غلامرضا درویشی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «دربارة غلامرضا درویشین، وشتة حمیدرضا اردلان، تهران، فرهنگستان هنر جمهوری ا...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[en:Gholam reza darvishi]] | |||
غلامرضا | '''غلامرضا درویشی،''' از هنرمندان ایرانی در زمینه [[پرده خوانی|پرده خوانی]] است. | ||
{{جعبه اطلاعات هنرمند | |||
| رنگ پس‌زمینه = | |||
| عنوان = | |||
| تصویر = غلامرضا درویشی.jpg | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی = | |||
| نام = غلامرضا درویشی | |||
| نام خانوادگی = | |||
| تاریخ تولد = 1296 شمسی | |||
| شهر تولد= نیشابور | |||
| کشور تولد=ایران | |||
| تاریخ مرگ = | |||
| شهر مرگ = | |||
| کشور مرگ = | |||
| ملیت = ایرانی | |||
| حوزه فعالیت = پرده خوانی | |||
| رشته = هنرهای نمایشی | |||
| آموزش = | |||
| جنبش = | |||
| سبک = | |||
| آثار = | |||
| پشتیبانان = | |||
| تأثیرپذیرفته از = درویش قنبر | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| جوایز = | |||
| وب‌گاه = | |||
}} | |||
==شیوه اجرای نمایش== | |||
پرده در نظر درویش غلامرضا تمثیلی زنده از دلیل تکوین عالم و آدم و واقعه روز قیامت است، این تصویر یادگاری به جا مانده از ذهن پرده خوانان قدیم است که نحوه اجرای پرده خوانی را به تجریدگرایی در حرکات سوق می‌دادند. نشانه‌های نمایشی و بیرونی اجرای درویش غلامرضا متکی به حرکات اشاره‌وار به شمایل‌ها، مخاطبان و خود پرده‌خوان است. | |||
آگاهی از سبک‌های نمایشی شرقی و ایرانی و درک چگونگی انتقال مفاهیم در تحلیل شیوه اجرای این پرده خوان بسیار مهم است. درویش غلامرضا از نسل پرده خوانانی به شمار می‌آید که سنت‌های اصیل را به خوبی می‌دانند و اجرا می‌کنند. در این شیوه به ندرت از حرکات واقع‌گرایانه استفاده می‌شود، تکیه اصلی او بر اشاره‌گرایی تمثیلی و حرکات تجریدی است. | |||
==شیوه اجرای آواز== | |||
درویش غلامرضا در فواصل صوتی آوازهای ایرانی به بیانی خاص دست یافته است، در شیوه وی مرز میان شرح غیر آوازی و آواز به هم می‌آمیزد و کلامی موزون ساخته می‌شود. استعداد توالی بخشی، تکرار و تذکر در روایت‌های درویش غلامرضا بی‌نظیر است. جملات مقطع و سکوت‌های پی در پی و در عین حال نظام‌مند اگرچه به علت کهولت سن بیش از حد می‌نماید اما به نوعی از شیوه‌های اجرایی پرده خوانان قدیم بازمی‌گردد. در شیوه وی لحن و گفتار در خدمت ایجاد تنوع، جذب مخاطب یا ارائه فنون آوازی نیست، این‌ها می‌بایست توسط معنی ملحوظ در متن که با بیانی مثالی و دعاگونه اجرا می‌شود، به دست آید. | |||
غلامرضا درویشی اجرای خود را بسیار منظم، منطقی و دقیق انجام می‌دهد، قسمت‌های مختلف پرده خوانی یکی پس از دیگری از متن و حاشیه اجرا می‌شوند <ref>پرده‌خوانی شامل بخش‌هایی به نام‌های ذکر اسم اعظم، مقدمه، خطبه، مصیبت، سخنوری، دعا و ... است. عموماً پرده‌خوان‌ها هر کدام از این بخش‌ها را براساس روایت متن پرده انتخاب می‌کنند. </ref> و حلقه اتصال قسمت‌های مختلف، دعوت پرده خوان به فرستادن سلام و درود بر پیامبر و خاندانش است. | |||
بیان آواز وی در دستگاه چهارگاه است. آواز از درجات پیش دانگ آغاز می‌شود -[[اذان]] <ref>در هر عاشورا پرده‌خوانان اذان می گویند و این اذان بخشی از پرده‌خوانی است بنابراین به طور معمول در طول سال تنها یکبار در پرده‌خوانی اذان گفته می‌شود. اگر پرده‌خوانی در اوقات دیگر با نماز تلاقی کند در شرایط خاص ممکن است پرده‌خوان اذان بگوید اما این اذان تداوم پرده‌خوانی نیست بلکه به عنوان یک وظیفه دینی در فقدان مؤذن دیگر است. </ref> در این فواصل است و اوج این قسمت حی علی الصلوه که پرده خوان آن را چندین بار در فواصل دانگ اول تکرار می‌کند- به تدریج تا اکتاو شاهد پیش می‌رود و بیشتر کلمات و جملاتش را با تأکید بر درجه اول -چهارم پیش دانگ- و درجه دوم پیش دانگ بیان می‌کند. به ندرت به درجات زیرتر اشاره دارد و خاتمه جملاتش براساس طبیعت این دستگاه روی شاهد است. وی گاه در انتهای جملات صدایش را از روی شاهد به درجه نامعلومی در پیش دانگ پرتاب می‌کند و با این کار گونه‌ای تأکید به وجود می‌آورد. | |||
==منبع== | |||
*منبع این مدخل از [[مرشدان پرده خوان ایران|مجموعه سی جلدی مرشدان پرده خوان]] و حاصل فعالیت‌های پژوهشی [[حمیدرضا اردلان]] است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پرده خوان آورده شده است. | |||
==پی نوشت== | |||
[[رده:هنرمندان]] | |||
[[رده:هنرمندان ایرانی]] | |||
[[رده:هنرمندان در گروه هنرهای نمایشی]] | |||
[[رده:هنرمندان در گروه ادبیات نمایشی]] | |||
[[رده:هنرمندان در گروه مرشدان پرده خوان]] | |||
<references /> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۸ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۵
غلامرضا درویشی، از هنرمندان ایرانی در زمینه پرده خوانی است.
