امّ البنین: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «مادر حضرت ابا الفضل«ع»و همسر امیر المؤمنین پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به م...» ایجاد کرد) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | |||
| اندازه جعبه = | |||
| عنوان = | |||
| نام = فاطمه بنت حزام | |||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| عنوان تصویر = | |||
| مکان تولد = | |||
| تاریخ مرگ = ۱۳ جمادی الثانی | |||
| آرامگاه = مدینه، قبرستان بقیع | |||
|عرض جغرافیایی محل دفن= | |||
|طول جغرافیایی محل دفن= | |||
<!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش فرض شمال--> | |||
|latd=|latm=|lats=|latNS=N | |||
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش فرض غرب--> | |||
|longd=|longm=|longs=|longEW=E | |||
| محل زندگی = مدینه | |||
| ملیت = | |||
| نژاد = | |||
| تابعیت = | |||
| تحصیلات = | |||
| دانشگاه = | |||
| پیشه = | |||
| سال‌های فعالیت = | |||
| کارفرما = | |||
| نهاد = | |||
| نماینده = | |||
| شناخته شده برای = | |||
| نقش‌های برجسته = | |||
| سبک = | |||
| تأثیرگذاران = پیامبر اکرم(ص) {{سخ}} علی بن ابی طالب(ع) | |||
| تأثیرپذیرفتگان = حضرت عباس(ع) | |||
| شهر خانگی = | |||
| تلویزیون = | |||
| لقب = ام البنین | |||
| حزب = | |||
| جنبش = | |||
| مخالفان = | |||
| هیئت = | |||
| دین = اسلام | |||
| مذهب = شیعه | |||
| منصب = | |||
| مکتب = | |||
| آثار = | |||
| خویشاوندان سرشناس = علی بن ابی طالب(ع) | |||
| گفتاورد = | |||
| جوایز = | |||
| امضا = | |||
| اندازه امضا = | |||
| وبگاه = | |||
| پانویس = | |||
}} | |||
امّ | '''امّ البنین'''(س) مادر حضرت [[اباالفضل (ع)|اباالفضل(ع)]] و همسر علی بن ابی طالب(ع) پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به معرفى عقیل، برادر حضرت امیر، به همسرى على(ع) در آمد. نامش فاطمه بنت حزام، از قبیله بنى کلاب و خواهر لبید شاعر بود. زنى بود با شرافت، از خانواده‌اى ریشه‌دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا(س) نیز بسیار مهربان بود. | ||
ثمرۀ ازدواج على(ع) با او چهار پسر بود، به نامهاى: | |||
- عباس | |||
- جعفر | |||
- عبداللّه | |||
- عثمان | |||
که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب [[حسین بن على (ع)|سیدالشهدا(ع)]] به [[شهادت]] رسیدند.<ref>الکامل، ابن اثیر، ج ۳،ص ۳۳۳؛ ادب الطفّ، ج ۱، ص ۷۲.</ref> | |||
==زندگینامه== | |||
اُمّ البنین زنی ادیب و شاعری فصیح و اهل فضل و دانش بود.<ref>- اعلام النساء المؤمنات، کحاله، عمر رضا، بیروت: مؤسسأالرساله، ۱۳۹۷ ﻫ ق.، ص۴۹۶-۴۹۷.</ref> در خانه امام علی(ع)، فرزندان فاطمه(س) را بر فرزندان خود مقدم می‌داشت. آنان نیز برای این بانوی بافضیلت احترام خاصی قائل بودند و همچون مادر دوستش می‌داشتند. هنگام حرکت امام حسین(ع) به سوی مکه اُمّ البنین بی‌هیچ تردیدی پسران خویش را با کاروان حسینی همراه کرد تا برادر خویش را یار و یاور باشند. اُمّ البنین در واقعه کربلا حضور نداشت، اما هنگامی که کاروان سفر کربلا وارد مدینه می‌شد، کسی خواست خبر شهادت فرزندانش را به او بدهد و او گفت از حسین(ع) برایم بگویید. چون شنید که چهار فرزندش همراه امام حسین(ع) کشته شده‌اند، گفت: | |||
جواد محدثی، | «ای کاش فرزندانم و تمامی آنچه در زمین است فدای امام حسین(ع) می‌شد و او زنده می‌ماند.» | ||
