در حال ویرایش حبیب چایچیان (حسان)

'''حبیب چایچیان''' (۱۳۰۲ ه. ش– ۱۳۹۶ ه. ش) ، مدّاح اهل بیت، شاعر ایرانی و از پیشکسوتان اشعار آیینی است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    =حبیب چایچیان
| تصویر                  =حبیب_چایچیان.jpg
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی               =
| زمینه فعالیت           =شعر عاشورایی
| ملیت                   =ایرانی
| تاریخ تولد             =۱۳۰۲ ه. ش
| محل تولد                =تبریز
| والدین                =
| تاریخ مرگ              =۱۳۹۶ ه. ش
| محل مرگ                 =تهران
| علت مرگ                 =
| محل زندگی               =
| مختصات محل زندگی         =
| مدفن                   =بهشت زهرا
|در زمان حکومت           =
|اتفاقات مهم             =
| نام دیگر               =
|لقب                     =
|بنیانگذار               =
| پیشه                   =کارمند بازنشسته بانک ملی
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری             =
|کتاب‌ها                 = گل‌هاى پرپر، خزان گلریز، باغستان عشق، سایه‌هاى غم، بنال اى نى!، زینب بانوى قهرمان کربلا (ترجمه)، اللّه اکبر نداى برتر، فاطمة الزّهرا(س) (تقریرات مرحوم علاّمه امینى) و چهل حدیث جالب از على بن ابیطالب (ع).
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار             = اى اشک‌ها بریزید، خلوتگاه راز
|تخلص                    =حسان
|فیلم‌(های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
| همسر                    =
| شریک زندگی             =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                   =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت               =
| تأثیرگذاشته بر         =
| تأثیرپذیرفته از         =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}

==زندگینامه==
حبیب چایچیان متخلص به «حسان»  در خانواده‌اى مذهبى در سال ۱۳۰۲ در تبریز به دنیا امد. وی تحصیلات دوره متوسطه خود را در «مدرسه ایران و آلمان» به پایان برد و به استخدام بانک ملى درآمد. «حسان» از چهره‌هاى برجسته محافل و هیأت‌هاى مذهبى است و از پیشکسوتان شعر آیینى به شمار مى‌رود و از آثار مناقبى و ماتمى او استقبال مى‌شود.

حسان درباره‌ انگیزه‌ی شاعری خود چنین گفته‌ است: «مادرم عاشق مولا علی و [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] بود و پیوسته مرا به سرودن اشعار مذهبی در مدح و مرثیت اهل بیت(ع) تشویق می‌کرد و از کسانی که مرا مورد محبت و لطف خاص خود قرار داد، مرحوم علامه امینی صاحب کتاب «الغدیر» بود که وسیله‌ آشنایی‌ام با ایشان، شعری بود که از زبان [[اباالفضل (ع)|حضرت ابوالفضل(ع)]] در شب [[عاشورا]] خطاب به [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]] سروده بودم که در مجلسی، [[مداحى|مداحی]] آن را در حضور او خوانده بود. با پیغام مداح به ملاقاتش رفتم، مرا بی‌اندازه مورد تشویق و عنایت خود قرار داد».

==آثار==

*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=709968&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author گل‌هاى پرپر]
*خزان گلریز
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=896492&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author باغستان عشق]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1556697&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایه‌هاى غم]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=501801&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author اى اشک‌ها بریزید] (جلد اوّل دیوان اشعار)
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=709968&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author خلوتگاه راز] (جلد دوم دیوان اشعار)
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1830784&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author بنال اى نى!]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=496282&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author زینب بانوى قهرمان کربلا] (ترجمه)
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=531141&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author اللّه اکبر نداى برتر]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1953587&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author فاطمة الزّهرا(س) ام ابیها] (تقریرات مرحوم علاّمه امینى)
*چهل حدیث جالب از على بن ابیطالب(ع)
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=600612&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author زمزمه‌های قلب من]

