فتحعلی خان صبا: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ملک الشعرا فتحعلی خان کاشانی، | ملک الشعرا فتحعلی خان کاشانی، از شعرای قرن دوازدهم و سیزدهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = فتحعلی خان صبا | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی = ملک الشعرا فتحعلی خان گاشانی | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| ملیت = | |||
| تاریخ تولد = سال 1179 ه. ق. | |||
| محل تولد = شیراز | |||
| والدین = | |||
| تاریخ مرگ = سال 1238 ه. ق. | |||
| محل مرگ = | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مختصات محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|مذهب = | |||
|در زمان حکومت = | |||
|اتفاقات مهم = | |||
| نام دیگر = | |||
|لقب = | |||
|بنیانگذار = | |||
| پیشه = | |||
| سال‌های نویسندگی = | |||
|سبک نوشتاری = | |||
|کتاب‌ها = | |||
|مقاله‌ها = | |||
|نمایشنامه‌ها = | |||
|فیلم‌نامه‌ها = | |||
|دیوان اشعار = | |||
|تخلص = | |||
|فیلم ساخته بر اساس اثر= | |||
| همسر = | |||
| شریک زندگی = | |||
| فرزندان = | |||
|تحصیلات = | |||
|دانشگاه = | |||
|حوزه = | |||
|شاگرد = | |||
|استاد =حاج سلیمان صباحی کاشانی | |||
|علت شهرت = | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| تأثیرپذیرفته از = | |||
| وب‌گاه = | |||
|گفتاورد = | |||
|امضا = | |||
}} | |||
== زندگینامه == | |||
فتعلی خان صبا از مردم کاشان است و ولادتش در سال 1179 ه. ق. می‌باشد. او در شیراز روزگار گذراند. هدایت در ریاض العارفین از وی به ملک الشعرا و سلطان البلغا و افصح المتأخرین و المعاصرین تعبیر می‌کند. صبا در شعر شاگرد حاج سلیمان صباحی کاشانی و ملک الشعرای فتحعلی شاه قاجار بود. او در زمره‌ی ندمای محفل سلطانی درآمد و روزگاری را نیز به حکومت قم و کاشان گذرانید. | |||
او در زمره‌ی ندمای محفل سلطانی درآمد و روزگاری را نیز به حکومت قم و کاشان گذرانید. | |||
== آثار == | |||
ملک الشعرا در فنون نظم مثنوی و قصیده‌سرایی طرزی خاص داشت و غالبا همّت بر رعایت معانی و الفاظ و مراعات صنایع و بدایع می‌گماشت. کلامش فصیح و مطبوع و زیبا و متین است و اشعار او بلیغ و جزیل و مصنوع و رنگین. دیوان قصایدش 15000 بیت است. | ملک الشعرا در فنون نظم مثنوی و قصیده‌سرایی طرزی خاص داشت و غالبا همّت بر رعایت معانی و الفاظ و مراعات صنایع و بدایع می‌گماشت. کلامش فصیح و مطبوع و زیبا و متین است و اشعار او بلیغ و جزیل و مصنوع و رنگین. دیوان قصایدش 15000 بیت است. | ||
او در تقویت شیوه‌ی شاعران باستان رنج بسیار کشید و در این شیوه پس از استادان خویش رتبه‌ی مقدم را دارد و نخستین شاعری است که ثمره‌ی نهضت بازگشت ادبی در اشعار او به قوّت تمام مشاهده می‌شود. | |||
صبا علاوه بر دیوان قصاید، مثنویهای مشهوری دارد. مانند شهنشاه‌نامه که حماسه‌ای است دینی درباره‌ی پیامبر اسلام (ص) و علی (ع)، عبرت‌نامه، گلشن صبا (به تقلید بوستان). | صبا علاوه بر دیوان قصاید، مثنویهای مشهوری دارد. مانند شهنشاه‌نامه که حماسه‌ای است دینی درباره‌ی پیامبر اسلام (ص) و علی (ع)، عبرت‌نامه، گلشن صبا (به تقلید بوستان). | ||
وی به سال 1238 ه ق. درگذشته است. <ref>ریاض العارفین؛ ص 262. لغت نامه دهخدا.</ref> | وی به سال 1238 ه ق. درگذشته است. <ref>ریاض العارفین؛ ص 262. لغت نامه دهخدا.</ref> | ||
== اشعار == | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین|ماه برج مصطفی و درّ درج <ref> درج: صندوقچه.</ref> بو تراب }} | {{ب| پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین|ماه برج مصطفی و درّ درج <ref> درج: صندوقچه.</ref> بو تراب }} | ||
| خط ۳۰: | خط ۷۶: | ||
{{ب| روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید|شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب <ref>سیری در مرثیه‌ی عاشورایی؛ ص 229.</ref> }} | {{ب| روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید|شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب <ref>سیری در مرثیه‌ی عاشورایی؛ ص 229.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| class="" style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt"> پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">ماه برج مصطفی و درّ درج <ref> درج: صندوقچه.</ref> بو تراب </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> آن که بر نام همایون وی از عرش برین</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">عقل کل آمد خطیب خطبه فصل الخطاب </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> هم علی را از علوّ منزلت قائم مقام</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">هم نبی را از سموّ <ref> سموّ: بلندی، رفعت.</ref> مرتبت نایب مناب </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> زیب آغوش بتول و گوشوار گوش عرش</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">زینت دوش رسول و معنی امّ الکتاب </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> آخر ای بیدادگر گردون، به پیش دادگر</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">مصطفی را چون دهی زین جور بی‌پایان جواب؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> آل مروان را به لب از ساقی گلچهره، می</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">آل طه را جگر از آتش حسرت، کباب </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> آفتاب روی او تابان ز رمح <ref>رمح: نیزه، جمع آن ارماح و رماح است.</ref> مشرکان</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">باد یا رب منکسف، تا حشر روی آفتاب </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt"> روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب <ref>سیری در مرثیه‌ی عاشورایی؛ ص 229.</ref> </span> | |||
|} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 852. | * [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 852.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
| خط ۴۲: | خط ۱۲۰: | ||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | [[رده:شاعران فارسی زبان]] | ||
[[رده:شاعران متأخر]] | [[رده:شاعران متأخر]] | ||
<references /> | |||
نسخهٔ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۵۶
ملک الشعرا فتحعلی خان کاشانی، از شعرای قرن دوازدهم و سیزدهم هجری است.
