در حال ویرایش همای شیرازی‌

'''همای شیرازی''' از شاعران قرن سیزدهم هجری قمری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = همای شیرازی
| تصویر                  = 
| توضیح تصویر            = 
| نام اصلی               = میرزا محمّدعلی
| زمینه فعالیت           = 
| ملیت                   = 
| تاریخ تولد             = 
| محل تولد                = 
| والدین                 =  
| تاریخ مرگ              = سال ۱۲۹۰ ه. ق
| محل مرگ                 = 
| علت مرگ                 = 
| محل زندگی               =
| مختصات محل زندگی         = 
| مدفن                   =
|مذهب                   = 
|در زمان حکومت           =
|اتفاقات مهم             =
| نام دیگر               =رضاقلی خان شیرازی
|لقب                     = 
|بنیانگذار               =
| پیشه                   =
| سال‌های نویسندگی        = 
|سبک نوشتاری             =
|کتاب‌ها                 =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار             =
|تخلص                    = همای شیرازی
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی             =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  = 
|دانشگاه                = 
|حوزه                   =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت               =
| تأثیرگذاشته بر         =
| تأثیرپذیرفته از         = 
| وب‌گاه                  = 
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}

==زندگینامه==
میرزا محمّدعلی مشهور به رضاقلی‌خان شیرازی و متخلّص و معروف به «همای شیرازی» است. وی در شیراز متولّد شد و نزد استادان فن، هنر و ادبیّات به تحصیل پرداخت و به محضر ادیبان از جمله [[وصال شیرازی‌|وصال شیرازی]] راه یافت. سپس به سلسله‌ی تصوف پیوسته و در اصفهان رحل اقامت افکند و به تدریس فلسفه و عرفان و فنون ادب پرداخت.

همای شیرازی از معاصران و معاشران [[رضا قلی خان هدایت]] صاحب کتاب «مجمع‌الفصحا» بود. وی در آخر عمر به خلوت و تهجّد گرایید و به سال ۱۲۹۰ ه. ق زندگی را بدرود گفت. 

==آثار==
[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1196538&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان] همای شیرازی در دو مجلد چاپ شده است. <ref>دیوان همای شیرازی مقدمه با تلخیص. فرهنگ شاعران زبان پارسی.</ref>

==اشعار==

===ترکیب بند===

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> ماه [[محرم]] آمد و گشتند سوگوار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از زیر فرش تا زبر عرش کردگار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چه حور، چه فرشته و چه آدم، چه اهرمن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چه مه، چه آفتاب و چه گردون، چه روزگار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر هر که بنگری به گریبان نهاده سر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر هر چه بگذری به مصیبت نشسته زار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از ذرّه تا به مهر همه گشته نوحه‌گر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از خاک تا سپهر همه گشته سوگوار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هر قمریی به [[مرثیه]] خوانی به بوستان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هر بلبلی به نوحه‌سرایی به شاخسار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نزدیک شد که شعله‌ی آه جهانیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در نیلگون خیام فلک افکند شرار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ماه محرّم است که در دهر شد عیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یا صبح محشر است که گردیده آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روز قیامت ار نبود از چه خلق را</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بینم کبود جامه و گریان و بیقرار؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جانم گداخت از غم جانسوز [[اهل بیت|اهل بیت‌]]</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آبی بر آتشم بزن ای چشم اشکبار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این آتش نهفته که اندر دل من است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ترسم جهان بسوزد اگر گردد آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از گریه‌ی من است بگرید اگر سحاب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از ناله‌ی من است بنالد اگر هزار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون نیست هیچ کس که بود غمگسار دل‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">اندوه دل بس است مرا یار و غمگسار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زین پس من و دو دیده‌ی خونبار خویشتن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">و ان ناله‌های نیمه‌شب زار خویشتن  </span>
|}
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> چشمی که در عزای [[حسین]] اشکبار نیست</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ایمن ز هول محشر و روز شمار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دور از لقای رحمت پروردگار هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هر دیده‌ای که در غم او اشکبار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کار من است گریه‌ی جانسوز هر سحر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بهتر ز گریه‌ی سحری هیچ کار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> وقتی به دست آرم اگر آب خوشگوار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چون یاد او کنم دگرم خوشگوار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در حیرتم که از چه ز مقراض <ref> مقراض: قیچی.</ref> آه من‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از هم گسسته رشته‌ی لیل و نهار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در لاله‌زار کرب و بلا هر چه بنگری‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بی‌داغ هیچ لاله در آن لاله زار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گر سنبلی دمیده و بشکفته لاله‌ای‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز جان سوگوار و دل داغدار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> سروی به غیر قدّ جوانان سروقد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ابری به غیر دیده‌ی طفلان زار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این سرخی افق که شود هر شب آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز خون حلق تشنه‌ی آن شیرخوار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جز جسم پاره‌ی آن طفل شیرخوار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یک نوگل شکفته در آن مرغزار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> لب عندلیب نغمه‌سرا بسته در چمن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کس جز دل سکینه‌ی نالان هزار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کی آگه است از دل لیلای داغدار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن کس که همچو لاله دلش داغدار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای دل به گریه کوش که در روز واپسین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بی‌گریه هیچ کس به خدا رستگار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز هم که دم زند از مهر اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردا به رستخیز «هما» شرمسار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز اگر مضایقه داری ز آب چشم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردا خلاصی تو ز سوزنده نار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای دیده همچو ابر بهار اشکبار باش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ای دل تو نیز لاله صفت داغدار باش  </span>
|}

