بیدل دهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ابو المعالی، میرزا عبد القادر بن عبد الخالق جغتایی لاهوری یا عظیم | '''ابو المعالی، میرزا عبد القادر بن عبد الخالق جغتایی لاهوری''' '''یا عظیم آبادی'''، عارف و شاعر هندی قرن دوازدهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = بیدل دهلوی | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی = ابولمعالی، میرزا عبدالقادر بن عبد الخالق جغتایی لاهوری یا عظیم آبادی | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| ملیت = | |||
| تاریخ تولد = سال 1054 ه. ق. | |||
| محل تولد = عظیم آباد هند | |||
| والدین = | |||
| تاریخ مرگ = سال 1133 ه. ق. | |||
| محل مرگ = شاه جهان آباد | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مختصات محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|مذهب = | |||
|در زمان حکومت = | |||
|اتفاقات مهم = | |||
| نام دیگر = | |||
|لقب = | |||
|بنیانگذار = | |||
| پیشه = | |||
| سال‌های نویسندگی = | |||
|سبک نوشتاری = | |||
|کتاب‌ها = | |||
|مقاله‌ها = | |||
|نمایشنامه‌ها = | |||
|فیلم‌نامه‌ها = | |||
|دیوان اشعار = | |||
|تخلص = بیدل | |||
|فیلم ساخته بر اساس اثر= | |||
| همسر = | |||
| شریک زندگی = | |||
| فرزندان = | |||
|تحصیلات = | |||
|دانشگاه = | |||
|حوزه = | |||
|شاگرد = | |||
|استاد = | |||
|علت شهرت = | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| تأثیرپذیرفته از = | |||
| وب‌گاه = | |||
|گفتاورد = | |||
|امضا = | |||
}} | |||
در | == زندگینامه == | ||
ابولمعالی متخلص به «بیدل»، از ترکان جغتایی بوده که در سال 1054 ه ق. در عظیم آباد هند متولد شد و از ترکان «جغتایی برلاس» بود اما در هندوستان متولد و رشد و نمو و تربیت یافت و بیشتر عمرش در دهلی بود و به این جهت به دهلوی مشهور شد. او بیشتر عمر خود را در شاه جهان آباد به عزلت و آزادی می‌گذراند و سرگرم تفکّرات عارفانه و ایجاد آثار منظوم و منثور خود بود. او در سال 1079 ه ق. به خدمت محمّد اعظم بن اورنگ زیپ پیوست. سپس به سیاحت پرداخت و سرانجام در 1096 ه ق. در دهلی سکنی گزید و نزد آصف جاه اول (نظام حیدرآباد) تقرب داشت. بیدل در افغانستان و قسمتی از ترکستان چین و تاجیکستان و ازبکستان محبوبیّت بسیار دارد. هم اکنون در دانشکده ادبیات دانشگاه کابل کرسی «بیدل شناسی» دایر است. | |||
بیدل در | بیدل پس از 79 سال در 1133 هجری در خانه‌ی خود واقع در شاه جهان آباد زمانی که امپراطوری مغولان در هند رو به زوال می‌رفت درگذشت. <ref>دیوان مولانا بیدل دهلوی، مقدمه با تلخیص.</ref> | ||
شعر بیدل نه تنها مشرب عرفانی و فلسفی وی را می‌نمایاند بلکه به گونه‌ای چشمگیر پله معنا بر پله لفظ می‌چربد. نثر بیدل نیز همانند اشعارش دارای اهمیت بسیاری است. | == آثار == | ||
بیدل دهلوی در نظم و نثر سبکی خاص داشت و از بهترین نمونه‌های سبک هندی به شمار می‌آید و در آثارش افکار عرفانی با مضامین پیچیده و استعارات و کنایات در هم آمیخته است. در خیال‌پردازی و ابداع مضامین دقیق بود. بیدل در نظم و نثر تواناست و در شبه قاره‌ی هند از اقبال و قبول تمام برخوردار است و معتقدان زیادی دارد. شعر بیدل نه تنها مشرب عرفانی و فلسفی وی را می‌نمایاند بلکه به گونه‌ای چشمگیر پله معنا بر پله لفظ می‌چربد. نثر بیدل نیز همانند اشعارش دارای اهمیت بسیاری است. | |||
آثار بیدل: بیدل دارای 90 هزار بیت شامل قصاید، غزلیات، ترجیعات، مخمّسها، ترکیب‌بندها و غیره می‌باشد کلیّات او در سال 1287 ه ق. در لکنهو به طبع سنگی رسید. چهار منظومه بلند با نامهای «مثنوی عرفان»، «طور معرفت»، «طلسم حیرت» و «محیط اعظم» دارد. هم چنین 3861 رباعی دارد که همگی دارای مفاهیم بلند عرفانی، فلسفی و اخلاقی است. رقعات که بالغ بر سیصد نامه و از مکاتیب بیدل به شمار می‌آید که بیشتر آن خطاب به ممدوح خود شکر اللّه و دو فرزند اوست. کتاب «چهار عنصر» که از آثار منثور اوست و ترجمه حال و شرح آراء وی به شمار می‌آید و از بهترین و روانترین نثرهای اوست. «نکات» شامل عبارات حکمت‌آمیز و کلمات و تعبیرات دل‌انگیز اوست. | آثار بیدل: بیدل دارای 90 هزار بیت شامل قصاید، غزلیات، ترجیعات، مخمّسها، ترکیب‌بندها و غیره می‌باشد کلیّات او در سال 1287 ه ق. در لکنهو به طبع سنگی رسید. چهار منظومه بلند با نامهای «مثنوی عرفان»، «طور معرفت»، «طلسم حیرت» و «محیط اعظم» دارد. هم چنین 3861 رباعی دارد که همگی دارای مفاهیم بلند عرفانی، فلسفی و اخلاقی است. رقعات که بالغ بر سیصد نامه و از مکاتیب بیدل به شمار می‌آید که بیشتر آن خطاب به ممدوح خود شکر اللّه و دو فرزند اوست. کتاب «چهار عنصر» که از آثار منثور اوست و ترجمه حال و شرح آراء وی به شمار می‌آید و از بهترین و روانترین نثرهای اوست. «نکات» شامل عبارات حکمت‌آمیز و کلمات و تعبیرات دل‌انگیز اوست. | ||
