قمقام زخار و صمصام بتار: تفاوت میان نسخه‌ها
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
فرهاد میرزا معتمدالدوله | ویرایش قمقام زخار و صمصام بتار کتابی است درباره‌ی زندگی و مقام و قیام امام حسین (ع) که توسط فرهاد میرزا معتمدالدوله نوشته شده و تصحیح و حواشی آن را سید محمود محرمی زرندی انجام داده است. | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| عنوان = قمقام زخار و صمصام بتار | |||
| عنوان اصلی = | |||
| برگرداننده = | |||
| ویراستار = | |||
| به کوشش = | |||
| تصویر = قمقام زخار و صمصام بتار.gif | |||
| زیرنویس تصویر = | |||
| نویسنده = فرهاد میرزا معتمدالدوله | |||
| تصویرگر = | |||
| طراح جلد = | |||
| زبان = فارسی | |||
| مجموعه = | |||
| موضوع = واقعه کربلا | |||
| سبک = | |||
| ناشر = کتابفروشی اسلامیه | |||
| ناشر فارسی = | |||
| محل انتشارات = تهران | |||
| تاریخ نشر = 1394 ق | |||
| تاریخ نشر فارسی = | |||
| محل ناشر فارسی = | |||
| نوع رسانه = | |||
| صفحه = | |||
| قطع = وزیری | |||
| اندازه وزن = | |||
| شمارگان = | |||
| نوبت چاپ = | |||
| تعداد جلد = | |||
| شابک = | |||
| کتاب‌خانهٔ ملی ایران = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
==درباره‌ی نویسنده== | |||
نویسندهٔ کتاب، فرزند عباس میرزا (فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه قاجار)، از دولتمردان دانشمند دورهٔ ناصری است. وی این کتاب را در پی تفألّی که به قرآن زده و نذری که کرده بود، تألیف کرد. تاریخ آغاز تألیف 1303 قمری و تاریخ پایان آن ذی‌حجهٔ 1304 (یک سال پیش از درگذشت نویسنده)، و زبان آن فارسی است. | نویسندهٔ کتاب، فرزند عباس میرزا (فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه قاجار)، از دولتمردان دانشمند دورهٔ ناصری است. وی این کتاب را در پی تفألّی که به قرآن زده و نذری که کرده بود، تألیف کرد. تاریخ آغاز تألیف 1303 قمری و تاریخ پایان آن ذی‌حجهٔ 1304 (یک سال پیش از درگذشت نویسنده)، و زبان آن فارسی است. | ||
==درباره‌ی کتاب== | |||
قمقام زخّار و صمصام بتّار به معنای دریای آکنده و شمشیر برنده است و شاهزاده معتمدالدوله در ذیل این عنوان غریب، گزارشی مفصّل از زندگی و مقام و قیام امام حسین | قمقام زخّار و صمصام بتّار به معنای دریای آکنده و شمشیر برنده است و شاهزاده معتمدالدوله در ذیل این عنوان غریب، گزارشی مفصّل از زندگی و مقام و قیام امام حسین (ع) ارائه کرده و نظر رایج شیعه را به دست داده است. از آنجا که نویسنده در شمار عالمان رسمی دین نبوده، بلکه شاهزاده هم بوده، و نیز عنوان غریبی برای کتابش برگزیده، چنانکه باید از آن استقبال نشده است. با این وصف، کتاب حاضر مانند دیگر مقتل‌های مهم است و با تتبع در منابع متعددی نوشته شده و حتی بسامان‌تر و محققانه‌تر از بعضی کتاب‌های مشابه آن است. | ||
نویسنده در آغاز کتاب به روش تألیف خود پرداخته و گفته است: «خدای داناست که با قلّت بضاعت و عدم استطاعت، به قدر وسع و طاقت، در ترجیح اقوال و تنقیح اخبار که متون کتب فرق اسلامیه از احادیث صحیحه و تواریخ معتبره بدان محتوی و منطوی است، اغفالی نرفت و در جمع و ذکر آن اهمالی نیفتاد و از کتب محدّثین و مورّخین، که از سنهٔ یک هزار هجری و بعد به رشتهٔ تألیف درآورده‌اند، درج و نقل نکردیم» (ص 8). وی در ادامه گفته است: «ما در این کتاب مستطاب، آنچه از کتب معتبرهٔ فریقین و متّفق علیه طرفین به دست آوردیم، نگاشتیم که حاسد و طاعن را مجال انکار نباشد و در تنقیح اخبار و تصحیح آثار بذل جهد کردیم و با وجود قصر باع و قلّت بضاعت، اقتدا و اقتفا