واعظ کاشفی
واعظ کاشفی (ح 840-910 ق) واعظ و ادیب قرن نهم ومولف روضه الشهدا می‌باشد.
زندگینامه
کمال الدین، حسین بن علی بیهقی سبزواری مشهور به واعظ کاشفی، ادیب، واعظ، عارف و مفسر مشهور دوره تیموریان است. او در حدود سال 840 هجری قمری در سبزوار بدنیا آمد و در زادگاهش مقدمات علوم را فراگرفت و سپس به شهرهای هرات، نیشابور و مشهد سفر کرد. کاشفی نیمه آخر عمرش را در هرات گذراند و در آن شهر با عبدالرحمان جامی، شاعر و عارف نامدار و علیشیر نوایی، وزیر سلطان حسین بایقرا همنشینی داشت. کاشفی در علوم مختلف از قبیل تفسیر، حدیث، ریاضیات، علوم غریبه و نجوم مهارت داشته اما تخصص اصلی وی در وعظ و انشا بوده است. او از جمله نویسندگان و وعاظ مورد حمایت امرای تیموری بود و در مراکز حساس حکومتی و فرهنگی هرات وعظ میگفت و سلطان و سایر درباریان در مجلس ششم حاضر می‌شدند.
«میرخواند» در «روضه الصفا» مجلس وعظ او را اینگونه توصیف میکند: «به آواز خوش و صوت دلکش به امر وعظ و نصیحت می‌پرداخت و به عبارات لایقه معانی آیات بینات کلام الهی و غوامض اسرار احادیث حضرت رسالت پناهی را مبین می‌ساخت.»
در مورد مذهب کاشفی اختلاف نظر وجود دارد. برخی او را شیعه و برخی سنی حنفی دانسته‌اند. گرچه با توجه به گرایش کاشفی به سلسله نقشبندیه احتمال تسنن وی بیشتر است اما حتی در این صورت هم او را به گواهی آثارش باید در زمره اهل سنت دوستدار اهل بیت به شمار آورد.
آثار
کاشفی بیش از 30 اثر به زبانهای فارسی و عربی دارد که مشهورترین آنها روضه الشهدا است. از دیگر آثار او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لب لباب مثنوی
- جواهر التقسیر
- انوار سهیلی
- اخلاق محسنی
- اسرار قاسمی