| فتحعلی خان صبا | |
|---|---|
| نام اصلی | ملک الشعرا فتحعلی خان گاشانی |
| زادروز | سال 1179 ه. ق. شیراز |
| مرگ | سال 1238 ه. ق. |
| استاد | حاج سلیمان صباحی کاشانی |
زندگینامه
فتعلی خان صبا از مردم کاشان است و ولادتش در سال 1179 ه. ق. می‌باشد. او در شیراز روزگار گذراند. هدایت در ریاض العارفین از وی به ملک الشعرا و سلطان البلغا و افصح المتأخرین و المعاصرین تعبیر می‌کند. صبا در شعر شاگرد حاج سلیمان صباحی کاشانی و ملک الشعرای فتحعلی شاه قاجار بود. او در زمره‌ی ندمای محفل سلطانی درآمد و روزگاری را نیز به حکومت قم و کاشان گذرانید.
آثار
ملک الشعرا در فنون نظم مثنوی و قصیده‌سرایی طرزی خاص داشت و غالبا همّت بر رعایت معانی و الفاظ و مراعات صنایع و بدایع می‌گماشت. کلامش فصیح و مطبوع و زیبا و متین است و اشعار او بلیغ و جزیل و مصنوع و رنگین. دیوان قصایدش 15000 بیت است.
او در تقویت شیوه‌ی شاعران باستان رنج بسیار کشید و در این شیوه پس از استادان خویش رتبه‌ی مقدم را دارد و نخستین شاعری است که ثمره‌ی نهضت بازگشت ادبی در اشعار او به قوّت تمام مشاهده می‌شود.
صبا علاوه بر دیوان قصاید، مثنویهای مشهوری دارد. مانند شهنشاه‌نامه که حماسه‌ای است دینی درباره‌ی پیامبر اسلام (ص) و علی (ع)، عبرت‌نامه، گلشن صبا (به تقلید بوستان). وی به سال 1238 ه ق. درگذشته است. [۱]
اشعار
| پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین | ماه برج مصطفی و درّ درج [۲] بو تراب | |
| آن که بر نام همایون وی از عرش برین | عقل کل آمد خطیب خطبه فصل الخطاب | |
| هم علی را از علوّ منزلت قائم مقام | هم نبی را از سموّ [۳] مرتبت نایب مناب | |
| زیب آغوش بتول و گوشوار گوش عرش | زینت دوش رسول و معنی امّ الکتاب | |
| آخر ای بیدادگر گردون، به پیش دادگر | مصطفی را چون دهی زین جور بی‌پایان جواب؟ | |
| آل مروان را به لب از ساقی گلچهره، می | آل طه را جگر از آتش حسرت، کباب | |
| آفتاب روی او تابان ز رمح [۴] مشرکان | باد یا رب منکسف، تا حشر روی آفتاب | |
| روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید | شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب [۵] |
| پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین | ماه برج مصطفی و درّ درج [۶] بو تراب | |
| آن که بر نام همایون وی از عرش برین | عقل کل آمد خطیب خطبه فصل الخطاب | |
| هم علی را از علوّ منزلت قائم مقام | هم نبی را از سموّ [۷] مرتبت نایب مناب | |
| زیب آغوش بتول و گوشوار گوش عرش | زینت دوش رسول و معنی امّ الکتاب | |
| آخر ای بیدادگر گردون، به پیش دادگر | مصطفی را چون دهی زین جور بی‌پایان جواب؟ | |
| آل مروان را به لب از ساقی گلچهره، می | آل طه را جگر از آتش حسرت، کباب | |
| آفتاب روی او تابان ز رمح [۸] مشرکان | باد یا رب منکسف، تا حشر روی آفتاب | |
| روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید | شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب [۹] |