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> از [[کربلا]] به کوفه چو شد کاروان روان</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از کوه ناله خاست ز افغان کاروان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از گریه پر ز ولوله گردید روزگار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از ناله پر ز غلغله گردید آسمان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از کوه خاست ناله که ای قوم الحذر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از سنگ خاست گریه که ای فرقه الامان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> رخهای همچو ماه خراشیده شد چو گشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سرها چو آفتاب به نوک سنان عیان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سر که در کنار بپرورده فاطمه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بنگر چه‌ها گذشت به آن سر ز امّتان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گاهی به دیر راهب و گاهی به بزم می‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گه در تنور خولی و گه بر سر سنان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گاهی فراز نیزه چو خورشید آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گه همچو گوی در خم چوگان کودکان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از جان و سر چه غم خورد ار گشت پایمال‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن کس که در رضای خدا سر بداد و جان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از بس که ریخت خون جوانان فلک به خاک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تا حشر لاله می‌دمد از خاک بوستان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای چرخ دشمنی تو با دوستان حق‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">امروز نیست کز ازل این داشتی نهان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز دشمنی تو با اهل بیت نیست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دیری است دشمنی تو بدین پاک خانمان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فرق علی شکافتی از تیغ آبدار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پهلوی حمزه از دم زوبینِ خون‌فشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گوهر صفت شکستی از آسیب سنگ ظلم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دندان مصطفی که فدایش جهان و جان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هرگه که نام او به زبان آورد قلم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  </span>
|}

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گردون چو تیغ ظلم برون از نیام کرد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زنگین ز خون عترت خیر الانام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خاصّان بزم قرب و عزیزان دهر را</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خوار و حقیر در نظر خاصّ و عام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در شام تیره منزل آل علی چو گنج‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پنهان در آن خرابه‌ی بی‌سقف و بام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سنگدل که آیینه‌ی شرم تیره ساخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آیین مگر نداشت که آیین [[شام]] کرد  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گیرم که خون تازه جوانان حلال بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آب فرات را که به طفلان حرام کرد؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خنگ فلک گرفت ز دست قضا عنان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن دم که [[شمر بن ذی الجوشن|شمر]]، رخش شقاوت لجام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> افتاد لرزه از ملکوت آن زمان که سر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از کین جدا ز پیکر آن تشنه کام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از شش جهت ز بس که جهان انقلاب یافت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گویی مگر که روز قیامت قیام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد سنگ خاره آب ز صبری که در عطش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">اصحاب آن شهنشه والا مقام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> معجر به خواری از سر دخت نبی ربود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گردون نکو به آل علی احترام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> [[زینب (س)|زینب]] چو دید آتش بیداد کوفیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر پا ز دود آه به گردون خیام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن طفل شیرخوار که در کام از عطش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نوک خدنگ را سر پستان مام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> انصاف کس نداد به جز تیر آبدار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کآبی به حلق تشنه‌ی آن تشنه کام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ظلمی که شد ز کوفی و شامی بر اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نه کافر فرنگ و نه ترسای شام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فریاد از آن گروه که با عترت رسول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کردند آنچه دل شود از گفتنش ملول  </span>
|}
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> جمعی که خلقت دو جهان شد بر ایشان</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دادند در خرابه‌ی بی‌سقف جایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قوم زنا به قصر زر اندود کامران‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آل رسول در غل و زنجیر پایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آیینه‌ی جمال خدایند و از جلال‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خورشید هست آینه‌ی عکس رایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن اختران برج رسالت که آسمان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با صد هزار دیده بگرید بر ایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن خسروان کشور ایمان که از شرف‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جبریل بود خادم دولتسرایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جمعی که آسمان بود از مهرشان به پا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قومی که کردگار بگوید ثنایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بیمار و خسته جان و گرفتار و ناتوان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز خون دل نبود دوا و غذایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> پامال سمّ اسب جفا گشت ای دریغ‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن جسمها که جان دو عالم فدایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون اصل دین ولای رسول است و آل او</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">واجب بود به خلق دو عالم ولایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آنان که پاس حرمت احمد نداشتند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز نار قهر نیست به محشر جزایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آنان که گریه در غم آل نبی کنند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردوس و سلسبیل ببخشد خدایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای دیده گریه در غم آل رسول کن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خود را به روز حشر ز اهل قبول کن  </span>
|}

