در حال ویرایش ملک الشعرا بهار

محمدتقی بهار (۱۳۰۴ ه. ق-۱۳۳۰ ه. ش) یکی از شاعران بزرگ ایرانی بود.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = محمّدتقی بهار
| تصویر                  = بهار.jpeg
| توضیح تصویر            = 
| نام اصلی               = 
| زمینه فعالیت           =
| ملیت                   =
| تاریخ تولد             =۱۳۰۴ ه. ق
| محل تولد                =مشهد
| والدین                 =  
| تاریخ مرگ              = ۱۳۳۰ ه. ش
| محل مرگ                 =
| علت مرگ                 =
| محل زندگی               =
| مختصات محل زندگی         =
| مدفن                   =
|مذهب                    =
|در زمان حکومت           =
|اتفاقات مهم             =
| نام دیگر               =
|لقب                     =
|بنیانگذار               =
| پیشه                   =
| سال‌های نویسندگی        = 
|سبک نوشتاری             =
|کتاب‌ها                 =سبک شناسی ، تاریخ احزاب سیاسی ، تصحیح تاریخ سیستان ، تصحیح تاریخ بلعمی ، مجمل‌التواریخ و القصص
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار             =
|تخلص                    =
|فیلم ساخته بر اساس اثر =
| همسر                    =
| شریک زندگی             =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                   =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت               =
| تأثیرگذاشته بر         =
| تأثیرپذیرفته از        = 
| وب‌گاه                  = 
| imdb_id                = 
| soure_id               =
| جوایز اسکار            =
| جوایز آفی              = 
| جایزه اریل             = 
| جوایز بافتا            = 
| جوایز سزار             = 
| جوایز امی              = 
| filmfareawards         = 
| جوایز جمینای            = 
| جوایز گوی طلایی         =
| جوایز تمشک طلایی         =
| جوایز گویا             = 
| جوایز گرمی             = 
| جوایز ایفتا            = 
| جوایز لورنس الیور      = 
| naacpimageawards       = 
| جوایز فیلم ملی         = 
| جوایز ساگه             = 
| جوایز تونی             =
| جوایز سیمرغ بلورین     =
| جوایز جشن سینمای ایران =
| جوایز حافظ             = 
| جوایز                  = 
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}
==زندگینامه==
ملک‌الشعرا محمّدتقی بهار پسر حاج میرزا محمّدکاظم متخلّص به «[[صبوری خراسانی‌|صبوری]]» ملکالشعرای آستان قدس رضوی بود. او به سال ۱۳۰۴ ه. ق در شهر مقدّس مشهد متولد شد و بی‌تردید بزرگترین شاعر پارسی در چند قرن اخیر از تاریخ ادبی ایران است.

بهار، ادبیّات فارسی را نخست در نزد پدرش آموخت و ریاضیات و منطق را در نزد میرزا عبدالرّحمن که از مشاهیر مدرّسین مشهد بود فرا گرفته و دوره‌ی نحو را نزد شیخ موسی نحوی تلمّذ نمود. وی هیجده ساله بود که پدرش در سال 1322 ه. ق به سرای جاودانی شتافت و او مسئول اداره‌ی خانواده گردید. قدرت طبع خلاقش مورد اعجاب و اذعان پارسی شناسان زمان قرار گرفت و به زودی به جای پدر ملک‌الشعرای آستان قدس شناخته شد.

بهار پس از تکمیل معلومات، پا به عالم اجتماع گذاشت و در راه بیداری و روشن کردن افکار عمومی استفاده برد و در نهضت مشروطیت وارد محافل سیاسی شد و در سلک آزادی خواهان و مشروطه‌طلبان درآمد.