این سخن او را دلیل اخلاص کامل او به اهل بیت و امام حسین(ع) دانسته‌اند.<ref>- همانجا.</ref> او با صبوری و بزرگواری با شهادت فرزندانش برخورد کرد و به شهادت ایشان در کنار امام حسین(ع)، برادر و پیشوای خویش افتخار کرد. چون خبر شهادت امام حسین(ع) را با لب تشنه شنید، چنان بر سر کوفت و فریاد واحسینا سرداد که از حال رفت و گفت بندهای دلم پاره گردید. آورده‌اند که زینب(س) پس از ورود به مدینه به دیدار اُمّ البنین رفت و شهادت فرزندان او را به وی تعزیت گفت. <ref>- [[قمر بنى هاشم«ع»]]، ص۱۶.</ref> | |||
این از منزلت بلند اُمّ البنین حکایت دارد. از آن پس اُمّ البنین هر روز با نوه‌اش عبیدالله فرزند حضرت عباس(ع) به قبرستان بقیع می‌رفت و در آنجا اشعاری که خود سروده بود، می‌خواند و دردمندانه می‌نالید و می‌گریست. مردمان بر او گرد می‌آمدند و با او در گریستن همنوا می‌شدند. حتی گفته‌اند مروان بن حکم نیز می‌آمد و در آنجا می‌گریست. <ref>- مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص۸۵.</ref> سال وفات او مشخص نیست. | |||
==پس از کربلا== | |||
امّ البنین، پس از شهادت فرزندانش، همه روزه به بقیع مى‌رفت و بچه‌هاى عباس را نیز به همراه مى‌برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه مى‌خواند. زنان مدینه نیز به ندبه و نوحۀ او جمع مى‌شدند و مى‌گریستند. اشعارى هم دربارۀ عباس سروده بود.<ref>سفینة البحار، ج ۱، ص ۵۱۰.</ref> | |||
وقتى زنان به امّ البنین تسلیت مى‌گفتند، مى‌گفت دیگر مرا «امّ البنین» خطاب نکنید، چرا که امروز دیگر آن فرزندانم نیستند و شهید شده‌اند: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|لا تدعونّى و یک امّ البنین | تذکّرینى بلیوث العرین}} | |||
{{ب|کانت بنون لى ادعى بهم | و الیوم اصبحت و لا من بنین...<ref>''ریاحین الشریعه،ج 3،ص 294.''</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
به این بانوى بزرگوار و مادر چهار شهید، قبل از ولادت فرزندانش فاطمه مى‌گفتند؛ امّا پس از آنکه داراى آن فرزندان شد، «امّ البنین» خطابش کردند، یعنى مادر پسران. عباس ۳۴ سال داشت، عبد الله ۲۵ سال، عثمان ۲۱ سال و جعفر ۱۹ سال. | |||
==منابع== | |||
*''[[فرهنگ عاشورا|فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، قم، معارف، ج۱، ص ۵۵-۵۶.]]'' | |||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearchProcess.do مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص ۴۴۸-۴۶۲.] | |||
==پی نوشت== | |||
<references /> | |||
[[رده:افراد]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۷ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۳۵
| فاطمه بنت حزام | |
|---|---|
| زادروز |
|
| درگذشت | ۱۳ جمادی الثانی |
| آرامگاه | مدینه، قبرستان بقیع |
| محل زندگی | مدینه |
| تأثیرگذاران |
پیامبر اکرم(ص) علی بن ابی طالب(ع) |
| تأثیرپذیرفتگان | حضرت عباس(ع) |
| لقب | ام البنین |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| خویشاوندان | علی بن ابی طالب(ع) |
امّ البنین(س) مادر حضرت اباالفضل(ع) و همسر علی بن ابی طالب(ع) پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به معرفى عقیل، برادر حضرت امیر، به همسرى على(ع) در آمد. نامش فاطمه بنت حزام، از قبیله بنى کلاب و خواهر لبید شاعر بود. زنى بود با شرافت، از خانواده‌اى ریشه‌دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا(س) نیز بسیار مهربان بود.
