حسن محمود امین
سیّد حسن بن سیّد محمود بن سیّد علی بن محمد امین معروف به «سیّد حسن قشاقش» و مشهور به «امین» به سال 1299 ه. ق. در قریه‌ی عیترون از توابع «جبل عامل» در لبنان به دنیا آمد.
حسن امین عالمی فاضل و فقیهی دانشمند و تیزفهم بوده و شعرش مقام والایی دارد. وی به سال 1316 هجری وارد عراق شد و به تحصیل و تدریس پرداخت. سپس در سال 1330 هجری به جبل عامل برگشت و تا پایان عمر در آنجا به سر برد.
از آثار او: «رسالة فی الرد علی الوهابیة»، رساله‌ای است در ردّ وهابیت، «مجلد فی الطهارة»، «منظومة فی الاجتهاد و التقلید» در مسائل فقهی و ... وی به سال 1368 ه. ق. در بیروت بدرود حیات گفت و پیکر او را به قریه‌ای در بلاد جبل عامل بردند که در آخر عمر آنجا می‌زیست. [۱]
حسن محمود در وصف شهدای کربلا چنین سروده است: [۲]
1- وردوا علی الهیجا ورود الهیم‌و رأوا عظیم الخطب غیر عظیم
2- و تنازعوا کأس المنیة بینهم‌فی غیر ما لغو و لا تأثیم
3- یتسابقون إلی الهجوم و کأنّهم‌خلقوا لیوم تسابق و هجوم
4- یستعجلون البذل قبل أوانه‌و یسارعون لدعوة المظلوم
5- وجدوا الحیاة مع الهون ذمیمةو الموت فی العلیاء غیر ذمیم
6- و تقدموا للموت قبل إمامهم‌و لقد یجوز تقدّم المأموم
1- آنها مانند شتران تشنه که به سوی آب می‌تازند، به میدان نبرد تاختند و بلای بزرگ را ناچیز دیدند.
2- ازاین‌روست که برای دستیابی به آن، بر یکدیگر پیشی می‌گیرند و گاه بر سر آن منازعه‌ای دوستانه می‌پردازند.
3- در حمله به دشمن بر یکدیگر پیشی گرفتند. گویی خداوند آنها را برای چنین صحنه‌هایی (روز مسابقه و حمله) آفریده است.
4- برای دادن جانشان قبل از رسیدن اجل شتاب داشتند، و هرگاه مظلومی آنها را می‌خواند، زود به کمک او می‌شتافتند.
5- زندگی همراه با خواری و ذلّت به نظر آنها ناپسند بود تا سرانجام مرگ با سربلندی را پسندیدند.
6- برای رسیدن به مرگ، جلوتر از امام خود قرار گرفتند زیرا گاهی تقدّم مأموم بر امام جایز است.
منابع
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج1، ص: 561.