==اشعار==
===بلاگردان تو (زبان حال حضرت ابوالفضل(ع) در شب عاشورا)===
{{شعر}}
{{ب| دوست دارم شمع باشم تا که خود تنها بسوزم | بر سر بالینت امشب از غم فردا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم هاله باشم تا ببوسم روى ماهت | یا شوم پروانه، از شوق تو بى‌پروا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم ماه باشم، تا سحر بیدار باشم | تا چو مشعل بر سر راهت درین صحرا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم سایه باشم تا در آغوشم بخوابى | چشم دوزم بر جمالت، ز آن رخ گیرا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم لاله باشم بر سر راهت نشینم | تا نهى پا بر سرم،وز شوق سر تا پا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم خال باشم بر رخ مهر آفرینت | از لبت آتش بگیرم تا جهانى را بسوزم }}

{{ب| دوست دارم خار باشم دامن وصلت بگیرم | تا ز مهر آتشینت اى گل زهرا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم ژاله باشم من به خاک پایت افتم | تا چو گل شاداب باشى و من از گرما بسوزم }}

{{ب| دوست دارم خادمت باشم، کنم دربانى‌ات را | دل نهم در بوتۀ عشقت شها، یک‌جا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم اشک ریزم تا مگر از اشک چشمم | تو شوى سیراب و من خود جاى آن لب‌ها بسوزم }}

{{ب| دوست دارم کام عطشان تو را سیراب سازم | گرچه خود از تشنه‌کامى بر لب دریا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم دستم افتد تا مگر دستم بگیرى | لحظه‌اى پیشم نشینى تا سپندآسا بسوزم }}

{{ب| دوست دارم در دلم افزون شود مهرش «حسانا»! | تا ز داغ حسرت آن تشنهْ لب سقا، بسوزم }}

{{پایان شعر}}<br />

===کهربا===
{{شعر}}

{{ب| هاله‌ای بر چهره از نور خدا دارد حسین‌|جلوه‌ی هر پنج تن آل عبا دارد حسین }}

{{ب| آشنای عشق را بی‌آشنا گفتن خطاست‌|در غریبی هم هزاران آشنا دارد حسین }}

{{ب| در هوای کوی وصلش بیقراران بی‌شمار|دل مگر کاه است و گویی کهربا دارد حسین }}

{{ب| معجز قرآن جاویدان حسین بن علی است‌|برترین اعجازها، در کربلا دارد حسین }}

{{ب| خیمه‌گاهش کعبه و آب فراتش زمزم است‌|قتلگاهی برتر از کوه منا دارد حسین }}

{{ب| شور شیرین غمش رمز حیات سرمدی است‌|از سرشک دیدگان، آب بقا دارد حسین }}

{{ب| تا شفا بخشد روان و جسم هر بیمار را|در حریم وصل خود خاک شفا دارد حسین }}

{{ب| حرمت ذبح عظیم کربلا بنگر (حسان)|خون بهایی همچو ذات کبریا دارد حسین <ref>دیوان حسان؛ ص ۱۳۷.</ref>  }}
{{پایان شعر}}<br />

===امشب و فردا===
{{شعر}}

{{ب| امشب شهادت نامه‌ی عشّاق، امضا می‌شود|فردا ز خون عاشقان، این دشت دریا می‌شود }}

{{ب| امشب کنار یکدیگر، بنشسته آل مصطفی‌|فردا پریشان جمعشان، چون قلب زهرا می‌شود }}

{{ب| امشب بود برپا اگر، این خیمه‌ی ثارُ اللّهی‌|فردا به دست دشمنان، برکنده از جا می‌شود }}

{{ب| امشب صدای خواندن قرآن به گوش آید ولی‌|فردا صدای الامان، زین دشت برپا می‌شود }}

{{ب| امشب کنار مادرش، لب تشنه اصغر خفته است‌|فردا خدایا بسترش، آغوش صحرا می‌شود }}

