میرزا علی خندان
| میرزا علی خندان | |
|---|---|
 | |
| زاده |
1312 شمسی فدافن در کاشمر |
| ملیت | ایرانی |
| شناخته‌شده برای | هنرهای نمایشی |
میرزا علی خندان، از هنرمندان ایرانی در زمینه پرده خوانی است.
شیوه اجرای نمایش
مرشد میرزا علی خندان در جوانی علاوه بر پرده خوانی، متأثر از پدرش به منبرخوانی، مداحی، منقبت خوانی، فضائل خوانی و چاووشی نی می‌پرداخته است. بهره‌گیری از فنون دیگر انواع آیین‌های مذهبی و تسلط بر اجرای اغلب مجالس پرده از وی پرده خوانی منحصر به فرد ساخته است. از آنجا که مرشد میرزا علی در فضایی روستایی تربیت یافته است در اجرا ساده، بی‌تکلف و با تکیه بر حرکات اصلی عمل می‌کند. ویژگی مهم این شیوه اجرا، حرکات بدون اجزاء با ریزه‌کاری‌هایی است که از شگردهای پرده خوانان شهری به شمار می‌آید. بنابراین پرده خوانی مرشد خندان بر حرکات اصلی تکیه دارد که نسبت به حرکات جزئی، درشت و گاهی تکراری می‌نماید اما تکرارها به یاری پختگی حرکات صورت و فیگورهای منش‌مند در طی اجرا به شیوه‌ای نمایشی تبدیل می‌شود، همچنین به کارگیری تبرزین به جای عصا این حالت را تقویت می‌کند. پس از مدتی مخاطب غرق کلیتی از اجرا می‌شود که محتوای روایت محور و نتیجه خیر اندیشانه، هدف آن است.
شیوه اجرای آواز
در هماهنگی با شیوه اجرا، وی در خواندن آواز از تکرار جملات ساده بهره می‌گیرد. آوازش با لحنی ثابت از پرده‌های دستگاه ماهور [۱] که شروع آن از درجه سوم دانگ اول و ایست روی درجه سوم پیش دانگ است، تداوم می‌یابد. [۲] [۳]
منبع
- منبع این مدخل از مجموعه سی جلدی مرشدان پرده خوان و حاصل فعالیت‌های پژوهشی حمیدرضا اردلان است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پرده خوان آورده شده است.
پی نوشت
- ↑ دستگاه ماهور تنها به لحاظ فواصل و پرده بندی در دو دانگ نخست قابل قیاس با گام ماژور در موسیقی اروپایی است.
- ↑ تیپ ملودی‌هایی که با بسط و گسترش تشکیل واحدی به نام گوشه می‌دهند دارای نغمه مرکزی به نام شاهد هستند. در نخستین گوشه در هر دستگاه، نغمه پایانی -ایست- همان نغمه شاهد است اما در گوشه‌های بعدی به دلایل فنی و بر اساس قوانین امکان تغییر وجود دارد.
- ↑ آخرین نغمه در هر گوشه ایست نام دارد. در گوشه‌های درآمد -نخستین گوشه‌ها- که شاخص‌ترین هر دستگاه محسوب می‌شوند ایست، همان شاهد است. گوشه‌هایی که خود دارای شاهدی جدا هستند عموماً دارای ایست مشترک با درآمدها هستند، گاه نیز بر اساس حرکت ملودی این قاعده قابل تغییر است.