عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
خط ۱: خط ۱:
{{سوگواری محرم}}
'''عاشورا'''، 10 محرم روز مقدس مسلمانان است. شهرت این روز نزد شیعیان به دلیل وقایع عاشورای [[61 (قمری)|سال 61 هجری قمری]] است که در این روز [[حسین بن علی]]- امام سوم شیعیان و یاران وی در [[رویداد کربلا]] در جنگ با لشکر [[عمر سعد]] کشته شدند. شیعیان در این روز سوگواری می‌کنند. اهل سنت روز عاشورا را سالگرد روزی می‌دانند که موسی دریای سرخ را شکافت و خودش و پیروانش از آن عبور کردند و این روز را گرامی و روزه گرفتن در این روز را سنت می‌دانند.<ref>http://www.al-islam.org/al-serat/vol-8-no-3-4/fast-ashura-sayyid-saeed-akhtar-rizvi</ref><ref>http://sunnicity.com/2010/12/14/day-of-ashura-–-an-islamic-perspective/</ref> روایت دیگر آنستکه کشتی نوح در این روز در جودی قرار گرفته است.<ref>* فرهادمیرزاقاجار، ''هدایه السبیل و کفایه الدلیل''، علمی، تهران 1366، صفحهٔ 197</ref>
کلمه عاشورا به معنای «دهم» است. در [[تقویم رسمی ایران]]، [[عراق]]، [[افغانستان]]، [[پاکستان]] و [[هندوستان]] این روز تعطیل است.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_India#Islamic_holidays</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_Pakistan</ref>
== پیش‌زمینهٔ تاریخی ==
[[پرونده:Battle of Karbala.jpg|250px|بندانگشتی|نگاره ''واقعة الطف'' نحوهٔ آرایش سپاهیان یزید و حسین بن علی را نشان می‌دهد]]
در [[10 محرم|دهم محرم]] [[61 (قمری)|61]] هجری قمری نبردی میان سپاه [[حسین بن علی]] و سپاه اعزامی از سوی [[یزید بن معاویه]] در نزدیکی محلی به نام [[کربلا (شهر)|کربلا]] (در [[عراق]] کنونی) درگرفت. گفته می‌شود دلیل یزید بن معاویه برای جنگ، بیعت نکردن حسین بن علی با او بود؛ از طرفی حسین بن علی نیز حکومت و زمامداری یزید بن معاویه را غیرشرعی و غیرقانونی می‌دانست.
در پایان این نبرد [[حسین بن علی]] به همراه 72 تن از همراهانش کشته شدند، پس‌از آن شیعیان هرساله در روز دهم محرم به عزادارای برای این کشته‌شدگان می‌پردازند.
== نگرش شیعه ==
[[پرونده:10 Muharram.jpg|350px|بندانگشتی|''هیئت [[قمه‌زنی|قمه‌زنان]] در 10 مُحرم'' اثر [[فائوستو زونارو]].]]
=== پیشینه تاریخی سوگواری برای حسین ===
سابقهٔ سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال 61 هجری می‌رسد. اولین مراسم سوگواری را [[زینب]] خواهر حسین در زندان برگزار کرد. همچنین دختر سه سالهٔ حسین، [[رقیه بنت حسین|رقیه]]، در زندان اغلب برای پدرش گریه می‌کرد تا اینکه دستور دادند سر بریدهٔ پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ دختر شد. مرگ رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسرای کربلا را آزاد کرده آن‌ها را به مدینه بفرستد.<ref>{{cite encyclopedia | title=Zaynab Bint Ali | encyclopedia=Encyclopedia of Religion | accessdate=January 19, 2008|url=http://www.bookrags.com/Zaynab_bint_Ali}}</ref>
همچنین از [[سجاد]] روایت شده که تا بیست سال پس از مرگ پدرش هر وقت می‌خواست غذا بخورد به گریه می‌افتاد. روزی خدمتکاری از او پرسید "ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده است که اندوه تان به پایان برسد؟" نقل شده است که امام سجاد پاسخ داد: "وای بر تو! [[یعقوب]] پیامبر دوازده پسر داشت و خداوند یکی از آنها را از چشمش پنهان کرد. از گریهٔ زیاد چشمانش کم سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. (قرآن: 12:84) اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر و برادر و عمو و هفده تن از اعضای خانواده‌ام در اطرافم قربانی شدند. چگونه اندوهم به پایان رسد؟"<ref name="sharif al-qarashi">{{cite book|last=Sharif al-Qarashi|first= Bāqir|year=2000|title=The Life of Imām Zayn al-Abidin (as)|others=Translated by Jāsim al-Rasheed|location=Iraq|publisher=Ansariyan Publications, n.d. Print}}</ref><ref>{{cite book|last=Imam Ali ubnal Husain|title=Al-Saheefah Al-Sajjadiyyah Al-Kaamelah|year=2009|others= Translated with an Introduction and annotation by Willian C. Chittick With a foreword by S. H. M. Jafri|publisher=Ansariyan Publications|location=Qum, The Islamic Republic of Iran}}</ref>