| غلامرضا درویشی | |
|---|---|
 | |
| زاده |
1296 شمسی نیشابور |
| ملیت | ایرانی |
| شناخته‌شده برای | هنرهای نمایشی |
شیوه اجرای نمایش[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پرده در نظر درویش غلامرضا تمثیلی زنده از دلیل تکوین عالم و آدم و واقعه روز قیامت است، این تصویر یادگاری به جا مانده از ذهن پرده خوانان قدیم است که نحوه اجرای پرده خوانی را به تجریدگرایی در حرکات سوق می‌دادند. نشانه‌های نمایشی و بیرونی اجرای درویش غلامرضا متکی به حرکات اشاره‌وار به شمایل‌ها، مخاطبان و خود پرده‌خوان است. آگاهی از سبک‌های نمایشی شرقی و ایرانی و درک چگونگی انتقال مفاهیم در تحلیل شیوه اجرای این پرده خوان بسیار مهم است. درویش غلامرضا از نسل پرده خوانانی به شمار می‌آید که سنت‌های اصیل را به خوبی می‌دانند و اجرا می‌کنند. در این شیوه به ندرت از حرکات واقع‌گرایانه استفاده می‌شود، تکیه اصلی او بر اشاره‌گرایی تمثیلی و حرکات تجریدی است.
شیوه اجرای آواز[ویرایش | ویرایش مبدأ]
درویش غلامرضا در فواصل صوتی آوازهای ایرانی به بیانی خاص دست یافته است، در شیوه وی مرز میان شرح غیر آوازی و آواز به هم می‌آمیزد و کلامی موزون ساخته می‌شود. استعداد توالی بخشی، تکرار و تذکر در روایت‌های درویش غلامرضا بی‌نظیر است. جملات مقطع و سکوت‌های پی در پی و در عین حال نظام‌مند اگرچه به علت کهولت سن بیش از حد می‌نماید اما به نوعی از شیوه‌های اجرایی پرده خوانان قدیم بازمی‌گردد. در شیوه وی لحن و گفتار در خدمت ایجاد تنوع، جذب مخاطب یا ارائه فنون آوازی نیست، این‌ها می‌بایست توسط معنی ملحوظ در متن که با بیانی مثالی و دعاگونه اجرا می‌شود، به دست آید.
غلامرضا درویشی اجرای خود را بسیار منظم، منطقی و دقیق انجام می‌دهد، قسمت‌های مختلف پرده خوانی یکی پس از دیگری از متن و حاشیه اجرا می‌شوند [۱] و حلقه اتصال قسمت‌های مختلف، دعوت پرده خوان به فرستادن سلام و درود بر پیامبر و خاندانش است.
بیان آواز وی در دستگاه چهارگاه است. آواز از درجات پیش دانگ آغاز می‌شود -اذان [۲] در این فواصل است و اوج این قسمت حی علی الصلوه که پرده خوان آن را چندین بار در فواصل دانگ اول تکرار می‌کند- به تدریج تا اکتاو شاهد پیش می‌رود و بیشتر کلمات و جملاتش را با تأکید بر درجه اول -چهارم پیش دانگ- و درجه دوم پیش دانگ بیان می‌کند. به ندرت به درجات زیرتر اشاره دارد و خاتمه جملاتش براساس طبیعت این دستگاه روی شاهد است. وی گاه در انتهای جملات صدایش را از روی شاهد به درجه نامعلومی در پیش دانگ پرتاب می‌کند و با این کار گونه‌ای تأکید به وجود می‌آورد.
منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- منبع این مدخل از مجموعه سی جلدی مرشدان پرده خوان و حاصل فعالیت‌های پژوهشی حمیدرضا اردلان است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پرده خوان آورده شده است.
پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ پرده‌خوانی شامل بخش‌هایی به نام‌های ذکر اسم اعظم، مقدمه، خطبه، مصیبت، سخنوری، دعا و ... است. عموماً پرده‌خوان‌ها هر کدام از این بخش‌ها را براساس روایت متن پرده انتخاب می‌کنند.
- ↑ در هر عاشورا پرده‌خوانان اذان می گویند و این اذان بخشی از پرده‌خوانی است بنابراین به طور معمول در طول سال تنها یکبار در پرده‌خوانی اذان گفته می‌شود. اگر پرده‌خوانی در اوقات دیگر با نماز تلاقی کند در شرایط خاص ممکن است پرده‌خوان اذان بگوید اما این اذان تداوم پرده‌خوانی نیست بلکه به عنوان یک وظیفه دینی در فقدان مؤذن دیگر است.