زاهر بن عمرو کندی
زاهر بن عمرو کندی، از موالی قبیله کنده و ساکن کوفه بود. او هم‌چنین از موالی عمرو بن حمق خزاعی صحابی نامدار امام علی (ع) است.
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | زاهر بن عمرو کندی |
| نقش های برجسته | صبح عاشورا و در حمله اول پیشاپیش اصحاب به جنگ دلیرانه پرداخت و چند نفر را به قتل رساند و چندین تن را مجروح کرد و به همراه دیگر یاران امام حسین (ع) باعث عقب‌نشینی سپاه عمر بن سعد شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید. |
زندگینامه
زاهر از شیوخ شیعه و جنگجوی معروف عصر خود بود. منابع کهن او را ایرانی تبار دانسته‌اند. ابن اثیر [۱] و ابن حجر عسقلانی [۲] او را فرزند الاسود بن حجاج الاسلمی و از عرب قحطانی و از قبیله بنی اسلم دانسته، اما برخی میان زاهر بن عمرو کندی و زاهر اسلمی تفاوت قائل شده‌اند.
مبارزه علیه حکومت امویان
زاهر از محبین اهل بیت پیامبر (ص) بود و مبارزات بسیاری علیه حکومت امویان داشت. او هر جا مجال می‌یافت، لب به منقبت امام علی (ع) می‌گشود و خیانت و جنایات بنی امیه را افشا می‌کرد. هنگامی که زیاد بن عبید در مسجد کوفه به منبر می‌رفت او و عمرو بن حمق از کسانی بودند که به سوی او سنگریزه پرتاب می‌کردند. [۳] معاویه دستور بازداشت آنان را صادر نمود و از آن هنگام عمرو بن حمق از بیم مأموران زیاد بن عبید با عده‌ای از جمله زاهر و رفاعة بن شدّاد از کوفه متواری شدند و به طرف موصل گریختند و در غاری نزدیک موصل مخفی شدند. [۴] وقتی سپاه بنی امیه مخفیگاه آنان را شناسایی کردند و عمرو بن حمق دستگیر و به شهادت رسید، او و رفاعه توانستتند با حمله به قلب سپاه و جنگی دلاورانه بگریزند. [۵]
نقش در واقعه کربلا
زاهر در سال 60 هجری و در موسم حج به امام حسین (ع) پیوست و تا کربلا او را همراهی کرد. او در شجاعت و تجربه جنگی بین مردم کوفه و قبایل عرب آوازه بلندی داشت و در بین اصحاب امام حسین (ع) از ویژگی خاصی برخوردار بود، زیرا به‌خوبی می‌توانست روحیه دشمن را تضعیف کند و مایه دلگرمی اهل بیت (ع) بود. صبح عاشورا و در حمله اول پیشاپیش اصحاب به جنگ دلیرانه پرداخت و چند نفر را به قتل رساند و چندین تن را مجروح کرد و به همراه دیگر یاران امام باعث عقب‌نشینی سپاه عمر بن سعد شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید. [۶] در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی زاهِرٍ مَولَی عَمرِو بنِ الحِمَق“ محمد بن سنان، ابوجعفر زاهری (م.220 ق) صحابی امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) و صاحب کتبی چون الطرائف، المکاسب از نوادگان او است. [۷] اگر چه آیت‌الله خویی این نظر را ضعیف می‌داند. [۸] زاهر در هنگام شهادت مردی پیر و حدود 70 سال داشت. [۹]
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 281-283.
پی نوشت
- ↑ اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م. فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م.، ج2، ص138.
- ↑ الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج1، ص523.
- ↑ ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص258-259؛ . الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج3، ص474.
- ↑ المعارف، ابن قتیبه، عبدالله، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، 1960 م. ، ص291؛ انساب الاشراف، ج4، ص302.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص265.
- ↑ ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص73؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج4، ص113.
- ↑ رجال نجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نجاشی، احمد، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم: 1407 ﻫ ق.، ج2، ص208.
- ↑ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. ، ج7، ص214.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص73؛ رجال نجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نجاشی، احمد، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم: 1407 ﻫ ق.، ج2، ص208؛تهذیب التهذیب، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، نجف: دارالکتب الاسلامیه، 1377 ﻫ ق.، ج3، ص305؛ قاموس الرجال، ج4، ص402-404؛ جامع الرواه، اردبیلی غروری حائری، محمد بن علی، قم: انتشارات آیه الله مرعشی، 1403 ﻫ ق. ج1، ص324؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: 1403 ﻫ ق.، ج7، ص41-42؛ الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج1، ص523؛ اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م. فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م.، ج2، ص138؛ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص173؛ منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، 1381 ش. ، ج1، ص351؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج1، ص437؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج4، ص113؛بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش. ج45، ص72؛ مجمع الرجال، قهپانی، زکی الدین، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1364 ش. ، ج4، ص403-404؛ الحدائق الوردیه، محلی شهید، حمیدالدین احمد بن محمد علی، دمشق: دار اسامه.، ص122؛ وسیله الدارین فی انصار الحسین، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص37؛ فرسان الهیجاء، محلاتی، ذبیح الله، مرکز نشر کتاب، 1390 ه ق.، ج1، ص138؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. ، ج7، ص214؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص97-98.