عنایت الله شهیدی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<br /> | |||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
|نام_شخص= دکتر عنایت الله شهیدی | |نام_شخص= دکتر عنایت الله شهیدی | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
|محل_تولد= ساوجبلاغ | |محل_تولد= ساوجبلاغ | ||
|تاریخ_مرگ= 18 مرداد 1382 | |تاریخ_مرگ= 18 مرداد 1382 | ||
|محل_مرگ= تهران | |محل_مرگ= تهران | ||
|امضاء= | |امضاء= | ||
|گفتاورد= | |گفتاورد= | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
|Soure_id = | |Soure_id = | ||
}} | }} | ||
''' | '''عنایتالله شهیدی''' (زاده 1304 در برغان، درگذشته 1382) استاد فلسفه دانشگاه تهران و تعزیهپژوه نامدار است که نخستین پژوهش علمی درباره شبیهخوانی در ایران را انجام داده است. | ||
== آثار == | == تحصیلات == | ||
* کارشناسی ارشد در رشته علوم اجتماعی | |||
* دکتری فلسفه و کلام اسلامی | |||
== زندگینامه == | |||
دکتر عنایتالله شهیدی در سال 1304 در روستای بَرغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز در میان جذبههای پرشکوه شعر و شور و عشق شبیه خوانان صادق آن روستا و در خاندان علمی شهید ثالث (از فقیهان نام آشنای قرن سیزدهم هجری قمری) زاده شد. | |||
تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود گذراند و در سال 1318ش برای ادامه تحصیل به کرج و سپس تهران رفت. در سال 1324 به خدمت سربازی اعزام شد و پس از آن ادامه تحصیل داد. | |||
او موفّق به دریافت کارشناسی ارشد در رشته علوم اجتماعی و درجه دکتری در فلسفه و کلام اسلامی شد. سیّد محمّدکاظم عصار (1353) و حسین علی راشد (1359) از استادان او در زمینه معقول و منقول بودند. | |||
حدود بیست سال در دبیرستانها و مدارس عالی تهران و دانشگاه تدریس کرد و چندین سال کارمند و کارشناس کتابخانه ملّی بود. همکاری با وزارت فرهنگ و هنر، مرکز مردم شناسی وزارت علوم و گروه تحقیق هنرهای سنّتی سازمان رادیو و تلویزیون ایران از دیگر فعالیّتهای علمی و فرهنگی او است. | |||
از دهه چهل به جهت علاقه فراوان به تعزیه و همچنین توصیه پروفسور پیتر چلکووسکی (Peter chelkowski) ایرانشناس و استاد فلسفه شرق و مطالعات اسلامی در دانشگاههای آمریکا به این وادی کشانده شد و مطالعات دامنه داری را درباره نسخههای تعزیه و نیز شیوهها و مکاتب مختلف تعزیه خوانی آغاز کرد. | |||
مدّتی استاد فلسفه دانشگاه تهران بود اما از دهه چهل وارد پژوهشهای تعزیه و نمایشهای مذهبی شد.<ref>[http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2016%5C10%5C10-04%5C18-23-55.htm&storytitle=%DD%E1%D3%DD%E5%20%E6%20%CA%DA%D2%ED%E5 روزنامه اطلاعات]</ref> | |||
==آثار== | |||
===کتابها=== | ===کتابها=== | ||
خط ۶۹: | خط ۸۲: | ||
*[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/5844/%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-1380-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-27%D9%8828- «تفسیری از یک ضرب المثل در تعزیه»، فصلنامه تئاتر، تابستان و پاییز 1380، شماره 27 و 28.] | *[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/5844/%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-1380-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-27%D9%8828- «تفسیری از یک ضرب المثل در تعزیه»، فصلنامه تئاتر، تابستان و پاییز 1380، شماره 27 و 28.] | ||