اشعار بهار در واقع زبان حال مردم و نماینده‌ی افکار و آمال توده‌ی آزادی‌خواه بود و گاهی اوقات نیز مقالاتی در روزنامه‌های «خراسان» و «طوس» و «خورشید» می‌نوشت. او با تأسیس روزنامه‌ی «نوبهار» به سال ۱۳۲۸ ه. ق در مشهد و روزنامه‌ی هفتگی «تازه بهار» در ۱۳۲۹ ه. ق به بیان افکار و اندیشه‌های سیاسی و ادبی و فرهنگی خود پرداخت. هم چنین به سال ۱۳۳۶ ه. ق مجله‌ی دانشکده را تأسیس کرد. وجود مقالات فراوان و آثار منثورش حاکی از مهارت و استادی او در نگارش، نثری پخته و شیوا می‌باشد.

بهار چند بار نیز حبس و تبعید شد. در چند دوره هم به وکالت مجلس رسید، و زمانی هم به وزارت فرهنگ منصوب شد. 

قصاید او با بهترین آثار اساتید گذشته‌ی ادب فارسی برابری می‌کند. آخرین قصیده‌اش «جغد جنگ» نام داشت که در سال ۱۳۲۹ ه. ش سرود و پس از آن در اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۰ ه. ش بدرود حیات گفت. <ref>زندگانی و آثار بهار؛ مقدمه با تلخیص، ص ۸- ۱۸.</ref>

== درباره‌ي شاعر ==
پس بهار نه تنها شاعری زبان‌آور و بلند اندیشه، بلکه در همان حال محقّقی بزرگ و نویسنده‌ای فعال و استادی لایق و روزنامه‌نگاری مبتکر و پرارزش بود. فعّالیّت ممتد ادبی وی که از نخستین سالهای جوانی آغاز شد و نزدیک به نیم قرن امتداد داشت، در تمام این مدت طولانی با نتایج بسیار سودمند همراه بود او مسلّما یکی از ارکان تکامل و تحوّل صوری و معنوی نظم و نثر در دوران معاصر است. اهمّیّت وی در شعر بیشتر در آن است که اولا، زبان فصیح پیشینیان را به بهترین و دل‌انگیزترین صورتی در سخن خود به کار برد و از این جهت سرآمد همه‌ی گویندگان دوره‌ی بازگشت شد و ثانیا از زبان متداول پارسی و مفردات و تعبیرات و اصطلاحات آن برای تکمیل زبان ادبی قدیم و به کار انداختن آن در رفع حوائج روز استفاده کرد و آنها را به خوبی در سخن خود گنجاند و ثالثا کلمات را وسیله‌ی سودمندی برای بیان مقاصد گوناگون و موضوعات مبتکر جدید قرار داد و اندیشه‌های مختلف فلسفی و اجتماعی و سیاسی خود را آزادانه در آن گنجاند. رابعا با اطلاع وافری که از زبان پارسی و با معرفتی که به ادبیات پیش از اسلام داشت به خلق ترکیبات جدید و یا وارد کردن بسیاری از لغات متروک لهجه‌های کهن و احیای آنها در آثار خود توفیق یافت و از این راهها به غنی کردن زبان پارسی یاری فراوان کرد. کلام در دست ملک، مطیع و منقاد و مانند موم قابل قبول صور گوناگون بود.

فصاحت و طنین دلچسب و آهنگ‌های محرّک ترکیباتش مایه‌ی تأثیر بی‌سابقه‌ی سخن او در دلهاست و او را بی‌شک می‌توان خاتم استادان بزرگ پیشین و در همان حال مبدأ تحول و تجدّدی بارآور و سودمند در سخن فارسی دانست. بهار سالها استاد دانشگاه تهران بود.

== آثار ==
کتاب «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=898131&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سبک شناسی]»، «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=526308&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author تاریخ احزاب سیاسی]»، «تصحیح تاریخ سیستان»، «تصحیح تاریخ بلعمی» «مجمل التواریخ و القصص» و ... از جمله آثار ملک‌الشعرای بهار است.

[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=667300&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان] اشعار بهار شامل قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات، مثنویها و تصنیفات می‌باشد که در دو مجلّد به چاپ رسیده‌است.

