مروان بن حکم

از سران مخالف با اهل بیت«ع»و هوادار خطّ اموى و پسر عموى عثمان که در امور مالى و سیاسى انحرافهاى فاحشى داشت و از محرّکین بر ضدّ آل على بود و سوء استفاده‌هاى بسیارى از بیت المال در زمان عثمان داشت.وى به زبان رسول خدا«ص» لعنت شده بود.على«ع»هم روزى به او نگریست و فرمود:واى بر تو و واى بر امّت محمّد از دست تو و دودمانت،آنگاه که موى سرت سفید شود.على علیه السلام او را پرچمدار گمراهى مى‌دانست.

مروان از افراد سرشناس بنى امیّه بود و پس از مرگ معاویه،ولید والى مدینه وقتى نامۀ یزید را دریافت کرد که به او دستور بیعت گرفتن از حسین«ع»داده بود،با مروان مشورت کرد.مروان هم گفت همین شبانه در پى حسین«ع»بفرست و اگر بیعت نکرد،گردن او را بزن و پیوسته او را تحریک مى‌کرد که به زور از ابا عبد الله الحسین بیعت بگیرد. نسبت به سید الشهدا«ع»کینۀ شدید داشت.چون پس از احضار امام،قرار بر فرداى آن شب شد، مروان،ولید را تشویق مى‌کرد که همین امشب کار را یکسره کن.در راه هم وقتى به امام حسین«ع»برخورد و او را به بیعت فرا خواند،حسین بن على«ع»،کلام معروف خویش «على الإسلام السّلام،اذ قد بلیت الأمّة براع مثل یزید...»را خطاب به او گفت،و میان امام و آن شیطان کین‌توز،سخنان تندى ردّ و بدل شد. مروان بعدها به خلافت رسید و در سال 65 هجرى،در سن 63 سالگى مرد. از کسانى بود که نسبت به شیعه سختگیرى مى‌کرد و چون به حکومت مدینه رسید،هر جمعه در منبر،على«ع»را لعن و سبّ مى‌کرد.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 418-419.