در حال ویرایش تراژدی کربلا: مطالعه جامعه شناختی گفتمان شیعه (بخش)

== چکیده‌ای از کتاب ==
در فصل اول نویسنده در نگاهی گذرا به تاریخ، به امامت حاکمیت و تحولات اجتماعی در اسلام پرداخته‌است. دین با رسالتی مذهبی و نهضتی سیاسی به جهانیان عرضه شده که این نهضت باعث مبارزه‌ای بین توده مردم (فقرا و مستضعفان) و طبقه اشرافی حاکم بر مکه شد. بعد اشاره‌ای به فتح مکه و رویکرد سیاسی-اجتماعی قریش دارد که سبب اختلاف بین مسلمانان درباره‌ جانشینی پیامبر(ص) و بوجود آمدن فرقه شیعه و سنی شد. بسیاری از پژوهشگران بر این اعتقادند که مذهب تسنن با حمایت متوکل عباسی با جنگ علیه همه مذاهب اسلامی پدید آمد و شیعه در نظر اهل سنت به «رافضه» یعنی مخالفان مشهور شدند. سپس به تاریخچه و سیر تحولات سوگواری حسینی پرداخته شده است. نخستین کسی که سوگواره‌ای در روز [[عاشورا]] به مناسبت یادمان [[حسین بن على (ع)|حسین بن علی]] برگزار کرد را [[مختار بن ابی عبید ثقفی|مختار بن یوسف ثقفی]] می‌داند و بعد به بررسی تاریخچه عزاداری حسینی در دوره‌های مختلف می‌پردازد. مثلا در زمان آل‌بویه برای نخستین بار شیعیان توانستند بدون هیچ منعی اجازه برپایی شعایر مذهبی و برگزاری سوگواره‌های عاشورا برخوردار شوند و در قرن بیستم مراسم سوگواری به اندازه‌ای رواج یافت که به فولکلور ملی بدل گشت. در عراق بعد از تاسیس نظام پادشاهی برای اولین بار روز عاشورا به عنوان تعطیل رسمی اعلام گردید. 

در فصل دوم به تراژدی کربلا که از آن به عنوان نخستین تراژدی اسلام یاد می‌کند، میپردارد. مراسم، آداب و رسوم عزاداری حسینی مانند سخنرانی‌ها، دسته‌های [[سینه‌زنی]] و [[زنجیر زنی|زنجیرزنی]] و [[قمه‌زنى|قمه‌زنی]] و [[تعزیه]] در کشورهای مختلف مانند ترکیه، مصر، هند، لبنان، ایران و با تاکید بیشتر بر کشور عراق, که بیشتر در دهه اول [[محرم]] در شهرهای جنوب عراق برپا می‌شوند و مسیرهای راهپیمایی در ایام [[محرم]] می‌پردازد. 

در فصل سوم نویسنده به عواملی که در گسترش مراسم عزاداری حسینی در عراق موثر بوده پرداخته که از جمله آن عوامل می‌توان به روابط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در عراق معاصر، مهاجرت از روستا به شهر و تاثیر آن در عزاداری حسینی و ... اشاره کرد. 

در فصل بعدی به اهمیت و نقش مذهبی، اجتماعی و سیاسی شهرهای مقدس عراق و موقعیت جغرافیایی و تاریخی آنها می‌پردازد و مراکز فرهنگی و زیارتگاه‌های عراق را معرفی می‌کند. از میان آنها می‌توان به مرقد [[حسین بن على (ع)|امام حسین (ع)]]، مرقد حضرت علی (ع)، قبرستان نجف و ...  اشاره کرد. در بخشی به موالات، شفاعت و نجات [[اهل بیت]] مخصوصا [[حسین بن على (ع)|امام حسین (ع)]] سخن به میان رفته است و او را سمبلی برای نجات شیعه می‌داند. شیعیان معتقد گریه بر امام حسین (ع) باعث [[شفاعت]] و نجات است و بر این عقیده پیای‌بندند که شهادت داوطلبانه امام حسین(ع) در راه حق با شفاعت دوستدارانش در قیامت پیوند خورده‌ا‌ست. گروهی از خاورشناسان امام حسین (ع) و حضرت مسیح (ع) را از جهاتی مانند نجات بشریت شبیه به هم می‌دانند. 

در فصل آخر کتاب نویسنده به سوء استفاده، تحریفات و بدعت‌گذاری‌ها از مراسمات عزاداری مانند آسیب رساندن به بدن و شکنجه سخن می‌گوید و معتقد است که این اعمال با روح اسلام ناسازگار است و در بررسی تاریخی عزاداری امام حسین(ع) در جامعه نشان می‌دهد که هر اندازه این مراسم در فضایی سالم برگزار شود، به همان مقدار از افراط و خشونت فاصله می‌گیرد. در عزاداری حسینی نیز حرکتهای ملی و نیروهای سیاسی تاثیرگذار است که از اولین تلاش‌ها برای مداخله نمایندگان سیاسی انگلیس در عراق صورت گرفت. با نزدیک شدن به شیعه زمینه نفوذ در مراسمات را فراهم آورد به طوری که چای مورد نیاز مجالس را تامین و مقدار زیادی پارچه سفید برای مراسم قمه<sub>‌</sub>زنی اهدا نمود. از دیگر تلاشهای انگلیس برای نزدیک شدن به شیعه دیدار سفیر انگلیس با «آیت‌الله کاشف الغطا» در نجف بود که با ترفندهایی برای تثبیت بخشی از اهداف خود و شعارهای سیاسی می‌خواست از مجالس عاشورا استفاده کند. به این جهت اسلام را دینی انقلابی و دارای نشانه‌های کمونیستی می‌دانستند.