‌گر با سلطۀ ستم،به دلیل حرکتهاى انقلابى پس از عاشورا.

«تجدید»:ارزشهاى اسلامى که با نقشه‌ها و توطئه‌هاى بنى امیّه کهنه و فراموش شده و مفاهیم دینى که به دست آنان تحریف گشته بود،دوباره احیا شد.دیدگاه اصلى دین دربارۀ حکومت و حاکم و بیت المال و حقوق مردم مطرح گشت و بناى عقیده و ایمان،روحى تازه یافت و تحریفها زدوده گشت و روحهاى کوچک،آن عظمت را یافتند که در برابر طاغوت بایستند و امر به معروف و نهى از منکر کنند.

«ابداع»:نمونه‌هاى زنده و بزرگ و قهرمان براى بشریّت ساخته شد که همواره خار سر راه متجاوزان به حقوق محرومان بودند و ایجاد یک خطّ آزادیبخش که با روح تقوا و اخلاص خدایى اشباع شده بود،خطّى که در طول تاریخ،خواب از چشم جباران متکبّر ربوده،و بستر نرمشان را خشن ساخت.این خطّ،در سایۀ ایجاد هویّت جدید انسانى و اسلامى در جامعه پدید آمد و امام حسین«ع»به همۀ انسانها،حتى غیر مسلمانان،درس آزادگى و غیرت داد.

ماهیّت قیام کربلا،امر به معروف و نهى از منکر و احیاء سنت پیامبر«ص»بود.نیز جهاد در راه مبارزه با جهالت و گمراهى و سرگردانى،که در زیارت آن حضرت مى‌خوانیم:

«و بذل مهجته فیک حتّى استنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضّلالة». <ref>مفاتیح الجنان،ص 448(زیارت امام حسین در عید فطر و قربان).</ref> دست یافتن به این هدف،نثار«خون»لازم داشت که در عاشورا انجام یافت.و تفسیر«خون»و رسواگرى ظالم لازم داشت که با برنامۀ اسراى اهل بیت تحقّق یافت.در خون شهداى کربلا و سید الشهدا«ع»،قیامت و رسالت و آزادگى نهفته بود.و این محتوا چه خوب در این اشعار «حسین الأعظمى»بازگو شده است:

{{ب| شهید العلى ما انت میت و انّما | یموت الّذى یبلى و لیس له ذکر }}

{{ب| و ما دمک المسفوک الاّ قیامة | لها کلّ عام یوم عاشورا حشر }}

{{ب| و ما دمک المسفوک الاّ رسالة | مخلّدة لم یخل من ذکرها عصر }}

{{ب| و ما دمک المسفوک الاّ تحرّر | لدنیا طغت فیها الخدیعة و المکر }}

 

{{ب| و هدم لبنیان على الظّلم قائم | بناه الهوى و الکید و الحقد و الغدر <ref>مأساة الحسین«ع»،عبد الوهّاب الکاشى،ص 29.</ref> }}

 

 

 

 

 

{{ب| ز خاک مردم آزاده بوى خون آید | نشان شیعه و آثار پیروى این است <ref>خوشدل تهرانى.</ref> }}

 

 

{{ب| بارد چه؟خون!که؟دیده،چه سان؟روز و شب!چرا؟ | از غم،کدام غم؟غم سلطان کربلا! }}

 

{{ب| نامش چه بد؟حسین!ز نسل که؟از على! | مامش که بود؟فاطمه!جدّش که؟مصطفى }}

 

{{ب| چون شد؟شهید شد!به کجا؟دشت ماریه | کى؟عاشر محرّم!پنهان؟نه،بر ملا }}

 

{{ب| شب کشته شد؟نه،روز،چه هنگام؟وقت ظهر | شد از گلو بریده سرش؟نى،نى،از قفا! }}

 

{{ب| سیراب کشته شد؟نه!کس آبش نداد؟داد! | که؟شمر،از چه چشمه!ز سرچشمۀ فنا! }}

 

{{ب| مظلوم شد شهید؟بلى!جرم داشت؟نه! | کارش چه بُد؟هدایت!یارش که بُد؟خدا }}

 

{{ب| این ظلم را که کرد؟یزید!این یزید کیست؟ | ز اولاد هِند،از چه کس؟از نطفۀ زنا }}

 

{{ب| خود کرد این عمل؟نه،فرستاد نامه‌اى | نزد که؟نزد زادۀ مرجانۀ دغا }}

 

{{ب| ابن زیاد،زادۀ مرجانه بُد؟نَعَم | از گفتۀ یزید تخلّف نمود؟لا! }}

 

{{ب| این نابکار کشت حسین را به دست خویش؟ | نه،او روانه کرد سپه سوى کربلا }}

 

{{ب| میر سپه که بُد؟عمر سعد!او برید | حلق عزیز فاطمه؟نه،شمر بى‌حیا }}

 

{{ب| خنجر برید حنجر او را نکرد شرم؟ | کرد،از چه پس برید؟نپذیرفت از او قضا }}

 

{{ب| بهر چه؟بهر آنکه شود خلق را شفیع | شرط شفاعتش چه بود؟نوحه و بکا }}

 

{{ب| کس کشته شد هم از پسرانش؟بلى،دو تن | دیگر که؟نُه برادر!دیگر که؟اقربا }}

 

{{ب| دیگر پسر نداشت؟چرا داشت،آن که بود؟ | سجّاد!چون بُد او؟به غم و رنج،مبتلا }}

 

{{ب| ماند او به کربلاى پدر؟نى،به شام رفت | با عزّ و احتشام؟نه،با ذلّت و عنا! }}

 

{{ب| تنها؟نه با زنان حرم،نامشان چه بود؟ | زینب،سکینه،فاطمه،کلثوم بینوا }}

 

{{ب| بر تن لباس داشت؟بلى،گَردِ روزگار | بر سر عمامه داشت؟بلى،چوب اشقیا }}

 

{{ب| بیمار بُد؟بلى!چه دوا داشت؟اشک چشم | بعد از دوا غذاش چه بد؟خون دل غذا }}

 

{{ب| کس بود همدمش؟بلى اطفال بى‌پدر | دیگر که بود؟تب،که نمى‌گشت از او جدا }}

 

{{ب| از زینت زنان چه به جا مانده بد؟دو چیز | طوق ستم به گردن و خلخال غم به پا! }}

 

{{ب| گبر این ستم کند؟نه!یهود و مجوس؟نه | هندو؟نه! بت‌پرست؟نه!فریاد از این جفا }}

 

{{ب| «قاآنى»است قایل این شعرها؟بلى | خواهد چه؟رحمت.از که؟ز حق!کى؟صف جزا <ref>معصوم پنجم،جواد فاضل،ص 337.</ref> }}