{{ب| امشب که جمع کودکان، در خواب ناز آسوده‌اند|فردا به زیر خارها، گمگشته پیدا می‌شود }}

{{ب| امشب رقیه حلقه‌ی زرین اگر دارد به گوش‌|فردا دریغ این گوشوار از گوش او وا می‌شود }}

{{ب| امشب به خیل تشنگان، عبّاس باشد پاسبان‌|فردا کنار علقمه، بی‌دست سقا می‌شود }}

{{ب| امشب که قاسم زینت گلزار آل مصطفاست‌|فردا ز مرکب سرنگون، این سرو رعنا می‌شود }}

{{ب| امشب گرفته در میان اصحاب، ثارُ اللّه را|فردا عزیز فاطمه، بی‌یار و تنها می‌شود }}

{{ب| امشب به دست شاه دین، باشد سلیمانی نگین‌|فردا به دست ساربان، این حلقه یغما می‌شود }}

{{ب| امشب سر سِرّ خدا، بر دامن زینب بُوَد|فردا انیس خولی و دیر نصاری می‌شود }}

{{ب| ترسم زمین و آسمان، زیر و زبر گردد «حسان»|فردا اسارت نامه‌ی زینب چو اجرا می‌شود <ref>ای اشکها بریزید، ص ۱۷۹.</ref> }}
{{پایان شعر}}<br />

===منزلگاه===
{{شعر}}


{{ب| بار بگشائید اینجا کربلاست‌|آب و خاکش با دل و جان آشناست }}

{{ب| السلام! ای سرزمین کربلا|السلام! ای منزل نور خدا }}

{{ب| السلام! ای وادی دلجوی عشق‌|ور چه خوش می‌آید اینجا بوی عشق }}

{{ب| السلام! ای خیمه‌گاه خواهرم‌|قتلگاه جان‌گداز اکبرم }}

{{ب| کربلا! گهواره‌ی اصغر تویی‌|مقتل عباس مه پیکر تویی }}

{{ب| آمدم، آغوش خود را باز کن‌|بستر مهمان خود را ساز کن }}

{{ب| آمدم، با شهپر جان آمدم‌|آتشم امّا چو طوفان آمدم <ref>گل‌های پرپر؛ ص ۳۳.</ref> }}
{{پایان شعر}}<br />