ثمرۀ ازدواج على(ع) با او چهار پسر بود، به نامهاى:
- عباس
- جعفر
- عبداللّه
- عثمان
که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سیدالشهدا(ع) به شهادت رسیدند.[۱]
زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اُمّ البنین زنی ادیب و شاعری فصیح و اهل فضل و دانش بود.[۲] در خانه امام علی(ع)، فرزندان فاطمه(س) را بر فرزندان خود مقدم می‌داشت. آنان نیز برای این بانوی بافضیلت احترام خاصی قائل بودند و همچون مادر دوستش می‌داشتند. هنگام حرکت امام حسین(ع) به سوی مکه اُمّ البنین بی‌هیچ تردیدی پسران خویش را با کاروان حسینی همراه کرد تا برادر خویش را یار و یاور باشند. اُمّ البنین در واقعه کربلا حضور نداشت، اما هنگامی که کاروان سفر کربلا وارد مدینه می‌شد، کسی خواست خبر شهادت فرزندانش را به او بدهد و او گفت از حسین(ع) برایم بگویید. چون شنید که چهار فرزندش همراه امام حسین(ع) کشته شده‌اند، گفت:
«ای کاش فرزندانم و تمامی آنچه در زمین است فدای امام حسین(ع) می‌شد و او زنده می‌ماند.»
این سخن او را دلیل اخلاص کامل او به اهل بیت و امام حسین(ع) دانسته‌اند.[۳] او با صبوری و بزرگواری با شهادت فرزندانش برخورد کرد و به شهادت ایشان در کنار امام حسین(ع)، برادر و پیشوای خویش افتخار کرد. چون خبر شهادت امام حسین(ع) را با لب تشنه شنید، چنان بر سر کوفت و فریاد واحسینا سرداد که از حال رفت و گفت بندهای دلم پاره گردید. آورده‌اند که زینب(س) پس از ورود به مدینه به دیدار اُمّ البنین رفت و شهادت فرزندان او را به وی تعزیت گفت. [۴]
این از منزلت بلند اُمّ البنین حکایت دارد. از آن پس اُمّ البنین هر روز با نوه‌اش عبیدالله فرزند حضرت عباس(ع) به قبرستان بقیع می‌رفت و در آنجا اشعاری که خود سروده بود، می‌خواند و دردمندانه می‌نالید و می‌گریست. مردمان بر او گرد می‌آمدند و با او در گریستن همنوا می‌شدند. حتی گفته‌اند مروان بن حکم نیز می‌آمد و در آنجا می‌گریست. [۵] سال وفات او مشخص نیست.
پس از کربلا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
امّ البنین، پس از شهادت فرزندانش، همه روزه به بقیع مى‌رفت و بچه‌هاى عباس را نیز به همراه مى‌برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه مى‌خواند. زنان مدینه نیز به ندبه و نوحۀ او جمع مى‌شدند و مى‌گریستند. اشعارى هم دربارۀ عباس سروده بود.[۶]
وقتى زنان به امّ البنین تسلیت مى‌گفتند، مى‌گفت دیگر مرا «امّ البنین» خطاب نکنید، چرا که امروز دیگر آن فرزندانم نیستند و شهید شده‌اند:
| لا تدعونّى و یک امّ البنین | تذکّرینى بلیوث العرین | |
| کانت بنون لى ادعى بهم | و الیوم اصبحت و لا من بنین...[۷] |
به این بانوى بزرگوار و مادر چهار شهید، قبل از ولادت فرزندانش فاطمه مى‌گفتند؛ امّا پس از آنکه داراى آن فرزندان شد، «امّ البنین» خطابش کردند، یعنى مادر پسران. عباس ۳۴ سال داشت، عبد الله ۲۵ سال، عثمان ۲۱ سال و جعفر ۱۹ سال.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، قم، معارف، ج۱، ص ۵۵-۵۶.
- مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص ۴۴۸-۴۶۲.
پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ الکامل، ابن اثیر، ج ۳،ص ۳۳۳؛ ادب الطفّ، ج ۱، ص ۷۲.
- ↑ - اعلام النساء المؤمنات، کحاله، عمر رضا، بیروت: مؤسسأالرساله، ۱۳۹۷ ﻫ ق.، ص۴۹۶-۴۹۷.
- ↑ - همانجا.
- ↑ - قمر بنى هاشم«ع»، ص۱۶.
- ↑ - مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص۸۵.
- ↑ سفینة البحار، ج ۱، ص ۵۱۰.
- ↑ ریاحین الشریعه،ج 3،ص 294.