پرده خوانی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۴۶۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ دسامبر ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Meisam Amani (2).jpg|بندانگشتی|نمایی از یک مجلس پرده‌خوانی <!--نخستین سوگواره پرده‌خوانی استان خراسان رضوی-->]]'''پرده'''، اصطلاحی در موسیقی ایران و جهان اسلام که در حوزه های زمانی و مکانی مختلف به معنی مرتبط اما متفاوتی در پیوند با سیستم مُدال و نیز ساختار سازهای زهی به کار رفته است. پیشینه تاریخی و ریشه شناختي واژه به پردک یا پرتک در زبان پهلوی باز می گردد (فره وشی، ۱۰۶).
[[پرونده:Meisam Amani (2).jpg|بندانگشتی|نمایی از یک مجلس پرده‌خوانی <!--نخستین سوگواره پرده‌خوانی استان خراسان رضوی-->]]
 


اصطلاح پرده در بسیاری از متون ادبی منظوم و منثور فارسی سده‌های ۵-۷ ق/۱۱-۱۳م در مفهوم مدال و ملودیک، در ترادف با اصطلاحاتی همچون مقام، لحن و راه به کار رفته است. به عنوان مثال، منوچهری دامغانی، عنصر المعالی کیکاووس بن اسکندر، انوری، نظامی عروضی، خاقانی، نظامی گنجوی، فریدالدین عطار نیشابوری، سراج الدین قمری آملی، اوحدالدین کرمانی، محمد عوفی و جلال الدين محمد بلخی در آثار خود اصطلاح موسیقایی پرده را به کار برده اند و به اسامی پرده های مختلفی همچون راست، مخالف یا مخالف راست، عراق، مخالفک، حسینی، راهوی، اصفهان، ماده، بوسلیک، نوا. نهاوند، زنگوله و عشاق اشاره کرده اند (نکـ: پورجوادی، ۴۴-۵۷). ساختارها و روابط نغمگی پرده هایی با همین نام ها نیز در بسیاری از رسالات موسیقایی به زبانهای فارسی، عربی و ترکی در تبیین سیستم مدال موسیقی ایران و جهان اسلام در قالب اصطلاحاتی همچون پرده و مقام تشریح شده است؛ اگرچه احتمالا ساختار مدال، ابعاد و روابط نغمگی پرده ها با مقامات همنام در گستره های زمانی و مکانی مختلف دارای تفاوتهایی نیز بوده است.
اصطلاح پرده در بسیاری از متون ادبی منظوم و منثور فارسی سده‌های ۵-۷ ق/۱۱-۱۳م در مفهوم مدال و ملودیک، در ترادف با اصطلاحاتی همچون مقام، لحن و راه به کار رفته است. به عنوان مثال، منوچهری دامغانی، عنصر المعالی کیکاووس بن اسکندر، انوری، نظامی عروضی، خاقانی، نظامی گنجوی، فریدالدین عطار نیشابوری، سراج الدین قمری آملی، اوحدالدین کرمانی، محمد عوفی و جلال الدين محمد بلخی در آثار خود اصطلاح موسیقایی پرده را به کار برده اند و به اسامی پرده های مختلفی همچون راست، مخالف یا مخالف راست، عراق، مخالفک، حسینی، راهوی، اصفهان، ماده، بوسلیک، نوا. نهاوند، زنگوله و عشاق اشاره کرده اند (نکـ: پورجوادی، ۴۴-۵۷). ساختارها و روابط نغمگی پرده هایی با همین نام ها نیز در بسیاری از رسالات موسیقایی به زبانهای فارسی، عربی و ترکی در تبیین سیستم مدال موسیقی ایران و جهان اسلام در قالب اصطلاحاتی همچون پرده و مقام تشریح شده است؛ اگرچه احتمالا ساختار مدال، ابعاد و روابط نغمگی پرده ها با مقامات همنام در گستره های زمانی و مکانی مختلف دارای تفاوتهایی نیز بوده است.
۳٬۴۸۸

ویرایش

منوی ناوبری