خورشید شهادت

پژوهشکدهٔ علوم انسانی دانشگاه امام حسین (ع). ویراستهٔ محمّد دانشگر و هدایت جلیلی. چاپ اول: تهران، دانشگاه امام حسین (ع)، 1374-1376. 4 د، 383 + 294 + 337 + 376 ص، وزیری.

مجموع دفترهای این اثر مشتمل بر مقالات، سخنرانی‌ها و میزگردهای اولین تا سومین سمینار بررسی ابعاد زندگانی امام حسین -ع- است که به اهتمام دانشگاه امام حسین در سال 1373 تا 1375 (1415-1417 ق) در تهران برگزار شد. موضوع اولین سمینار، «بررسی منابع و تبیین تحریفات» و موضوع دومین سمینار، «امام حسین (ع) و احیای دین» و موضوع سومین سمینار، «بررسی زندگانی امام حسین (ع)» و «امام حسین (ع) و فرهنگ پاسداری» است. دفتر اول که مهم‌تر است، شامل مطالب اولین سمینار و دفتر دوم و سوم شامل مطالب دومین سمینار و دفتر چهارم شامل مطالب سومین سمینار است. دفتر اول به منابع تاریخ عاشورا و تحریفات اختصاص دارد و دفتر دوم و سوم دربارهٔ امام حسین و احیای دین و دفتر چهارم دربارهٔ پاسداری از دین است. در دفتر دوم و سوم از یک سو از امام حسین، و از سوی دیگر از احیای دین سخن رفته است؛ ولی بدون تبیین ارتباط این دو با یکدیگر.

مهم‌ترین مقالات در دفتر اول آمده است. مقالات دفتر دوم، بجز یک مقاله، دربارهٔ احیای امام دین است و در آن به امام حسین پرداخته نشده است. در مقالات دفتر سوم به نقش حسین در احیای دین اشاره شده، اما این موضوع بخوبی و حتی به اندازهٔ لازم بررسی نشده است. سرانجام در دفتر چهارم به پاسداری از دین پرداخته شده که برخی از مقالات آن خارج از موضوع است.

سطح علمی مقالات کتاب یکسان نیست و بعضی از آن‌ها ویژگی علمی و تحقیقی ندارد و برخی دیگر خارج از موضوع است. عنوان پاره‌ای از مقالات مهم و نام نویسندگان آن‌ها به این شرح است: «ابومخنف بزرگ‌ترین مورخ عاشورا»، علی میرشریفی؛ «ابومخنف از دی و قیام عاشورا با تکیه بر مقتل وی»، عبدالله رجایی؛ «مکتب تاریخ‌نگاری شام و تحریف قیام امام حسین (ع)»، اصغر قائدان؛ «تحریف قیام حسینی در مکتب تاریخ‌نگاری اسلامی ایران»، نوروز اکبری‌زادگان؛ «دیدگاه مسعودی دربارهٔ قیام امام حسین (ع)»، اصغر منتظر قائم؛ «عقل مانع تحریف و عامل تعمیم نهضت حسینی»، محمّد منصورنژاد؛ «ابعاد نظامی واقعهٔ عاشورا از واقعیات تا تحریفات»، ابراهیم مشفقی‌فر؛ «تبیین یک تحریف: بررسی ماجرای ورود اهل بیت (ع) به کربلا در بیستم صفر سال 61 هجری»، عبدالرحیم قنوات؛ «نقد و بررسی مقاتل موجود»، علی دوانی؛ «حسین بن علی (ع) در دو نگاه»، مصطفی درایتی؛ «آسیب‌شناسی اجتماعی جامعهٔ اسلامی در عصر امام حسین (ع)»، نوروز اکبری‌زادگان؛ «آسیب‌شناسی باورهای دینی در عصر امام حسین (ع)»، نعمت‌الله حصارکی؛ «آسیب‌های اجتماعی جامعهٔ اسلامی در عصر امام حسین (ع)»، علی نورآبادی.

منابع

کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 203-204.