۱۰٬۰۷۲
ویرایش
روضه خوانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
شعر عاشورایی ارزشمند و هدف گرا، اثر مطلوب خود را بر خودی و بیگانه می گذارد و همچون سلاحی، موجب خوار شدن و رسوایی دشمنان اسلام می شود. | شعر عاشورایی ارزشمند و هدف گرا، اثر مطلوب خود را بر خودی و بیگانه می گذارد و همچون سلاحی، موجب خوار شدن و رسوایی دشمنان اسلام می شود. | ||
==زمزمه== | ==زمزمه== | ||
زمزمه در اصل، تکرار زیر لب کلماتی است که در حین روضه برای همنوایی، بین مستمعان صورت می گیرد. وقتی مدتی روضه خوانده شد، مستمع میل دارد نام حسین (ع) را زمزمه کند که در بعضی مواقع، مداح برای شور افکندن در مجلس او را به این کار دعوت می کند. زمزمه ها به چند قسمت تقسیم می شوند: زمزمه هایی که از شور و هیجان ناشی از شنیدن اوج و فرود روضه خوان صورت می گیرد و به صورت خودجوش ااست. این زمزمه فاقد پیچیدگی و به طور معمول ذکر آن «حسین جان» است. نوع دیگر زمزمه هایی است که شور و هیجان زمزمه های پیشین را دارد، اما روضه خوان آن را هدایت می کند؛ بدین ترتیب که بعد از روضه کلماتی را مانند غریب (حسین)، مظلوم (حسین)، بی کس (حسین) و عطشان (حسین) می گوید و به همراه آن مستمع این کلمات را به همان لحن دم می گیرد. این دو شیوه زمزمه را روضه خوان در پرده های پایین و بدون هیچ گونه سر و صدایی آرام و دلنشین می خواند و مستمع آرام آرام آن را می گوید و با حالزمزمه اشک می ریزد. | |||
اما زمزمه نوع سوم دارای یک شعر و یک سبک مستقل است و روضه خوان در آن نقش بیشتری دارد؛ بدین ترتیب که یک قسمت از آن را روضه خوان به عنوان «دم» استفاده می کند و از مستمع جواب می گیرد و بقیه را خود می خواند و در پایان هر بندی، از مستمع جواب می خواهد. <ref>همان، ص 146-149.</ref> | |||
بعد از خواندن روضه و شعر، نوبت به خواندن «زمینه» می رسد که در واقع حکم آماده شدن برای نوحه را دارد. | |||
==زمینه== | |||
زمینه، نوحه ای کوتاه با سربندهای محزون است که ابیات آن از سه یا چهار بند تجاوز نمی کند و مستمع به صورت نشسته به سینه می زند و جواب می دهد. این گونه به مستمع فرصت داده می شود که خود را اماده برای سینه زنی کند و در حالی که آرام آرام جواب کوتاه آن را تکرار می کند و به سینه می زند، صف های سینه زنی را تشکیل دهد. | |||
زمینه به دو دسته تقسیم می شود: | |||
الف) زمینه همراه با جواب: این نوع زمینه، شعری بسیار ساده و محزون است که بندهای کوچک و یک کلمه ای دارد و مستمع فقط سینه می زند و بعد از هر دو بیت، آن بند کوچک و یک کلمه ای را جواب می دهد و به این ترتیب زمینه به پایان می رسد. | |||
ب) زمینه بدون جواب: در این زمینه خوانی کلاً جواب گرفته نمی شود و فقط یک شعر ساده برای انجام سینه زنی خوانده می شود و مستمع آماده نوحه می گردد. پس از پایان زمینه خوانی، نوحه خوان (زمینه خوان) بعد از دعا برای فرج امام زمان (عج) یا سلامتی رهبر و شفای بیماران، یا با شور دادن یا تند ادا کردن اذکار مقدس یا حسین (ع)، یا زهرا (س)، یا زینب (س) و یا ابوالفضل (ع)، مجلس را برای نوحه مهیا می سازد تا از فضای آرام و ملایم زمینه خوانی بیرون آید و آماده نوحه خوانی شود. <ref>همان، ص 149-151.</ref> | |||
===روضه منظوم== | |||
روضه خوانی دو ویژگی دارد: نخست انکه قضایا و حوادث کربلا را برای دیگران بازمی گوید و دوم آنکه مرثیه خوانی می کند. روشن است که ویژگی اول، مقتل خوانی است و روضه خوان طوری مقتل را ادا می کند که لحن خطابی، سؤالی، خواهش و ... آن را مشخص شود و اصل مطلب و مفهوم واقعی عبارات به به راحتی فهمیده شود. ویژگی دوم، به خواندن مرثیه مذهبی ارتباط دارد. <ref>انوری پور، 1390، ص 58.</ref> در این | |||
==منبع== | ==منبع== | ||