به صدوق | نویسنده در آغاز کتاب به روش تألیف خود پرداخته و گفته است: «خدای داناست که با قلّت بضاعت و عدم استطاعت، به قدر وسع و طاقت، در ترجیح اقوال و تنقیح اخبار که متون کتب فرق اسلامیه از احادیث صحیحه و تواریخ معتبره بدان محتوی و منطوی است، اغفالی نرفت و در جمع و ذکر آن اهمالی نیفتاد و از کتب محدّثین و مورّخین، که از سنهٔ یک هزار هجری و بعد به رشتهٔ تألیف درآورده‌اند، درج و نقل نکردیم» (ص 8). وی در ادامه گفته است: «ما در این کتاب مستطاب، آنچه از کتب معتبرهٔ فریقین و متّفق علیه طرفین به دست آوردیم، نگاشتیم که حاسد و طاعن را مجال انکار نباشد و در تنقیح اخبار و تصحیح آثار بذل جهد کردیم و با وجود قصر باع و قلّت بضاعت، اقتدا و اقتفا به صدوق (علیه‌الرحمة) نموده، بدان نهج که در کتاب من لایحضره الفقیه گفته، همی گویم: و اعتقد فیه انّه حجّة فی ما بینی و بین ربی -تقدّس ذکره و تعالت قدرته- و جمیع ما فیه مستخرجة من کتب مشهورة علیها المعوّل و الیها المرجّع» (ص 22). | ||
| خط ۱۴: | خط ۸۸: | ||
پاره‌ای از عنوان‌های کتاب عبارت است از: «ذکر کنیت و القاب و مدت عمر و اولاد و از واج و اصحاب جناب سیدالشهداء | پاره‌ای از عنوان‌های کتاب عبارت است از: | ||
«ذکر کنیت و القاب و مدت عمر و اولاد و از واج و اصحاب جناب سیدالشهداء (علیه‌السلام) به طریق اجمال»، «ذکر اندکی از نصوص وارده در حق آن امام انام»، «حالاتی که بین امام حسین و معاویه بعد از رحلت امام حسن روی داده است»، «ذکر تغلب و استیلای یزید و نامهٔ او در اخذ بیعت از حضرت امام»، «ارسال رسل و رسایل کوفیان به خدمت جناب سیدالشهداء و دعوت کردن از آن جناب»، «ذکر توجه جناب سیدالشهداء (علیه‌السلام) از مکه به جانب عراق»، «ذکر روز عاشورا و...»، «ذکر شهادت حضرت سیدالشهداء...»، «ذکر آثار و علاماتی که بعد از شهادت آن جناب در عالم پیدا شد»، «ذکر ورود اهل بیت رسول به کوفه و...»، «ذکر ورود اهل بیت حضرت خیرالانام به شام...»، «ذکر شطری از عقوبت قاتلین حضرت امام...»، «آغاز دعوت امراء توابین و...»، «خروج مختار...»، «اشعار عربی و فارسی در مرثیت آن جناب». | |||
| خط ۲۰: | خط ۹۶: | ||
==جستارهای وابسته== | |||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=605257&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author کتاب شناسی قمقام زخار و صمصام بتار در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.] | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 95-96. | * کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 95-96. | ||
[[رده:کتاب‌ها]] | [[رده:کتاب‌ها]] | ||
[[رده:کتاب‌ها در گروه تاریخ]] | |||
نسخهٔ ۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۳۸
ویرایش قمقام زخار و صمصام بتار کتابی است درباره‌ی زندگی و مقام و قیام امام حسین (ع) که توسط فرهاد میرزا معتمدالدوله نوشته شده و تصحیح و حواشی آن را سید محمود محرمی زرندی انجام داده است.
| قمقام زخار و صمصام بتار
| |
|---|---|
 | |
| نویسنده | فرهاد میرزا معتمدالدوله |
| ناشر | کتابفروشی اسلامیه |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | 1394 ق |
| موضوع | واقعه کربلا |
| زبان | فارسی |
| قطع | وزیری |
درباره‌ی نویسنده
نویسندهٔ کتاب، فرزند عباس میرزا (فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه قاجار)، از دولتمردان دانشمند دورهٔ ناصری است. وی این کتاب را در پی تفألّی که به قرآن زده و نذری که کرده بود، تألیف کرد. تاریخ آغاز تألیف 1303 قمری و تاریخ پایان آن ذی‌حجهٔ 1304 (یک سال پیش از درگذشت نویسنده)، و زبان آن فارسی است.