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> از [[کوفه]] سوی شام روان شد چو قافله</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">افتاد در سرادق افلاک ولوله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد از خروش و ناله جهان پر ز انقلاب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گشت از شرار آه فلک پر ز مشعله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روز قیامت است تو پنداشتی که بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از شش جهت زمانه پر آشوب و غلغله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ابری که می‌گریست در آن دشت هولناک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چشم سکینه بود به دنبال قافله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نیلی رخش ز سیلی شمر ای دریغ شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن بانویی که ماه نبودش مقابله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> طفلی که در کنار چو جان داشتی حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دور از پدر فتاد ز جان چند مرحله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> غلتان چو اشک خویش به دنبال کاروان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تن خسته و پیاده و بی‌زاد و راحله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گه خاک کرد پاک ز رخسار همچو ماه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گه برکشید خار ز پای پر آبله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آتش به روزگار زد از آه شعله‌بار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">وقتی که کرد از ستم آسمان گله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جز او که بسته پای به زنجیر ظلم داشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بیمار را نبسته کسی پا به سلسله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نشکفته غنچه‌ی چمن مرتضی دریغ‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سیراب شد ز غنچه‌ی پیکان [[حرمله بن کاهل اسدی|حرمله]] </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دور از پدر فتاد بدان سان که جان ز تن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گردون میان جان و تن افکند فاصله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای کاشکی که خامه‌ی تقدیر می‌کشید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یکسر به دفتر دو جهان خطّ باطله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید </span>
|}

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گلگون سوار معرکه‌ی کربلا حسین</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">رخشنده شمع انجمن انبیا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آسوده دل ز بحر فنا شو که ایمن است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در کشتیی که هست در او ناخدا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جز مهر یار از همه چیزی بشست دست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز عشق دوست بر همه زد پشت پا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هر جا که دید رنج و بلایی به جان خرید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روز ازل چو کرد قبول بلا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عهدی که بست کرد وفا تا به کربلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آموخت بر جهان همه رسم وفا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> اول عیال و مال و تن و جان و ملک و جاه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یکباره بذل کرد به راه خدا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> همّت نگر که داد سر و جان و هرچه بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بیعت ولی نکرد به آل زنا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هرچند تشنه بود لبش لیک خضر را</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر چشمه‌ی حیات شدی رهنما حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فریاد از آن زمان که شد از ظلم آسمان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بی‌یار و بی‌برادر و بی‌اقربا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون مصحف مجید به بت خانه‌های چین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تنها میان آن همه‌ی اشقیا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تنها ز گریه‌اش نه همی سنگ می‌گریست</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">«الدّهر قد تزلزل لمّا بکا» <ref>روزگار از گریه‌ی حسین متزلزل است.</ref> حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بی‌کس میان آن همه خونخوار دشمنان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از خدا نداشت کسی آشنا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عزم طواف تربت او کن دلا که هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">رکن و مقام و کعبه و سعی و صفا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گر خون‌بهای خون شهیدان طلب کند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از خدا طلب نکند خون‌بها حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مدح خدای راست سزاوار و گوش او</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از ناسزا شنید بسی ناسزا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون آفتاب شهره شود در همه جهان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گر بنگرد ز لطف به سوی هما حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از آفتاب روز جزا غم مخور که هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">صاحب لوا به عرصه‌ی روز جزا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج ۲، ص ۱۰۱۸.</ref> </span>
|}

