دوبیتی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۸۲۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ مهٔ ۲۰۱۹
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
==دوبیتی‌های عامیانه==
==دوبیتی‌های عامیانه==
دوبیتی‌های عامیانه، روزگار درازی است که همچون گنجینه‌ای گران‌بها در سینه و حافظه مردم باقی مانده و نسل به نسل تا به امروز رسیده است. بخشی از دوبیتی‌ها، بیان ساده و بی‌آلایش احساسات پاک دینی و مذهبی مردم است. عشق و ارادت به پیامبر بزرگ اسلام (ص) و خاندان مطهر ایشان جای پایی محکم در پیشینه ترانه‌ها و دوبیتی‌ها از خود به جای گذاشته است. اثبات ارادت ایرانیان به سیدالشهدا (ع) و اهل بیت ایشان همچون اثبات خورشید درخشان و سوزان در ظهر یک روز گرم تابستان است. گرچه یادآوری واقعه عاشورا و ذوالجناحی که خون‌آلود و بدون سوار به خیمه بازمی‌گردد، آتش دل ارادتمندان را افزون می‌کند. <ref>فقیری، 1385، ص 245-246.</ref> <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی‌تا. </ref>
دوبیتی‌های عامیانه، روزگار درازی است که همچون گنجینه‌ای گران‌بها در سینه و حافظه مردم باقی مانده و نسل به نسل تا به امروز رسیده است. بخشی از دوبیتی‌ها، بیان ساده و بی‌آلایش احساسات پاک دینی و مذهبی مردم است. عشق و ارادت به پیامبر بزرگ اسلام (ص) و خاندان مطهر ایشان جای پایی محکم در پیشینه ترانه‌ها و دوبیتی‌ها از خود به جای گذاشته است. اثبات ارادت ایرانیان به سیدالشهدا (ع) و اهل بیت ایشان همچون اثبات خورشید درخشان و سوزان در ظهر یک روز گرم تابستان است. گرچه یادآوری واقعه عاشورا و ذوالجناحی که خون‌آلود و بدون سوار به خیمه بازمی‌گردد، آتش دل ارادتمندان را افزون می‌کند. <ref>فقیری، 1385، ص 245-246.</ref> <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی‌تا. </ref>
[[پرونده:دوبیتی‌های عامیانه.PNG|بندانگشتی|دوبیتی‌های عامیانه]]
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| به قربون حسین با ذوالجناحش | که خون‌آلود رود بر قتلگاهش}}  
{{ب| به قربون حسین با ذوالجناحش | که خون‌آلود رود بر قتلگاهش}}  
خط ۳۱: خط ۳۰:
{{پایان شعر}}  
{{پایان شعر}}  
===طلب شفاعت در عرصه قیامت===
===طلب شفاعت در عرصه قیامت===
[[پرونده:طلب شفاعت.jpg|بندانگشتی|طلب شفاعت]]
طلب شفاعت در عرصه قیامت نیز دستمایه سینه گشتن دوبیتی زیر شده است: <ref>سعیدی، بیرجند، خراسان جنوبی، 1364.</ref> <ref>سعیدی، بیرجند، خراسان جنوبی، 1364. </ref>
طلب شفاعت در عرصه قیامت نیز دستمایه سینه گشتن دوبیتی زیر شده است: <ref>سعیدی، بیرجند، خراسان جنوبی، 1364.</ref> <ref>سعیدی، بیرجند، خراسان جنوبی، 1364. </ref>


خط ۵۳: خط ۵۱:
{{پایان شعر}}  
{{پایان شعر}}  
===آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع)===
===آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع)===
[[پرونده:کربلا.jpg|بندانگشتی|حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع)]]
آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع) و سکنی گزیدن در جوار بارگاه ملکوتی ایشان دست طلب و نیاز عاشقان را به درگاه حق بلند کرده است تا با شفیع قرار دادن امیرالمؤمنین (ع)، جواز حضور در کربلای معلی را به دست آورند: <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی‌تا. </ref>
آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع) و سکنی گزیدن در جوار بارگاه ملکوتی ایشان دست طلب و نیاز عاشقان را به درگاه حق بلند کرده است تا با شفیع قرار دادن امیرالمؤمنین (ع)، جواز حضور در کربلای معلی را به دست آورند: <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی‌تا. </ref>


خط ۷۳: خط ۷۰:
{{ب| سر کوه بلند من خوشه چینم | طلسم و نقره را از گل بچینم }}
{{ب| سر کوه بلند من خوشه چینم | طلسم و نقره را از گل بچینم }}
{{ب| طلسم نقره را بشکن طلا کن | مرا زوار شاه کربلا کن }}
{{ب| طلسم نقره را بشکن طلا کن | مرا زوار شاه کربلا کن }}
{{پایان شعر}}  
{{پایان شعر}}{{شعر}}  
[[پرونده:حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع).jpg|بندانگشتی|کربلا]]
 