=== سوگواری در میان غیر مسلمانان ===
[[پرونده:Ashura, Tehran.jpg|350px|بندانگشتی|دیگ‌های نذری در عاشورا]]
سوگواری عاشورا مختص شیعیان نیست. در [[ایران]] [[ارمنی|ارامنه]] نیز دستجات عزاداری دارند.<ref>[http://72.14.221.104/search?q=cache:7Z0fjqZ_1tEJ:www2.hamshahri.net/hamnews/1383/831203/world/cultw.htm+«عزاداری+ارمنی»&hl=en&ct=clnk&cd=1&client=firefox-a روزنامه همشهری 83/12/3]</ref><ref>[http://www.sharifnews.com/?3426 گزارشی از عزاداری اهل سنت، ارامنه و زرتشتیان ایران]</ref>
در [[ترینیداد و توباگو]]<ref>Korom, Frank J. (2003). Hosay Trinidad: Muharram Performances in an Indo-Caribbean Diaspora. University of Pennsylvania Press, Philadelphia. ISBN 0-8122-3683-1.</ref> و [[جامائیکا]]<ref>Shankar, Guha (2003) Imagining India(ns): Cultural Performances and Diaspora Politics in Jamaica. Ph.D. Dissertation, University of Texas, Austin [http://www.lib.utexas.edu/etd/d/2003/shankarg036/shankarg036.pdf pdf]</ref> تمامی گروه‌های قومی و مذهبی در مراسمی که به زبان محلی «هوسِی» خوانده می‌شود شرکت می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند. {{مدرک}}
همچنین زرتشتیان نیز در این ماه به عزاداری برای امام سوم شیعیان می‌پردازند و او را داماد ایرانیان می‌دانند با توجه به اینکه شهربانو دختر یزدگرد سوم همسر او بوده‌است.{{مدرک}}
== نگرش مذاهب دیگر ==
=== اهل سنت ===
در مورد واقعه عاشورای سال 61 اغلب تاریخ نگاران [[اهل سنت]] از جمله [[محمد بن جریر طبری]]، [[بلاذری]]، [[ابن سعد]]، [[ابن قتیبه دینوری]]، [[احمد بن داوود دینوری]] و [[ابن اثیر]] [[واقعه کربلا]] را به تفصیل و بر اساس روایت [[ابومخنف]] بیان کرده‌اند. {{مدرک|نیازمند مدرک}}
این درحالی است که شیعیان معتقد هستند که بعد از واقعه عاشورا، بنی امیه به جعل منابع اسلامی پرداخت و به بهانه کشتن امام سوم شیعیان این روز را عید اعلام نمود.{{مدرک}}
=== یهودیت ===
صحیح بخاری این روز را معادل [[یوم‌کیپور]] شمرده است.<ref>صحیح بخاری جلد 3 کتاب 31 شماره 222</ref> در این روایت ذکر شده است که زمانی که محمد به مدینه رسید مشاهده کرد که یهودیان برای یوم کیپور روزه می‌گیرند. او از آنان پرسید دلیل روزه گرفتن چیست. آن‌ها پاسخ دادند که خداوند در این روز قوم موسی را از دست فرعون نجات داد. او گفت ما از شما به موسی نزدیکتریم و دستور داد که پیروانش روزه بگیرند.
بر اساس نظر بعضی محققان نیز عاشورا بر روی [[یوم کیپور]] بنا نهاده شده است. از این رو بعضی اعتقاد دارند که تا زمان کمی قبل از فوت محمد که تغییر در تقویم در آیه [[نسیء]] منع شد دو روز عاشورا و [[یوم کیپور]] در انتهای تابستان بر روی یکروز قرار داشتند. بعد از نازل شدن آیه [[نسیء]] و ممنوع شدن سال‌های سیزده‌ماهه دو تقویم عبری و عربی از یکدیگر جدا شدند و عاشورا از [[یوم کیپور]] جدا گشت.<ref>Muhammad and the Origins of Islam, Francis E. Peters, SUNY Press, 1994, p. 204.</ref> مراسم یوم کیپور در یهودیت نیازمند انجام قربانی به عنوان کفاره گناهان است که در آن خون قربانی در معبد ریخته می‌شد. همچنین در زبان عبری لغت دهم عاشارا یا عاسارا (عبری: עשרה) و دارای ریشه سامی ع-ش-ر به معنی ده است.
حال آنکه بعضی دیگر اعتقاد دارند چون 10 محرم 61 هجری قمری برابر با 10 [[حشوان]] 4441 عبری بوده است در حالی که [[یوم‌کیپور]] در روز دهم ماه [[تیشری]] می‌باشد این دو واقعه به یکدیگر مرتبط نیستند.