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قیرگون شد روی گیتی چون سر زلفین یار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جنبش اندر هفت گردون او فتاد از شش جهت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">لرزه اندر چار ارکان شد عیان از هر کنار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد عیان اندوه و حسرت، شد نهان وجد و سرور</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شادمانی رخت خود بربست و غم افکند بار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فارغ از غم یک دل خرّم نمی‌بینم مگر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کآفتاب یثرب و بطحا چون و از ملک حجاز</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در عراق آمد به خاک نینوا افکند بار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کوفیان آن عهد و پیمان را که بربستند سخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سست بشکستند و بر وی تنگ بگرفتند کار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آب در وادی روان بود روان از هر طرف‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چشمه‌های خون ز چشم کودکان شیرخوار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> اندر آن وادی ز اشک و آه طفلان حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">حیرتی دارم که چون گردون نیفتاد از مدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هریک از مردان راه دین در آن دشت بلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جان و سر کردند در پایش به جان و دل نثار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یک به یک زان نامداران اندر آن میدان رزم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جان چنین دادند اندر یاری آن شهریار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون که بر شاه شهیدان نوبت هیجا <ref> هیجا: جنگ، نبرد.</ref> رسید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خواست گلگون و کمند و تیغ بهر کارزار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تا به پشت دلدل آمد بر به کف تیغ دو سر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">مرتضی گفتن به میدان شد کشیده ذو الفقار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زیر رانش بود یکرانی که بد دریا شکافت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در به دستش بود شمشیری که بد خارا گذار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ساخت گردون را سپر از بیم تیغش آفتاب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غافل از این کو برآرد از سر گردون دمار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از پی خون برادر راند در میدان سمند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با دلی چو بحر خون، با چشم چون ابر بهار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تاخت بر آن خیل روبه همچو شیر خشمناک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">الحذر <ref> الحذر: پرهیز کن.</ref> از خشم شیر شرزه هنگام شکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کوس از یک سو برآوردی خروش الحذر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نای از یک جا برآوردی نوای الفرار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گشت گلگون روی خاک تیره از خون یلان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چو زِرنگ لاله اطراف و کنار لاله‌زار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خسته جان و تن نزار و کام خشک و دیده تر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در دلش پیکان عشق و بر سرش سودای یار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ذره‌آسا آفتاب افتاد اندر خاک راه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تا ز صدر زین به خاک ره فتاد آن تاجدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سری کز ناز دست افشاند بر تاج سپهر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بسترش شد خاک و بالینش شد از خارا و خار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خیمه‌ی گردون ز هم بگسیخته شد تار و پود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کسوت امکان ز هم بگسست یکسر پود و تار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زورق گردون حبابی گشت در دریای خون‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">عالم هستی به کوی نیستی شد پی‌سپار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کی عجب باشد که اندر ماتم سبط رسول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خون بگرید آسمان و تیره گردد روزگار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از خدنگ و خنجر و شمشیر و زوبین و سنان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از هزار افزون جراحت بود بر آن نامدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بس که اندر آفرینش انقلاب آمد پدید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خواست گیتی روز رستاخیز سازد آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن تنی کز فخر پا بنهاد بر دوش رسول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کرد پامال ستورانش سپهر کج مدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خفته بر دیبا یزید و خسته در صحرا حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دیو بر تخت سلیمان و سلیمان خاکسار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آل بوسفیان به کاخ و عترت طه به خاک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن یکایک شادمان و این سراسر سرگوار  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مو پریشان، رو خراشان اهل بیت شاه دین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نوحه‌گر بر کوهه‌ی جمّازه‌های بی‌مهار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر سر نعش شهیدان بس که گیسو شد پریش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پر عبیر و مشک شد وادی چو صحرای تتار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تیره یا رب تا قیامت باد روی اهل شام‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن چنان که روزگار خصم شاه جم وقار </span>
|}
<br />

==منابع==

*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۹۱۶-۹۲۱.]

==پی نوشت==
[[رده:ادبیات]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متأخر]]
<references />{{شاعران}}