{{شعر}}  
{{ب| ای پیک خجسته پی صفا آوردی | این لطف و صفا تو از کجا آوری }}  
{{ب| ای پیک خجسته پی صفا آوردی | این لطف و صفا تو از کجا آوری }}  
{{ب| گویا که ز تربت حسین بن علی | بر درد من خسته دوا آوردی }}  
{{ب| گویا که ز تربت حسین بن علی | بر درد من خسته دوا آوردی }}  
خط ۱۰۰: خط ۹۴:
{{پایان شعر}}  
{{پایان شعر}}  
===ضریح شش گوشه امام حسین (ع)===
===ضریح شش گوشه امام حسین (ع)===
[[پرونده:ضریح شش گوشه امام حسین (ع).jpg|بندانگشتی|ضریح شش گوشه امام حسین (ع)]]
شجاعت و دلاوری حضرت علی اکبر (ع) و رزم‌آوری و بصیرت او، در سفر کربلا به ویژه در روز عاشورا تجلی کرد. او نخستین شهید عاشورا از بنی‌هاشم است. <ref>محدثی، 1374، ص 322.</ref>
شجاعت و دلاوری حضرت علی اکبر (ع) و رزم‌آوری و بصیرت او، در سفر کربلا به ویژه در روز عاشورا تجلی کرد. او نخستین شهید عاشورا از بنی‌هاشم است. <ref>محدثی، 1374، ص 322.</ref>


خط ۱۱۷: خط ۱۱۰:


===درخواست شفاعت از امام زین‌العابدین (ع)===
===درخواست شفاعت از امام زین‌العابدین (ع)===
[[پرونده:امام زین‌العابدین (ع).jpg|بندانگشتی|امام زین‌العابدین (ع)]]
درخواست شفاعت در روز محشر از امامی که به واسطه چند روز بیماری در صحرای کربلا در ذهن مردم، به زین‌العابدین بیمار لقب یافته بود، در دوبیتی زیر مشهود است: <ref>فقیری، 1385، ص 246. </ref>
درخواست شفاعت در روز محشر از امامی که به واسطه چند روز بیماری در صحرای کربلا در ذهن مردم، به زین‌العابدین بیمار لقب یافته بود، در دوبیتی زیر مشهود است: <ref>فقیری، 1385، ص 246. </ref>


خط ۱۲۶: خط ۱۱۸:
===ابراز عشق به حضرت ابوالفضل (ع)===
===ابراز عشق به حضرت ابوالفضل (ع)===
اظهار ارادت و ابراز عشق و محبت به حضرت ابوالفضل (ع) نیز در دوبیتی‌ها جلوه‌گر است:  
اظهار ارادت و ابراز عشق و محبت به حضرت ابوالفضل (ع) نیز در دوبیتی‌ها جلوه‌گر است:  
[[پرونده:حضرت اباالفضل (ع).jpg|بندانگشتی|یاری از حضرت ابوالفضل (ع)]]
{{شعر}}  
{{شعر}}  
{{ب| یادم ز وفای اشجع الناس آید | وز چشم ترم سوده الماس آید }}  
{{ب| یادم ز وفای اشجع الناس آید | وز چشم ترم سوده الماس آید }}  
خط ۱۵۳: خط ۱۴۴:
{{پایان شعر}}  
{{پایان شعر}}  
===زائر کربلا===
===زائر کربلا===
[[پرونده:زائر کربلا.jpg|بندانگشتی|زائر کربلا]]
سرانجام سخن از قلب بی‌قرار و مشتاقی است که به زائر کربلا می‌ماند: <ref>محمدی، علی، جونقان، فارسان، چهار محال و بختیاری، 1352.</ref>
سرانجام سخن از قلب بی‌قرار و مشتاقی است که به زائر کربلا می‌ماند: <ref>محمدی، علی، جونقان، فارسان، چهار محال و بختیاری، 1352.</ref>


خط ۱۶۹: خط ۱۵۹:


==منبع==
==منبع==
* [[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنی‌زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 214-221.]]
 
*[[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنی‌زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 214-221.]]
 
==پی نوشت==
==پی نوشت==
[[رده:آیین‌ها]]
[[رده:آیین‌ها]]
خط ۱۷۷: خط ۱۶۹:
[[رده:مراسم‌ها]]
[[رده:مراسم‌ها]]
[[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]]
[[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]]
<references />

منوی ناوبری