=== سایر ===
همچنین زمان بسیاری وقایع سرنوشت ساز برای پیامبران پیشین به این روز منتسب شده‌است. پذیرش توبه [[آدم]]، پایان [[طوفان نوح]]، گذشتن [[ابراهیم]] از میان آتش، بینا شدن [[یعقوب]]، بهبود بیماری [[ایوب]] و انتقال [[عیسی]] به بهشت پس از تلاش ناموفق [[یهودی|یهودیان]] برای مصلوب کردن او، همگی مطابق برخی روایات در این روز اتفاق افتاده‌اند.{{مدرک|منبع معتبر}}<ref>[http://avapress.af/vdca6an6.49ny015kk4.html?PHPSESSID=1694f188f2344fb882e5fafd65be905c خبرگزاری صدای افغان]</ref>
موارد بالا همان مواردی هستند که توسط بنی امیه جعل شده‌اند برای آن که بهانه‌ای باشد برای جشن گرفتن در روز عاشورا.
== تصاویر سوگواری روز عاشورا ==
{{وسط|
<gallery>
پرونده:A_tadjah_at_Hosay.jpg|مراسم «هوسِی» در [[ترینیداد و توباگو]]
پرونده:Muharram procession 2, Manama, Bahrain (Feb 2005).jpg| مراسم سینه زنی در [[بحرین]]
پرونده:Kerbela Hussein Moschee.jpg|مراسم سوگواری [[حسین]] در [[کربلا]]
پرونده:Shir-khoda-90.jpg| مردی در لباس شیر مراسم عاشورای [[تهران]]
پرونده:Alam-90-1.jpg|حمل علامت - مراسم عاشورا در [[تهران]]
پرونده:Ashura's Man.JPG|یک زنجیرزن در مراسم سوگواری عاشورا در [[هفتکل]]
پرونده:Ashura.JPG|مراسم زنجیرزنی در [[هفتکل]]
</gallery>
}}
{{واقعه کربلا}}
== پیوند به بیرون ==
منبع مقاله: [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7 ویکی پدیا دانشنامه آزاد]
* [http://ashora.ir/default.html سایت رسمی زیارت عاشورا]
* [http://radiozamaaneh.com/morenews/2008/01/post_836.html محرم و عاشورا در میان اهل سنت - رادیو زمانه]
* [http://www.hawzah.net/Per/K/Farhang/Index.htm فرهنگ عاشورا، جواد محدثی]
* [http://www.aviny.com/news/83/11/23/05.aspx چیستی عاشورا]
* [http://www.emamhossein.com/tarikh.htm تاریخ عاشورا]
* [https://www.academia.edu/2122446/_ شخصیت شناسی در تاریخ؛ با تحلیلی از عاشورا]، پدیدآورنده: [[خسرو باقری نوع پرست]]
* [http://www.hawzah.net/Per/F/do.asp?a=FBCCA1.HTM عاشورا و امام حسین در آئینه احادیث]
* [http://www.irna.com/fa/news/view/line-14/8511085070170753.htm جلوه‌هایی از آیین‌های سنتی عزاداری ماه محرم در استان خراسان جنوبی]
* [http://www.irna.ir/fa/news/view/menu-157/8511024025160828.htm نگاهی به آیین‌های عزاداری سنتی محرم در شهرهای شمال اصفهان]
* [http://www.irna.ir/fa/news/view/line-11/8511089077175436.htm بانوان همدان و سنتهای محرم]
* [http://www.hawzah.net/Hawzah/Subjects/Subjects.aspx?id=13091& تحلیل واقعهٔ عاشورا]
* [http://www.ghoolabad.com/index2.asp?cat=d&id=6 نخل برداری در یزد] به قلم دکتر میرزا محمد کاظمینی
* [http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?id=56708 عاشورا و انتظار (در شعر شاعران تاجیکستان)]، پدیدآورنده: علی‌رضا قزوه، [[پایگاه حوزه]]
* [http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?id=46712 عاشورا در شعر فارسی]، پدیدآورنده: میرصادق سیدنژاد، [[پایگاه حوزه]]
== کتاب‌شناسی ==
* [[لهوف]] - [[سید بن طاووس]]
* [[نفس المهموم]]
* قیام امام حسین در منابع اهل سنت
* [[حماسه حسینی]] - [[مرتضی مطهری]]
* [[قیام امام حسین (ع)]] - سید [[جعفر شهیدی]]
* [[جامعه‌شناسی تحریفات عاشورا]]؛ دکتر سید عبدالحمید ضیایی، نشر هزاره ققنوس، چاپ دوم.
* [[حسین وارث آدم اثر دکتر علی شریعتی]]
1385
* مدیریت عاشورایی>تألیف دکتر حسین علیان عطاآبادی
[[رده:تاریخ شیعه]]
[[رده:تاریخ شیعه]]
[[رده:حسین بن علی]]
[[رده:حسین بن علی]]
[[رده:روزهای مهم در شیعه]]
[[رده:روزهای مهم در شیعه]]
[[رده:کربلا]]
[[رده:کربلا]]
<br />

نسخهٔ ‏۲۲ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۱۲


برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/index.php?title=عاشورا&oldid=22477»