<br />

==اشعار==
===در رثاء [[حسین بن على (ع)|حسین (ع)]]===
{{شعر}}


{{ب| ای فلک آل علی را از وطن آواره کردی‌|زان سپس در [[کربلا]]شان بردی و بیچاره کردی }}

{{ب| تاختی از وادی ایمَن <ref>وادی ایمن: وادی مقدسی را گویند و آن بیابان و صحرایی است که در آنجا ندای حق سبحانه تعالی به موسی (ع) رسید.</ref> غزالان حرم را|پس اسیر پنجه‌ی گرگان آدمخواره کردی }}

{{ب| چشم پاک شیرمردان را نمودی پاره‌پاره‌|هم دل شیر خدا را زین مصیبت پاره کردی }}

{{ب| [[گوشواره عرش]] رحمن <ref>[[گوشواره عرش]] رحمن: منظور امام حسین (ع) است.</ref> را بریدی سر، پس آنگه‌|دخترانش را ز کین بی‌گوشوار و یاره <ref>یاره: دستبند، طلا یا نقره.</ref> کردی }}

{{ب| جبهه‌ی <ref>جبهه: پیشانی، جمع آن جباره است.</ref> فرزند زهرا را ز سنگ کین شکستی‌|تو مگر ای آسمان! دل را ز سنگ خاره کردی }}

{{ب| تا کنی خورشید عصمت را به ابر کینه پنهان‌|دشت را ز اعدای دین پر ثابت و سیّاره کردی }}

{{ب| جورها کردی ز اوّل، در حقّ پاکان و لیکن‌|در حقّ آل پیمبر جور را یکباره کردی }}

{{ب| کودکی دیدی صغیر اندر میان گاهواره‌|چون نکردی شرم و از کین قصد آن گهواره کردی }}

{{ب| چاره می‌جستند در خاموشی آن طفل گریان‌|خود تو در یک لحظه از پیکان تیرش چاره کردی }}

{{ب| سوختی از آتش کین خانه‌ی آل علی را|وایستادی بر سر آن آتش و نظّاره کردی }}

{{ب| خانمان آل زهرا رفت بر باد از جفایت‌|آوخ از بیداد و داد از جور و فریاد از جفایت }} 
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| آسمانا جز به کین آل پیمبر نگشتی‌|تا نکشتی آل زهرا را از این ره برنگشتی }}

{{ب| چون فکندی آتش کین در حریم آل یاسین‌|ز آه آتش بارشان چون شد که خاکستر نگشتی؟ }}

{{ب| چون بدیدی مسلم اندر کوفه بی‌یار است و یاور|از چه رو، او را در آن بی‌یاوری، یاور نگشتی! }}

{{ب| چون دو طفل مسلم اندر کوفه گم کردند ره را|از چه آن گمگشتگان را جانبی رهبر نگشتی؟ }}

{{ب| چون به زندان عبید اللّه فتادند آن دو کودک‌|از چه رو غمخوار آن دو کودک مضطر نگشتی؟ }}

{{ب| چون تن آن کودکان از تیغ حارث <ref>حارث: قاتل طفلان مسلم بن عقیل.</ref> گشت بی‌سر|از چه رو، بی‌تن نگشتی، از چه رو بی‌سر نگشتی؟  }}

{{ب| چون شدند آن کودکان از فرقت مادر گدازان‌|از چه رو برگرد آن طفلان بی‌مادر نگشتی؟ }}

{{ب| چون حسین بن علی با لشکر کین شد مقابل‌|از چه پشتیبان آن سلطان بی‌لشکر نگشتی؟ }}

{{ب| چون دچار موج غم شد کشتی آل محمّد (ص)|از چه رو ای زورق بیداد! بی‌لنگر نگشتی؟ }}

{{ب| خانمان آل زهرا رفت بر باد از جفایت‌|آوخ از بیداد و داد از جور و فریاد از جفایت <ref>شعر در سال ۱۲۸۷ ه. ش در رثاء سیدالشهداء(ع) سروده شده است.</ref> }}
{{پایان شعر}}

==منابع==

*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۱۹۸۳-۱۰۸۵.]

==پی نوشت==
[[رده:ادبیات]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متأخر]]
<references />{{شاعران}}