بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا
بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا کتابی است درباره‌ی پاسخگویی به این نگاه عثمانی هاست که نه تنها شیعیان، مسوول واقعه کربلا نبودند بلکه تفکرات عثمانی، اموی و رومی بود که فاجعه کربلا را رقم زد و این حقیقت با ادله و شواهد متقن تاریخی در این کتاب و دیگر آثار، بررسی شده و توسط محمدرضا هدایت‌پناه نوشته شده است.
| بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا
| |
|---|---|
 | |
| نویسنده | محمدرضا هدایت‌پناه |
| ناشر | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| محل نشر | قم |
| تاریخ نشر | 1388 |
| قطع | وزیری |
درباره‌ی کتاب
پژوهشی دقیق و مستند دربارهٔ مذهب قاتلان و دشمنان امام حسین است. این پژوهش نخست در قالب مقاله‌ای به چاپ رسید و سپس با اضافاتی تحت عنوان جریان‌شناسی فکری معارضان قیام کربلا منتشر شد (چاپ اول: قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزهٔ علمیه، 1382)، و اکنون با اصلاحات و اضافاتی فراوان، بازنویسی شده است.
کتاب مزبور در ردّ این شبهه و شایعه که امام حسین (ع) را شیعیانش کشتند، و به عبارت دیگر مسبّبان و عاملان قتل آن حضرت شیعیان کوفه بودند، نوشته شده است. در پیش‌گفتار نویسنده، ضمن مردود شمردن این شبهه، آمده است: «کتاب حاضر در صدد بیان این مطلب است که آنان که در کوفه مقابل قیام مسلم ایستادند و در کربلا سپاه عمر بن سعد را تشکیل دادند، دارای تفکر عثمانی بوده‌اند و کوفی بودن مساوی شیعه بودن، مغالطه‌ای بیش نیست. بدیهی است که این به معنای حاکمیت تفکر عثمانی بر کل شهر کوفه نیست و حتی انکار اکثریت شیعیان در برابر اقلیت عثمانی مذهبان نیست و چنین ادّعایی هم نشده است. اما معتقدیم همین اقلیت عثمانی با پشتوانهٔ قدرت زیاد و مدیریت فعال توانست با بسیج نیروهای خود در کوفه و البته استفادهٔ ابزاری از اراذل و اوباش شهر، در برابر اکثریت بایستد و آنان را شکست دهد» (ص 15).
نویسنده با ارائهٔ دلایل و قرائن متعددی، از جمله با استناد به نمادها و شعارهای عثمانی در سپاه مقابل امام حسین، ثابت کرده است که ایشان عثمانی مذهب بودند و کوفی بودنشان هیچ تعارضی با عثمانی بودنشان ندارد. در بحثی ذیل عنوان «آشنایی با عثمانی مذهبان نقش‌آفرین در حادثهٔ کربلا»، 36 تن از این عدّه شناسانده شده‌اند (ص 86-115).
عناوین بخش های کتاب
«مفاهیم و بستر تاریخی آن‌ها»، «برنامه‌های تغییر هویت سیاسی-مذهبی کوفه»، «بازتاب تفکر عثمانی در کوفه»، «بازتاب تفکر عثمانی در کربلا» و «کربلا و نقش فقها و قرّاء»، عنوان بخش‌های پنج‌گانهٔ کتاب است.
کتاب های مشابهه
سه کتاب دیگر در این موضوع، با مشخصات زیر، وجود دارد: زهیر علی حکیم. من قتل الامام الحسین علیه‌السّلام؟ اشراف و تصحیح فاضل تاروتی. چاپ اول: قم، مؤسّسة عاشوراء، 1427. 272 ص، وزیری؛ کاظم مصباح. من قتل الامام الحسین (ع)؟ چاپ اوّل: بیروت، دارالکاتب العربی، 1428. 656 ص، وزیری؛ سید علی حسینی میلانی. من هم قتلة الحسین علیه‌السّلام شیعة الکوفة؟ چاپ اول: قم، مرکز الحقائق الاسلامیة، 1429. 487 ص، وزیری.
گفتنی است یکی از اتهاماتی که بعضی از اهل سنت به شیعیان می‌زنند، این است که امام حسین را شیعیانش کشتند. در جهان عرب چند کتاب دراین‌باره منتشر شده است؛ از جمله: من قتل الحسین؟ از عبدالله بن عبدالعزیز و من هم قتلة الحسین رضی‌الله‌عنه؟ از عبدالشکور لکهنوی، ترجمهٔ محمد سلیم‌شاه. در هند و پاکستان نیز در حدود ده کتاب در این موضوع به چاپ رسیده است. در کتاب فهرستوارهٔ ایرادات و شبهات علیه شیعیان در هند و پاکستان، از سید کمال حاج سید جوادی (چاپ اول: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1375)، ص 62-65، فهرست این آثار آمده است.
جستارهای وابسته
- کتابشناسی بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
منابع
- کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 253-254.