احسان یارشاطر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[EN:Ehsan Yarshater]]
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه      =
| اندازه جعبه      =
خط ۴۸: خط ۴۹:
| پانویس            =
| پانویس            =
}}
}}
'''احسان یارشاطر''' بنیان‌گذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک است.
'''احسان یارشاطر''' (زاده 12 فروردین 1299 در همدان – درگذشته 10 شهریور 1397 در کالیفرنیا) بنیان‌گذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک بود.
 
==زندگینامه==
احسان یارشاطر، دانشمند برجسته زبان و ادبیات فارسی و بنیانگذار دائرة المعارف ایرانیکا در سال 1920 در همدان ایران به دنیا آمد. وی دکترای زبان و ادبیات فارسی را در سال 1326 از دانشگاه تهران دریافت کرد. یارشاطر در لندن، نزد والتر هنینگ<ref>خاورشناس و متخصص زبان‌های باستانی ایرانی و پیشگام در پژوهش‌های آیین مانی بود.</ref> زبان‌های باستانی ایران را فراگرفت. وی در سال 1958 میلادی توسط دانشگاه کلمبیا به عنوان استادیار مدعو دعوت شد و مرکز مطالعات ایران را در دانشگاه کلمبیا تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی به عنوان مدیر آن مرکز فعالیت داشت.
 
==ایرانیکا==
یارشاطر دانشنامه ایرانیکا را تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی سردبیر آن بود. دانشنامه ایرانیکا مهمترین، گسترده‌ترین و جامع ترین اثر علمی است که به بررسی تمدن ایرانی در خاورمیانه، قفقاز، آسیای میانه و شبه قاره هند اختصاص یافته است. ایرانیکا جنبه‌های تاریخی و فرهنگی ایران و همچنین همه زبان‌ها و ادبیات ایرانی را در بر می‌گیرد.
 
===مداخل مرتبط با امام حسین (ع)===
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/kotba-sermon خطبه]
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/nakl-object-in-the-mourning-rituals نخل (وسایل عزاداری)]
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/karbala کربلا]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/mohtasham-kashani محتشم کاشانی]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/tazia تعزیه]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/sahrbanu شهربانو]
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/hosayniya حسینیه]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/hosayniya-ye-mosir حسینیه مشیر]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/ebn-sad-omar عمر بن سعد]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/ebn-ziad عبید الله بن زیاد]
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/azadari عزاداری]
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/dul-janah ذوالجناح]
 
*[http://www.iranicaonline.org/articles/alam-va-alamat-ar علم و علامت]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/horr-e-riahi حر بن یزید ریاحی]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/ali-asgar-abdallah علی اصغر]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/abbas-b-ali-b-abu-taleb عباس ابن علی]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/ali-akbar-imam-hosayns-eldest-son علی اکبر]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/hosayn-b-ali حسین بن علی]
*[http://www.iranicaonline.org/articles/ali-b-hosayn-b-ali علی بن حسین]


== تحصیل دانشگاهی ==
یارشاطر در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی [[دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]] ثبت نام کرد و در سال 1321 خورشیدی موفق به دریافت مدرک [[کارشناسی]] شد. سپس در دبیرستان علمیه تهران به آموزگاری پرداخت و یک سال بعد به دعوت [[حسین گونیلی]] به معاونت دانشسرای مقدماتی تهران منصوب شد.<ref>{{پک|Yarshater|2015|ک=My Biography|ص=296|زبان=en}}</ref> در همان سال 1321 در مقطع دکترا رشته ادبیات زبان فارسی نام‌نویسی کرد و رسالهٔ دکترای خود را با عنوان «شعر فارسی در نیمهٔ دوم قرن نهم» در سال 1326 با راهنمایی [[علی‌اصغر حکمت]] به پایان برد. پس از گرفتن درجهٔ دکترا در سال 1326 به دانشیاری زبان و ادبیات فارسی در [[دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران|دانشکده الهیات دانشگاه تهران]] برگزیده شد؛ ولی در همان سال بورس یک ساله‌ای از [[شورای فرهنگی بریتانیا در تهران|شورای فرهنگی بریتانیا]] برای ادامهٔ مطالعه در رشتهٔ [[آموزش و پرورش]] دریافت کرد و به [[انگلستان]] رفت. پس از آشنایی با [[والتر هنینگ]] به‌جای آموزش و پرورش، به پژوهش در زمینهٔ زبان‌های باستانی ایران پرداخت.<ref>{{پک|توکلی طرقی|2016|ک=یار ایران‌شناسی و حکمت یارشاطری|ص=10}}</ref> [[ابراهیم پورداوود]] از استادان و از مشوقین وی برای مطالعهٔ ادبیات و زبان باستانی ایران بود. یارشاطر در [[لندن]]، نزد هنینگ و [[مری بویس]] زبان‌های باستانی ایران را فراگرفت. در سال 1331 از دانشگاه لندن درجهٔ [[کارشناسی ارشد]] و در سال 1339 درجهٔ دکترا گرفت.<ref>{{پک|Boyce|Windfuhr|2015|ک=Professor Ehsan Yarshater|ص=VII|زبان=en}}</ref> موضوع رسالهٔ وی تحت عنوان «زبان [[زبان تاتی ایران|تاتی]] جنوبی» دربارهٔ این بود که زبان [[مردم آذری]] زبان تاتی بوده‌است. دفاعیهٔ دکترا وی طبق قرار قبلی، در [[مسکو]] و همزمان با تشکیل کنگرهٔ خاورشناسی 1960 با شرکت هنینگ، [[امیل بنونیست]] و [[ایلیا گرشویچ]] برگزار شد.<ref>{{پک|Yarshater|2015|ک=My Biography|ص=298|زبان=en}}</ref>
== ایرانیکا ==
در سال 1347 به پیشنهاد یارشاطر و با بودجه 2 میلیون دلاری [[سازمان برنامه و بودجه]] ایران کار تدوین دانشنامه ایرانیکا آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://tavaana.org/fa/Ehsan_Yarshater |عنوان =احسان یارشاطر، مدیر دانش‌نامه ایرانیکا | ناشر =وبگاه توانا |تاریخ = |تاریخ بازدید =22 فروردین 1395}}</ref> پس از انقلاب 1357 بودجه ایرانیکا قطع شد و با تلاش‌های یارشاطر [[بنیاد ملی علوم]] انسانی آمریکا عهده‌دار هزینه‌های ایرانیکا شد. احسان یارشاطر برای تأمین هزینه‌های ایرانیکا بخشی از مجموعه آثار تاریخی خود را به ارزش 3 میلیون [[دلار آمریکا]] به فروش رساند که بعضی از این آثار اکنون در [[موزه متروپولیتن نیویورک]] هستند.<ref name=":3">{{یادکرد وب|نویسنده=کاوه باسمنجی|کد زبان=fa|تاریخ=12 شهریور 1397|وبگاه=کانال بی‌بی‌سی فارسی در یوتیوب|نشانی=https://www.youtube.com/watch?v=FKbB1GtMrQY|عنوان=چهره‌ها: احسان یارشاطر}}</ref>
==آثار==
==آثار==
===ترجمه===
===ترجمه===
خط ۵۹: خط ۹۰:
Drama in Iran
Drama in Iran
===مقالات===
===مقالات===
«تعزیه و آیین های سوگواری در ایران قبل از اسلام»، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، ص 127 - 118.
«تعزیه و آیین‌های سوگواری در ایران قبل از اسلام»، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، ص 127 - 118.
 
