میرانجم

میرانجم
زاده	میرزا محمد ۱۲۴۰ ه. ق. شهرستان شازند، روستای قدمگاه
مرگ	۱۳۲۰ ه. ق. شهرستان شازند، روستای قدمگاه,
ملیت	ایرانی
شناخته‌شده برای	هنرهای نمایشی

میرزا محمد روحانی، ملقب به میرانجم از تعزیه نویسان ایرانی است.

زندگینامه

میزا محمد روحانی، ملقب به «میرانجم» و متخلص به «انجم» فرزند «عبدالصمد» در سال ۱۲۴۰ ه.ق. در استان مرکزی، شهرستان شازند، روستای "قدمگاه" به دنیا آمد. در کودکی پدر خود را از دست داد و تحت حمایت عموی خود «عبدالصاحب» قرار گرفت. ایشان آموزش علوم معقول و منقول نزد عمویش آغاز کرد و تحصیل در علوم دینی را تا کسب درجه اجتهاد ادامه داد. از کودکی طبع شاعری داشت و برای مجلس تعزیه شعر می سرود. او چون از صدای خوبی برخوردار بود گاها در تعزیه ها مخالف خوانی نیز میکرد.

زمانیکه ناصرالدین شاه به حکومت رسید، به تعزیه اهمیت زیادی میداد و تمامی تعزیه خوانان، تعزیه نویسان و همه کسانی که در این هنر دستی داشتند، به تکیه دولت دعوت کرد. تعزیه ای که میرزامحمد از روی نسخه خود نوشته اش در آنجا اجرا کرد، توجه ناصرالدین شاه را جلب نمود و شاه به میرزا محمد لقب میرانجمن داد. همین عنوان سبب شد تا او تخلص میرانجم را برای خود برگزیند. بعد از آن میرانجم در سراسر ایران تعزیه اجرا نمود و به تربیت شاگردانی در این زمینه پرداخت.

ایشان سرانجام در سال ۱۳۲۰ ه.ق. درگذشت و در روستای قدمگاه به خاک سپرده شد.

آثار

تعداد ۷۵ نسخه تعزیه از میرانجم به یادگار مانده است.

نمونه اشعار

ابیات زیر از زبان حر در تعزیه شهادت حر به شیوه پهلوانان شاهنامه سروده شده است.

ز گرد سم اسب زرین رکاب		کنم تیر رخشان رخ آفتاب
اگر در رکابم رسد اشکبوس		شود چهره اش زرد چون سندروس
منم آنکه از گرز البرز سان		نگون آورم بر زمین آسمان
ز رستم ز هر باب من برترم		چو سهراب میلرزد از خنجرم
منم حر نام آور ای شهریار		به فوج پیاده چو سام سوار

منبع

• متن شناسی قدمگاه انجم در تعزیه ایران، متن شناسی ادب فارسی (علمی- پژوهشی)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، دوره جدید، شماره ۴ُ، زمستان ۱۳۹۴، ص ۸۳-۱۰۰