*[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/30762/%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-1380-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-1381-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-29-%D9%88-30- «تکیه حاج میرزاآقاسی»، فصلنامه تئاتر، شماره 29- 30، زمستان 1380 و بهار 1381، ص 157- 173.] | *[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/30762/%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-1380-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-1381-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-29-%D9%88-30- «تکیه حاج میرزاآقاسی»، فصلنامه تئاتر، شماره 29- 30، زمستان 1380 و بهار 1381، ص 157- 173.] | ||
* | |||
* | * | ||
*«پژوهشی ارزنده در زمینه تعزیه شناسی»، نوشته محمدحسین ناصربخت، شرق، 19 مهر 1383، ص 20. | *«پژوهشی ارزنده در زمینه تعزیه شناسی»، نوشته محمدحسین ناصربخت، شرق، 19 مهر 1383، ص 20. | ||
خط ۸۷: | خط ۱۰۱: | ||
*«یادمان عنایت الله شهیدی، تجلیل از دل سپرده هنر تعزیه...»، نوشته صادق همایونی، فرهنگ و پژوهش، شماره 117، سه شنبه 4 شهریور 1382. | *«یادمان عنایت الله شهیدی، تجلیل از دل سپرده هنر تعزیه...»، نوشته صادق همایونی، فرهنگ و پژوهش، شماره 117، سه شنبه 4 شهریور 1382. | ||
== پینوشت == | |||
[[رده:پژوهشگران]] | [[رده:پژوهشگران]] | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده:پژوهشگران ایرانی]] | |||
[[رده:پژوهشگران در گروه ادیان و مذاهب]] | |||
[[رده:پژوهشگران در گروه تعزیه]] | |||
[[رده:استاد دانشگاه]] | |||
[[رده:اساتید دانشگاه]] | |||
[[رده:اساتید دانشگاه ایرانی]] | |||
[[رده:اساتید دانشگاه در گروه فلسفه]] |
نسخهٔ ۱۶ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۷
دکتر عنایت الله شهیدی | |
---|---|
زادروز |
1304 ساوجبلاغ |
درگذشت |
18 مرداد 1382 تهران |
آرامگاه | تهران |
ملیت | ایرانی |
نقشهای برجسته | پژوهشگر نمونه ایران (1379) |
دوره | معاصر |
مذهب | تشیع |
منصب | استاد دانشگاه تهران |
آثار | کتاب پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی و تعدادی مقاله علمی |
جایزهها | پژوهشگر فرهنگی ایران |
عنایتالله شهیدی (زاده 1304 در برغان، درگذشته 1382) استاد فلسفه دانشگاه تهران و تعزیهپژوه نامدار است که نخستین پژوهش علمی درباره شبیهخوانی در ایران را انجام داده است.
تحصیلات
- کارشناسی ارشد در رشته علوم اجتماعی
- دکتری فلسفه و کلام اسلامی
زندگینامه
دکتر عنایتالله شهیدی در سال 1304 در روستای بَرغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز در میان جذبههای پرشکوه شعر و شور و عشق شبیه خوانان صادق آن روستا و در خاندان علمی شهید ثالث (از فقیهان نام آشنای قرن سیزدهم هجری قمری) زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود گذراند و در سال 1318ش برای ادامه تحصیل به کرج و سپس تهران رفت. در سال 1324 به خدمت سربازی اعزام شد و پس از آن ادامه تحصیل داد. او موفّق به دریافت کارشناسی ارشد در رشته علوم اجتماعی و درجه دکتری در فلسفه و کلام اسلامی شد. سیّد محمّدکاظم عصار (1353) و حسین علی راشد (1359) از استادان او در زمینه معقول و منقول بودند. حدود بیست سال در دبیرستانها و مدارس عالی تهران و دانشگاه تدریس کرد و چندین سال کارمند و کارشناس کتابخانه ملّی بود. همکاری با وزارت فرهنگ و هنر، مرکز مردم شناسی وزارت علوم و گروه تحقیق هنرهای سنّتی سازمان رادیو و تلویزیون ایران از دیگر فعالیّتهای علمی و فرهنگی او است. از دهه چهل به جهت علاقه فراوان به تعزیه و همچنین توصیه پروفسور پیتر چلکووسکی (Peter chelkowski) ایرانشناس و استاد فلسفه شرق و مطالعات اسلامی در دانشگاههای آمریکا به این وادی کشانده شد و مطالعات دامنه داری را درباره نسخههای تعزیه و نیز شیوهها و مکاتب مختلف تعزیه خوانی آغاز کرد. مدّتی استاد فلسفه دانشگاه تهران بود اما از دهه چهل وارد پژوهشهای تعزیه و نمایشهای مذهبی شد.[۱]
آثار
کتابها
معرفی و توصیف
- «تعزیه خوانی: حدیث قدسی مصایب در نمایشی آیینی»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 58- 21.
