عبدالرحمن بن عقیل بن ابی طالب (ع)
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالرحمن بن عقیل |
| خویشاوندان سرشناس | پدرش عقیل بن ابی طالب (ع) و مادرش ام ولد |
| نقش های برجسته | از اصحاب امام حسین (ع) |
عبدالرحمن بن عقیل، از شهدای بنی هاشم در نبرد کربلا بود.
زندگینامه
عبدالرحمن بن عقیل پسر عموی امام حسین (ع) و از اصحاب ایشان بود. مادر وی ام ولد نام داشت. [۱] عبدالرحمن با خدیجه (فاخته) مکنی به ام هانی دختر امام علی (ع) ازدواج کرد و از او صاحب دو فرزند به نامهای سعید و عقیل شد.
نقش در واقعه کربلا
عبدالرحمن با همسر و فرزندانش همراه دیگر برادرانش از مدینه همراه امام حسین (ع) بود. او مردی شجاع، رشید، رزمنده و دلاور و خوش قد و قامت بود که به او رُمح یا نیزه عقیلی می‌گفتند.
پس از شهادت برادرش جعفر با اذن امام حسین (ع)، به نبرد پرداخت و در حالی که رجز میخواند، میجنگید:
رجزخوانی
اَبی عَقیلٌ فَاعرِفوا مَکانی | ||
کُهولُ صِدقٍ سادَةُ الاَقرانی | ||
وَ سَیدُ الشَّیبِ مَعَ الشُّبانِ | ||
مِن هاشِمٍ وَ هاشِمٌ اِخوانی | ||
هذا حُسَینٌ شامِخُ البُنیانِ | ||
وَ سَیدُ الشَّبانِ فِی الجِنانِ |
پدرم عقیل است پس نسبت مرا با هاشم بدانید و نیز برادرانم از قبیله بنی هاشم هستند.
آنان پیران و جوان‌مردان راست‌کردارند و سروران همانند؛ و این حسین بلند مرتبه است.
او سرور پیران و نیز جوانان است و او آقای جوانان اهل بهشت است.
شهادت
عبدالرحمن پس از کشتن و مجروح کردن تنی چند به محاصره سپاه کوفه در آمد و توسط عثمان بن خالد جهنی و بشیر (بشر) بن حوط قایضی به شهادت رسید. [۲]
امام حسین (ع) فرزندان عقیل را دعا و کشندگان آنان را لعن کرد و آل عقیل را به مقاومت دعوت نمود و به بهشت مژده داد: اَللّهُم‌َ اقْتُل‌ْ قاتِل‌َ آل عقیل . . . صبراً آل عقیل اِن‌َّ مَوْعِدَکم‌ُ الْجَنَّة [۳]
در زیارت رجبیه از او نام برده شده و در زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی عَبدِالرَّحمَنِ بنِ عَقیلٍ لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ وَ رامِیهُ عُمَرَ بنَ خالِدِ بنِ اَسَدِ الجُهَنِی“ [۴] به نقل طبری، مختار قاتلان او را در بیابانی دستگیر کرد و بعد از آنکه گردنشان را زد، آنان را سوزاند. [۵]
منبع
پی نوشت
- ↑ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص۹۱؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۷ ش. ص۱۵۰.
- ↑ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ج۴، ص۱۰۵؛ انصار الحسین، ص۱۵۰.
- ↑ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق، ص۶۱.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : ۱۹۶۰ م.، ص۲۵۷؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۴۷؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، ۱۳۷۵ ﻫ ق.، ج۲، ص۱۰۷؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق، ص۶۱؛مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ج۴، ص۱۰۵؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۹۷ ﻫ ق. ، ج۲، ص۲۶؛ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص91-92؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲ ش.، ج۱۰۱، ص۲۷۱؛ انصار الحسین (ع)، ص۱۵۰؛ اکلیل المصائب فی مصائب الاطائب، تنکابنی، محمد، تصحیح و تحقیق محمد رضا افتخارزاده، قم: دفتر نشر معارف اسلامی، ۱۳۷۳ ش.، ص۱۸۴؛ قاموس الرجال، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب،۱۳۷۹ ه ق.، ج۶، ص۱۰۳؛ اقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه، سید بن طاووس، علی بن موسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، ۱۴۱۴ ﻫ ق.، ج۳، ص۷۶؛ المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: ۱۴۰۹ ﻫ ق. ، ص۳۰۷؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، ۱۴۱۳ ﻫ ق. ، ج۹، ص۳۳۹.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۴۷.