غلامرضا درویشی

غلامرضا درویشی، از هنرمندان ایرانی در زمینه پرده‌ خوانی است.

زاده	غلامرضا درویشی 1296 شمسی نیشابور
ملیت	ایرانی
شناخته‌شده برای	هنرهای نمایشی

شیوه اجرای نمایش

پرده در نظر درویش غلامرضا تمثیلی زنده از دلیل تکوین عالم و آدم و واقعه روز قیامت است، این تصویر یادگاری به جا مانده از ذهن پرده خوانان قدیم است که نحوه اجرای پرده خوانی را به تجریدگرایی در حرکات سوق می دادند. نشانه های نمایشی و بیرونی اجرای درویش غلامرضا متکی به حرکات اشاره وار به شمایل ها، مخاطبان و خود پرده خوان است. آگاهی از سبک های نمایشی شرقی و ایرانی و درک چگونگی انتقال مفاهیم در تحلیل شیوه اجرای این پرده خوان بسیار مهم است. درویش غلامرضا از نسل پرده خوانانی به شمار می آید که سنت های اصیل را به خوبی می دانند و اجرا می کنند. در این شیوه به ندرت از حرکات واقع گرایانه استفاده می شود، تکیه اصلی او بر اشاره گرایی تمثیلی و حرکات تجریدی است.

شیوه اجرای آواز

درویش غلامرضا در فواصل صوتی آوازهای ایرانی به بیانی خاص دست یافته است، در شیوه وی مرز میان شرح غیر آوازی و آواز به هم می آمیزد و کلامی موزون ساخته می شود. استعداد توالی بخشی، تکرار و تذکر در روایت های درویش غلامرضا بی نظیر است. جملات مقطع و سکوت های پی در پی و در عین حال نظام مند اگرچه به علت کهولت سن بیش از حد می نماید اما به نوعی از شیوه های اجرایی پرده خوانان قدیم بازمی‌گردد. در شیوه وی لحن و گفتار در خدمت ایجاد تنوع، جذب مخاطب یا ارائه فنون آوازی نیست، این ها می بایست توسط معنی ملحوظ در متن که با بیانی مثالی و دعاگونه اجرا می شود، به دست آید. غلامرضا درویشی اجرای خود را بسیار منظم، منطقی و دقیق انجام می دهد، قسمت های مختلف پرده خوانی یکی پس از دیگری از متن و حاشیه اجرا می شوند و حلقه اتصال قسمت های مختلف، دعوت پرده خوان به فرستادن سلام و درود بر پیامبر و خاندانش است. بیان آواز وی در دستگاه چهارگاه است. آواز از درجات پیش دانگ آغاز می شود -اذان در این فواصل است و اوج این قسمت حی علی الصلوه که پرده خوان آن را چندین بار در فواصل دانگ اول تکرار می کند- به تدریج تا اکتاو شاهد پیش می رود و بیشتر کلمات و جملاتش را با تأکید بر درجه اول -چهارم پیش دانگ- و درجه دوم پیش دانگ بیان می کند. به ندرت به درجات زیرتر اشاره دارد و خاتمه جملاتش براساس طبیعت این دستگاه روی شاهد است. وی گاه در انتهای جملات صدایش را از روی شاهد به درجه نامعلومی در پیش دانگ پرتاب می کند و با این کار گونه ای تأکید به وجود می آورد.