در حال ویرایش محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران (بخش)

==فصل‌های کتاب==
جلوه‌های آیینی این واقعه را در مناطق گوناگون ایران با عناوین زیر بررسی شده است:

===فصل اول: پیشینه عزاداری ماه محرم===

در این فصل به اختصار ویژگی‌های ماه محرم به عنوان مهم‌ترین ارکان فرهنگ و جامعه شیعی ایرانی و طریقی برای جامعه‌پذیری دینی بررسی شده است. همچنین به سابقه عزاداری مردم نسبت به امام حسین (ع) در ایران اشاره شده و روزشمار این واقعه بر اساس مستندات تاریخی، فهرست گردیده است.


===فصل دوم: آیین‌ها و آواهای پیشواز ماه محرم===

این فصل به واقعه عاشورا از منظر سلسله مراسمی که همه ساله به صورت یکی از گسترده‌ترین رسوم مذهبی شیعی برگزار می‌گردد، اختصاص دارد. 
چاووش‌خوانی که یکی از شیوه‌های اطلاع‌رسانی مناسک و مراسم مذهبی بوده است به همراه بستن سقاخانه و مراسم علم‌بندان محتوای بخش اول این فصل است و در بخش دوم آواهای پیشواز ماه محرم مثل چاووش‌خوانی و سالم‌خوانی به همراه نمونه‌های اشعار آمده است.


===فصل سوم: آیین‌ها و آواهای سوگواری ماه محرم===

بخش اول این فصل به آیین‌های سوگواری ماه محرم اختصاص دارد. سوگ‌هایی که در ماه محرم در مناطق مختلف ایران برگزار می‌شوند بسیار گسترده و متنوع‌اند. 
بخش دوم آواهای سوگواری ماه محرم مانند مرثیه‌خوانی و نوحه‌خوانی در دهه اول محرم با مصادیقی از شهرها و روستاهای مختلف است.


===فصل چهارم: بازتاب قیام عاشورا در ادبیات شفاهی===

در این فصل ادبیات عامه ماه محرم که به دو صورت روایت‌های منظوم و منثور در میان توده مردم رواج دارد، با ذکر نمونه‌هایی آورده شده است. ترانه‌های دوبیتی، تصنیف، چارپاره، لالایی، متل، چیستان، بازی‌های منظوم و اشعار عامیانه از جمله این روایات هستند. 


===فصل پنجم: نماد و نمایش در فرهنگ عاشورا===

در سوگواری‌های ماه محرم، باورها و منویات درونی مردم در قالب نمادها و نشانه‌ها بیان می‌شود.
بخش اول این فصل به نماد در فرهنگ عاشورا اختصاص دارد. در این بخش از شبیه‌گردانی به نماد سوگ‌یادهای مذهبی یاد شده و به شبیه‌سازی و نمادپردازی محرم از نگاه سفرنامه‌نویسان و مستشرقان اشاره شده است. 
عنوان بخش دوم نمایش آیینی در فرهنگ عاشورا است. در این بخش به تعزیه یا شبیه‌خوانی و چایینه که الگوی فرهنگی زنانه برای انتقال ارزش‌های مذهبی ماه محرم و ایام عاشوراست، به اختصار پرداخته شده است.

===فصل ششم: آیین‌ها و آواهای سوگواری ماه صف===

در این فصل و در دو قسمت جداگانه «آیین‌ها» و «آواهای» این ماه توصیف و تدوین شده است؛ و به «سوگواری ماه صفر در فرهنگ مردم ایران» اختصاص دارد. 
این ماه، ماه ورود خانواده امام حسین (ع) و بازماندگان واقعه کربلا به شام است و آنان در شام آزار بسیار دیدند و شاید به همین دلیل است که حرمت این ماه همچون ماه محرم پاس داشته می‌شود. مناسبت‌های ماه صفر شامل: وفات پیامبر اسلام (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا (ع) است.