درباره‌ی کتاب
قمقام زخّار و صمصام بتّار به معنای دریای آکنده و شمشیر برنده است و شاهزاده معتمدالدوله در ذیل این عنوان غریب، گزارشی مفصّل از زندگی و مقام و قیام امام حسین (ع) ارائه کرده و نظر رایج شیعه را به دست داده است. از آنجا که نویسنده در شمار عالمان رسمی دین نبوده، بلکه شاهزاده هم بوده، و نیز عنوان غریبی برای کتابش برگزیده، چنانکه باید از آن استقبال نشده است. با این وصف، کتاب حاضر مانند دیگر مقتل‌های مهم است و با تتبع در منابع متعددی نوشته شده و حتی بسامان‌تر و محققانه‌تر از بعضی کتاب‌های مشابه آن است.
نویسنده در آغاز کتاب به روش تألیف خود پرداخته و گفته است: «خدای داناست که با قلّت بضاعت و عدم استطاعت، به قدر وسع و طاقت، در ترجیح اقوال و تنقیح اخبار که متون کتب فرق اسلامیه از احادیث صحیحه و تواریخ معتبره بدان محتوی و منطوی است، اغفالی نرفت و در جمع و ذکر آن اهمالی نیفتاد و از کتب محدّثین و مورّخین، که از سنهٔ یک هزار هجری و بعد به رشتهٔ تألیف درآورده‌اند، درج و نقل نکردیم» (ص 8). وی در ادامه گفته است: «ما در این کتاب مستطاب، آنچه از کتب معتبرهٔ فریقین و متّفق علیه طرفین به دست آوردیم، نگاشتیم که حاسد و طاعن را مجال انکار نباشد و در تنقیح اخبار و تصحیح آثار بذل جهد کردیم و با وجود قصر باع و قلّت بضاعت، اقتدا و اقتفا به صدوق (علیه‌الرحمة) نموده، بدان نهج که در کتاب من لایحضره الفقیه گفته، همی گویم: و اعتقد فیه انّه حجّة فی ما بینی و بین ربی -تقدّس ذکره و تعالت قدرته- و جمیع ما فیه مستخرجة من کتب مشهورة علیها المعوّل و الیها المرجّع» (ص 22).
مطالب کتاب با زندگی امام آغاز می‌شود و با قیام و شهادت او و یارانش ادامه می‌یابد و با رخدادهای پس از شهادت آن حضرت و قیام توابین و مختار و اشعاری در سوگ امام به فرجام می‌رسد. از امتیازات علمی کتاب اینکه در مواضع متعددی به تبیین ضبط درست اسامی اشخاص و مکان‌ها پرداخته است.
پاره‌ای از عنوان‌های کتاب عبارت است از:
«ذکر کنیت و القاب و مدت عمر و اولاد و از واج و اصحاب جناب سیدالشهداء (علیه‌السلام) به طریق اجمال»، «ذکر اندکی از نصوص وارده در حق آن امام انام»، «حالاتی که بین امام حسین و معاویه بعد از رحلت امام حسن روی داده است»، «ذکر تغلب و استیلای یزید و نامهٔ او در اخذ بیعت از حضرت امام»، «ارسال رسل و رسایل کوفیان به خدمت جناب سیدالشهداء و دعوت کردن از آن جناب»، «ذکر توجه جناب سیدالشهداء (علیه‌السلام) از مکه به جانب عراق»، «ذکر روز عاشورا و...»، «ذکر شهادت حضرت سیدالشهداء...»، «ذکر آثار و علاماتی که بعد از شهادت آن جناب در عالم پیدا شد»، «ذکر ورود اهل بیت رسول به کوفه و...»، «ذکر ورود اهل بیت حضرت خیرالانام به شام...»، «ذکر شطری از عقوبت قاتلین حضرت امام...»، «آغاز دعوت امراء توابین و...»، «خروج مختار...»، «اشعار عربی و فارسی در مرثیت آن جناب».
این کتاب ذیل عنوان القمقام الزّخّار و الصّمصام البتّار، به قلم محمّد شعاع فاخر، به عربی برگردانده شده است (المکتبة الحیدریه، 1381). برای شناخت این نویسنده و منابع زندگینامهٔ او به کتاب ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری (ج 2، ص 863-866)، و شرح حال فرهاد میرزا معتمدالدوله، از اسماعیل نواب صفا (چاپ اول: انتشارات زوار، 1366)، رجوع شود.
جستارهای وابسته
منابع
- کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 95-96.