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%B7%D8%B1 مدخل زندگینامه احسان یارشاطر در ویکی پدیا]
 
*[[ژان کالمار]]
 
==منبع==
==منبع==
* مأخذ شناسی مناسک آیینی شیعه در ایران و جهان، پیمان اسحاقی.
 
*مأخذ شناسی مناسک آیینی شیعه در ایران و جهان، پیمان اسحاقی.
*[http://www.iranicaonline.org/pages/ehsan-yarshater وب سایت دانشنامه ایرانیکا]
 
==پی نوشت==
[[رده: پژوهشگران]]
[[رده: پژوهشگران]]
[[رده: پژوهشگران ایرانی]]
[[رده: پژوهشگران ایرانی]]
[[رده: پژوهشگران معاصر]]
[[رده: پژوهشگران معاصر]]
[[رده: پژوهشگران در گروه علوم اجتماعی]]
[[رده: پژوهشگران در گروه علوم اجتماعی]]
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۴

احسان‌ الله یارشاطر
زادروز 14 فروردین 1299
همدان، ایران
ملیت ایرانی
تحصیلات دکترای ادبیات فارسی
دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران
نهاد دانشنامه ایرانیکا
شناخته‌شده برای سرویراستار دانشنامه ایرانیکا، صاحب کرسی ایرانشناسی دانشگاه کلمبیا
نقش‌های برجسته بنیان‌گذار و سرویراستار دانشنامه ایرانیکا و بنیان‌گذار بنگاه ترجمه و نشر کتاب
وبگاه
رسمی

احسان یارشاطر (زاده 12 فروردین 1299 در همدان – درگذشته 10 شهریور 1397 در کالیفرنیا) بنیان‌گذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک بود.

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

احسان یارشاطر، دانشمند برجسته زبان و ادبیات فارسی و بنیانگذار دائرة المعارف ایرانیکا در سال 1920 در همدان ایران به دنیا آمد. وی دکترای زبان و ادبیات فارسی را در سال 1326 از دانشگاه تهران دریافت کرد. یارشاطر در لندن، نزد والتر هنینگ[۱] زبان‌های باستانی ایران را فراگرفت. وی در سال 1958 میلادی توسط دانشگاه کلمبیا به عنوان استادیار مدعو دعوت شد و مرکز مطالعات ایران را در دانشگاه کلمبیا تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی به عنوان مدیر آن مرکز فعالیت داشت.

ایرانیکا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یارشاطر دانشنامه ایرانیکا را تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی سردبیر آن بود. دانشنامه ایرانیکا مهمترین، گسترده‌ترین و جامع ترین اثر علمی است که به بررسی تمدن ایرانی در خاورمیانه، قفقاز، آسیای میانه و شبه قاره هند اختصاص یافته است. ایرانیکا جنبه‌های تاریخی و فرهنگی ایران و همچنین همه زبان‌ها و ادبیات ایرانی را در بر می‌گیرد.

مداخل مرتبط با امام حسین (ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ترجمه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ترجمه: "Taziyah and Pre-Islamic Mourning Rites in Iran”, Taziyeh: Ritual and Drama in Iran

مقالات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

«تعزیه و آیین‌های سوگواری در ایران قبل از اسلام»، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، ص 127 - 118.

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ خاورشناس و متخصص زبان‌های باستانی ایرانی و پیشگام در پژوهش‌های آیین مانی بود.
برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/index.php?title=احسان_یارشاطر&oldid=24942»