- «اجراکنندگان تعزیه»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 384- 325.
- «اقسام تعزیه و مجالس تعزیه»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 322- 259.
- «تعزیه خوانی در دوره پیش از قاجار»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 100- 61.
- «تعزیه خوانی در دوره قاجار»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 155- 103.
- «تعزیه خوانیهای تهران»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 231- 159.[۲]
- «رخت و لباس و اسباب تعزیه»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 432- 387.
- «زبان و ادبیات تعزیه»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 610- 533.
- «شرح حال تعزیه خوانان و تعزیه گردانان»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 728- 683.
- «شکلهای تعزیه خوانی و مکانهای برگزاری آنها»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 257- 235.[۳]
- «شیوه گفتار در تعزیه خوانی»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 640- 613.
- «ضرب المثل ها، تشبیه ها، تمثیلها و اصطلاحها [در تعزیه]»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 679- 643.
- «منابع ادبی و نمایش تعزیه نامه ها»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 529- 497.
- «موسیقی تعزیه»، پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران، ص 494 - 435.
- «تعزیه نامهها و لزوم گردآوری و تدوین و تصحیح و بازسازی آنها»، فصلنامه تئاتر، شماره 16، زمستان 1370.
- «یادی از چند تعزیه گردان قدیم»، فصلنامه تئاتر، شماره 17، زمستان 1377، ص 100- 63.
- «[نامه درباره تعزیه گردانی در دوره ناصرالدین شاه]»، فصلنامه تئاتر، شماره 5- 4، 1368، ص 295 - 293.
- «شرح و تفسیری از یک مجلس تعزیه»، فصلنامه تئاتر، شماره 22 و 23، بهار و تابستان 1379.[۴]
- «تعزیه مدرن یا سنتی»، فصلنامه تئاتر 1378 شماره 18و19
- «تفسیری از یک ضرب المثل در تعزیه»، فصلنامه تئاتر، تابستان و پاییز 1380، شماره 27 و 28.
- «تکیه حاج میرزاآقاسی»، فصلنامه تئاتر، شماره 29- 30، زمستان 1380 و بهار 1381، ص 157- 173.
- «پژوهشی ارزنده در زمینه تعزیه شناسی»، نوشته محمدحسین ناصربخت، شرق، 19 مهر 1383، ص 20.
- «پژوهشی در تعزیه خوانی»، نوشته علی آل داوود، نشر دانش، شماره 101، تابستان 1381، ص 61- 62.
- «دانشنامهای با نازک بینیهای کم نظیر»، نوشته مصطفی مختاباد، کتاب هفته، شماره 45، 4 اسفند 1380، ص 12- 13.
- «تعزیهها و لزوم گردآوری و تدوین و تصحیح و بازسازی آن ها»، درباره تعزیه و تئاتر در ایران، ص 133- 118.
- «دگرگونی و تحول در ادبیات و موسیقی تعزیه»، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، ص 96- 66.
- «موسیقی تعزیه»، موزه ها، شماره 34، بهار 1382، ص 16- 14.
- «نقد برخی از اسناد نوشتاری تعزیه»، فصلنامه هنر، شماره 32، زمستان 1375- بهار 1376، ص 362 - 354.[۵]
نقد و بررسیها
- «جامهای فاخر و زیبا بر قامتی ناساز و نازیبا (نقدی بر کتاب موسیقی تعزیه)»، فصلنامه تئاتر، شماره 6- 8، تابستان و پاییز و زمستان 1368.
- «موسیقی مذهبی ایران، موسیقی تعزیه»، فصلنامه تئاتر، شماره 8- 6، زمستان 1368، ص 218- 181.
- نقد کتابی به نام مقاله از محمدتقی مسعودیه است. و تابستان 1382، شماره 34 و 35.
- «خاستگاه مذهبی تعزیه»، صحنه، شماره 18، اردیبهشت 1381.
- درباره «گفت و گو با زرین تاج شهیدی همسر زنده یاد عنایت الله شهیدی پژوهشگر تعزیه: پشت کوه قاف»، فرهنگ و پژوهش، شماره 117، سه شنبه 4 شهریور 1382.
- «یادمان عنایت الله شهیدی، تجلیل از دل سپرده هنر تعزیه...»، نوشته صادق همایونی، فرهنگ و پژوهش، شماره 117، سه شنبه 4 شهریور 1382.