== اشعار == | |||
| خط ۱۵: | خط ۶۳: | ||
{{ب| از هجوم اشک در گرد ستم خوابیده‌ام|جیب و دامانم ز جوش این شهیدان کربلاست <ref> همان؛ ص 307.</ref>}} | {{ب| از هجوم اشک در گرد ستم خوابیده‌ام|جیب و دامانم ز جوش این شهیدان کربلاست <ref> همان؛ ص 307.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| class="" style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt"> از هجوم اشک در گرد ستم خوابیده‌ام</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">جیب و دامانم ز جوش این شهیدان کربلاست <ref> همان؛ ص 307.</ref></span> | |||
|} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 833. | * [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 833.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
| خط ۲۷: | خط ۷۹: | ||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | [[رده:شاعران فارسی زبان]] | ||
[[رده:شاعران متأخر]] | [[رده:شاعران متأخر]] | ||
<references /> | |||
نسخهٔ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۰
ابو المعالی، میرزا عبد القادر بن عبد الخالق جغتایی لاهوری یا عظیم آبادی، عارف و شاعر هندی قرن دوازدهم هجری است.
| بیدل دهلوی | |
|---|---|
| نام اصلی | ابولمعالی، میرزا عبدالقادر بن عبد الخالق جغتایی لاهوری یا عظیم آبادی |
| زادروز | سال 1054 ه. ق. عظیم آباد هند |
| مرگ | سال 1133 ه. ق. شاه جهان آباد |
| تخلص | بیدل |
زندگینامه
ابولمعالی متخلص به «بیدل»، از ترکان جغتایی بوده که در سال 1054 ه ق. در عظیم آباد هند متولد شد و از ترکان «جغتایی برلاس» بود اما در هندوستان متولد و رشد و نمو و تربیت یافت و بیشتر عمرش در دهلی بود و به این جهت به دهلوی مشهور شد. او بیشتر عمر خود را در شاه جهان آباد به عزلت و آزادی می‌گذراند و سرگرم تفکّرات عارفانه و ایجاد آثار منظوم و منثور خود بود. او در سال 1079 ه ق. به خدمت محمّد اعظم بن اورنگ زیپ پیوست. سپس به سیاحت پرداخت و سرانجام در 1096 ه ق. در دهلی سکنی گزید و نزد آصف جاه اول (نظام حیدرآباد) تقرب داشت. بیدل در افغانستان و قسمتی از ترکستان چین و تاجیکستان و ازبکستان محبوبیّت بسیار دارد. هم اکنون در دانشکده ادبیات دانشگاه کابل کرسی «بیدل شناسی» دایر است.
بیدل پس از 79 سال در 1133 هجری در خانه‌ی خود واقع در شاه جهان آباد زمانی که امپراطوری مغولان در هند رو به زوال می‌رفت درگذشت. [۱]
آثار
بیدل دهلوی در نظم و نثر سبکی خاص داشت و از بهترین نمونه‌های سبک هندی به شمار می‌آید و در آثارش افکار عرفانی با مضامین پیچیده و استعارات و کنایات در هم آمیخته است. در خیال‌پردازی و ابداع مضامین دقیق بود. بیدل در نظم و نثر تواناست و در شبه قاره‌ی هند از اقبال و قبول تمام برخوردار است و معتقدان زیادی دارد. شعر بیدل نه تنها مشرب عرفانی و فلسفی وی را می‌نمایاند بلکه به گونه‌ای چشمگیر پله معنا بر پله لفظ می‌چربد. نثر بیدل نیز همانند اشعارش دارای اهمیت بسیاری است.
آثار بیدل: بیدل دارای 90 هزار بیت شامل قصاید، غزلیات، ترجیعات، مخمّسها، ترکیب‌بندها و غیره می‌باشد کلیّات او در سال 1287 ه ق. در لکنهو به طبع سنگی رسید. چهار منظومه بلند با نامهای «مثنوی عرفان»، «طور معرفت»، «طلسم حیرت» و «محیط اعظم» دارد. هم چنین 3861 رباعی دارد که همگی دارای مفاهیم بلند عرفانی، فلسفی و اخلاقی است. رقعات که بالغ بر سیصد نامه و از مکاتیب بیدل به شمار می‌آید که بیشتر آن خطاب به ممدوح خود شکر اللّه و دو فرزند اوست. کتاب «چهار عنصر» که از آثار منثور اوست و ترجمه حال و شرح آراء وی به شمار می‌آید و از بهترین و روانترین نثرهای اوست. «نکات» شامل عبارات حکمت‌آمیز و کلمات و تعبیرات دل‌انگیز اوست.
اشعار
| از هجوم اشک در گرد ستم خوابیده‌ام | جیب و دامانم ز جوش این شهیدان کربلاست [۲] |
| از هجوم اشک در گرد ستم خوابیده‌ام | جیب و دامانم ز جوش این شهیدان کربلاست [۳] |