===سایر اشعار===

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> هم عیش و سرور است، هم اوتاد غم اینجا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هم خنده‌ی شوق است و هم اشک ندم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هم نعره‌ی جنگ است و هم آوازه‌ی عشق است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آمیخته تکبیر و رجز دم به دم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هم لشکر ایمان و هم افراد شیاطین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هم دوزخیان جمع شده هم حرم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> میزان خدایی و سراپرده‌ی شاهی است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هم ناله‌ی مظلوم و فغان از ستم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> رنگین شده این بادیه از خون شهیدان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از محنت و غم پشت فلک گشته خم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قربانی عشق است که افتاده بهر سو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">اعضای بدن ریخته در هر قدم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> صحرای بلا است ولی رشک حنان است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گلگون کفنان، لاله رخان، نیست کم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هم عرصه‌ی جولان سواران بود این دشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">و آرامگه کودک شش ماهه هم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این دشت بلا مجمع هر ضد و نقیض است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دریای وجود است و دیار عدم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بارد به زمین دست و سر و ساعد و بازو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خیزد به هوا آه دل و گرد غم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امواج فراتست و لب سوخته بسیار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">مشکی و عمودی و دو دست و علم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> اوراق پراکنده‌ی قرآن بود آیا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یا عترت پیغمبر خیرالامم اینجا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> با حالت غم بر سر اجساد شهیدان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">صف بسته ملک‌های سما پشت هم اینجا <ref>همان؛ ص ۴۲ و ۴۳.</ref> </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> غرق گل شد کربلا، چون رهگذار زینب است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یا که خونین مقتل یار و تبار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قامت موزون اکبر، سرو ناز کربلاست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چشمه‌ی این باغ، چشم اشکبار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گلبن قاسم دهد بر این گلستان خرّمی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یادگار مجتبی در روزگار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> لاله‌ی عطشان این گلشن، علی اصغر بُود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاهد این گفته، قلب داغدار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در کنار علقمه، سروی مگر آتش گرفت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یا سرا پا غرقه در خون، جان نثار زینب است؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این گلستانی که پا مال سُم اسبان شده‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جسم و جان احمد و دار و ندار زینب است  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> با چنین طوفان گل ریزی، چه گل‌هایی شکفت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کس نمی‌داند، خزان یا نوبهار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گلشن آل خلیل از آتش بیداد سوخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">عقل در حیرت ازین صبر و قرار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از اسارت در ره آزادی او را ننگ نیست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بلکه فرمان بردن از کفّار، عار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خطبه خواند چون علی با آن حیای فاطمی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یاد بودِ مشی پیغمبر، وقار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نطق کردن در خیابان، بین آن غوغاگران‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با وجود حضرت سجّاد، کار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کوفه شد غرق سکوت آنگه که فرمود «اسْکُتُوا»</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">رشته‌ی جان‌ها مگر در اختیار زینب است؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یادبود احتجاج و نطق زهرا تازه شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">رنگ قرآن، در کلام زرنگار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> حفظ جان حضرت سجّاد، از تیغ عدو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جلوه‌ای از روح زهرا، شاهکار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> داد فتوی عاشقان را سرشکستن جایز است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چوب محمل، شاهد این ابتکار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روز عاشورا که شد روشنگر جان بشر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سایه‌ی غم‌های آن، از شام تار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گشت ظالم عاقبت از تخت عزّت سرنگون‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فتح مظلومان، ز یُمن اقتدار زینب است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این عَلَم‌های سیاه و این همه افغان و آه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پرچم فتح و سرود افتخار زینب است <ref>خلوتگه راز؛ ص ۲۲۰ و ۲۲۱.</ref> </span>
|}




{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> چو باده نرگس مستت، بهانه داد به دستم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سبوی هوش به سنگ گران عشق شکستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به باد ساقی کوثر، شدم به بزم تو سقّا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ز شوق بی‌خبر از خویش و از ولای تو مستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شده است خانه‌ی دربست دل، حریم خیالت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که باب چشم امیدم به روی غیر تو بستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چو شمع بر لب ساحل، اگر چه پای بر آبم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ولی به یاد تو سوزان، ز پای تا به سر ستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نمی‌رسی به لبانم، اگر چه تشنه‌ام ای آب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که سربلند چو کوهم، نه پیش پای تو پستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مگیر آتشم از دل، که آبروی من است این‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">مکن ذلیل چو خاکم، نه من هوای پرستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> لوای فتح من از آن در اهتزاز بماند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که در هوای تو ای گل، دمی ز پا ننشستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چو میوه داد فراوان، درخت بشکند از بار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ثمر چو داد نهالم، چه غم اگر که شکستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دو دست من ثمرم بود و پیش پای تو افتاد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خجل ز هدیه‌ی ناقابلم به پیش تو هستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گرفته دست نیازم همیشه دامنت ای شاه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ز پا فتاده‌ام اکنون بیا بگیر تو دستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> «حسان» اگر دهدت می، بگیر از کف ساقی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که من ز رطل گرانش ز هست و نیست بر ستم <ref>همان؛ ص ۱۱۳۹.</ref> </span>
|}
<br />
==منابع==

*[[دانشنامه‌ شعر عاشورایی‌ انقلاب‌ حسینی‌ در شعر شاعران‌ عرب‌ و عجم‌|دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌۲، ص: ۱۵۱۴-۱۵۱۸.]]
*[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۶۷-۵۶۸.]]

==پی‌نوشت==
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران معاصر]]
[[رده:شاعران ایرانی]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران عاشورایی]]
<references />{{شاعران}}