محمد بن ابی سعید نواده عقیل
محمد بن ابی سعید، نواده عقیل بن ابی طالب است. پدرش ابو سعید احول از فرزندان عقیل و بنا به قول عمری نسابه [۱] از شهدای کربلا بود. پدرش در شوخ طبعی و بدیههگویی همچون عقیل بوده است. [۲] مادرش امّ ولد (کنیز) بود. [۳] محمد بن ابی‌سعید به همراه پدر و مادرش از مدینه تا کربلا همراه کاروان امام حسین (ع) بودند.
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | محمد بن ابی سعید |
| خویشاوندان سرشناس | پدرش ابو سعید احول از فرزندان عقیل و مادرش امّ ولد |
| نقش های برجسته | از یاران امام حسین (ع) |
نقش در واقعه کربلا
در برخی منابع سن او 7 سال [۴] و در بعضی دیگر 25 سال آمده است. [۵] اما در اکثر منابع معتبر اولیه یا به سن او اشاره نشده و یا از او به (غلام) تعبیر کردهاند. لیکن وجود بعضی از حالات در جریان شهادت او و زمان آن، مؤید احتمال کودک بودن اوست. بنا به نقل سماوی پنج تن از شهدای کربلا به سن بلوغ نرسیده بودند که یکی از آنان محمد بن ابی سعید بود و به هنگام شهادت 7 سال داشت. [۶] همچنین زمان جنگ امام حسین (ع) جزء امام سجاد (ع) که بیمار بود، کسی از مردان باقی نمانده، پس هر کس در خیمه مانده بود، کودک بوده نه جوان. به نظر میآید که سن 25 مربوط به عبدالله بن عقیل باشد.
شهادت
نحوه شهادت محمد بن ابی سعید به نقل منابع چنین آمده است: امام حسین (ع) چون شیر می‌غرید و ناجوانمردان سپاه اموی را به خاک هلاکت می‌افکند. در این هنگام از سراپرده امام حسین (ع)، کودکی بیرون آمد که دو گوشواره در گوش داشت و از وحشت و حیرت به جانب چپ و راست می‌نگریست و گوشواره‌هایش می‌لرزید. سنگ‌دلی به نام هانی بن ثبیت حضرمی بر او حمله برد و او را شهید کرد. [۷] نام قاتل او را ابن زهیر ازدی، لقیط بن ایاس (ناشر) جهنی و یا هانی بن ثبیت حضرمی نوشته‌اند. گفته شده که لقیط بن ایاس جهنی به وسیله تیری که به جانبش پرتاب کرد، مجروح و هانی بن ثبیت حضرمی با شمشیر او را شهید کرد. [۸] در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدِ بنِ اَبی سَعیدِ بنِ عَقیلٍ وَ لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ وَ رامِیهُ لَقیطَ بنَ ناشِرٍ الجُهَنِی“
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 430-431.
پی نوشت
- ↑ المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: 1409 ﻫ ق. ، ص307.
- ↑ آینه داران آفتاب، سنگری، محمد رضا، تهران : شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1388 ش.، ج2، ص1363.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص469؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص98.
- ↑ رجال طوسی، ص80.
- ↑ لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (ابن فندق)، به تصحیح سیدمهدی رجایی اصفهانی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، 1410 ﻫ ق. ، ج1، ص402.
- ↑ 5. ابصار العین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص 91.
- ↑ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص469؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92؛رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص80؛ 5. ابصار العین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص91؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: 1403 ﻫ ق.، ج3، ص293؛ وسیله الدارین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص232؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج2، ص60؛انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص151.