آداب زیارت

تشرّف به دیدار امام معصوم «ع» چه در حال حیات و چه پس از شهادت و هنگام زیارت قبور ائمّه «ع» آدابى دارد که آن را از دیدارهاى معمولى جدا مى‌کند. رعایت طهارت، ادب، متانت، توجّه، حضور قلب از جملۀ این آداب است. زیارت قبر سید الشهدا «ع» آداب ویژه‌ترى دارد، از قبیل: نماز خواندن، حاجت خواستن، بى‌آلایش و غمگین و غبارآلود، راه زیارت را پیمودن، پیاده رفتن، غسل زیارت کردن، تکبیر گفتن، وداع کردن. شهید ثانى در کتاب «دروس»، چهارده آداب براى زیارت مى‌شمارد که خلاصۀ آنها چنین است:

اوّل: غسل،پیش از ورود به حرم، با طهارت بودن و با لباس تمیز و خشوع وارد شدن.

دوّم: بر آستانۀ حرم ایستادن، دعا خواندن و اذن ورود طلبیدن.

سوّم: کنار ضریح مطهّر ایستادن و خود را به قبر نزدیک ساختن.

چهارم: رو به حرم و پشت به قبله ایستادن در حال زیارت، سپس صورت بر قبر نهادن سپس به بالاى سر رفتن.

پنجم:زیارتهاى وارده را خواندن و سلام گفتن.

ششم: پس از زیارت، دو رکعت نماز خواندن.

هفتم: پس از نماز، دعا کردن و حاجت خواستن.

هشتم: کنار ضریح مقدارى قرآن خواندن و ثواب آن را هدیه به امام کردن.

نهم: در همه حال، حضور قلب داشتن و استغفار کردن از گناه.

دهم:به نگهبانان و خادمان حرم احسان و احترام کردن.

یازدهم: پس از بازگشت به خانه، دوباره به حرم و زیارت رفتن و در آخرین زیارت، دعاى وداع خواندن.

دوازدهم: پس از زیارت، بهتر از قبل از زیارت بودن.

سیزدهم:بعد از تمام شدن زیارت، زود از حرم بیرون آمدن تا شوق، افزون‌تر شود، و هنگام خروج، عقب عقب بیرون آمدن.

چهاردهم: صدقه دادن به نیازمندان آن شهر و آستانه، بویژه به تنگدستان از دودمان رسول خدا احسان کردن.

رعایت این آداب،قرب روحى و معنوى مى‌آورد و سازندگى زیارت را افزون مى‌سازد و فلسفۀ تشریع زیارت نیز،همین بهره‌ورى از معنویات مزارات اولیاء خداست.

منبع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص23-24.