در حال ویرایش یغماى جندقى (بخش)

===در رثای [[سیدالشهدا (ع)|سید الشهداء]]===
{{شعر}}


{{ب| شهنشاهی که بودی گوی گردون گوی چوگانش‌|سر از چوگان کین گردید گوی آسا به میدانش }}

{{ب| خلیلی کش فدا زیبد چو اسمعیل صد قربان‌|دمید از مطلع خنجر هلال عید قربانش }}

{{ب| سکندر<ref>سکندر: معروفست که اسکندر ذوالقرنین قصد آب حیات نمود ولی موفق به خوردن آن نشد ولی خضر بر آن آب دست یافت.</ref> حشمتی کاب خضر از خاک ره بردی‌|به ظلمات عطش در، تیره‌گون شد آب حیوانش }}

{{ب| لب لعلی که در دُرج<ref> در دُرج: کنایه از دهان معشوق.</ref> احمد لب بر آن سودی‌|شد از الماس پیکان عقد لؤلؤ کان مرجانش }}

{{ب| سواری را که دوش راکب معراج، میدان بود|سپهر انگیخت از دشت شهادت گرد جولانش }}

{{ب| به مهد خاک خفت از بی‌کسی آن کامد از رفعت‌|به استحقاق جبریل امین [[گهواره]] جنبانش }}

{{ب| به رتبت ناخدایی کز ازل فلک النجاة آمد|فلک بسپرد در دریای خون کشتی به طوفانش }}

{{ب| عزیزی کش ز ساعد بست زهرا طوق پیراهن‌|گشود از ناخن تیغ ستم گوی گریبانش }}

{{ب| وجودی کآفرینش را از او شد خلعت هستی‌|سپهر خصم، پیراهن به خاک افکند عریانش }}

{{ب| مکید از قحط آب انگشتری شاهی کز استغنا|نمودی در نظر پای ملخ، ملک سلیمانش }}

{{ب| چه حاجت قصّه‌ی آن خشک لب پرسیدن از «یغما»|به لفظی‌تر حکایت می‌کند سیلاب مژگانش  }}
{{پایان شعر}}


{{شعر}}
{{ب| در عزایت چکنم گر نکنم خاک به سر|زین مصیبت چه خورم، گر نخورم خون جگر }}

{{ب| تو به فردوس برین تاخته گلگون به نشاط|من سوی شام الم بسته به غم بار سفر }}

{{ب| ماند اکنون که دل از دولت وصلت محروم‌|ماند اکنون که ز چهر تو جدا دیده‌ی تر }}

{{ب| چه برم گر نبرم مژده‌ی وصلت به روان‌|چه دهم گر ندهم وعده‌ی رویت به نظر }}

{{ب| خیل انصار ترا تن به زمین سر به سنان‌|آل اطهار ترا دل به تعب جان به خطر }}

{{ب| چکنم گر نکنم شکوه ز پیکار قضا|چه زنم گر نزنم ناله ز بیداد قدر }}

{{ب| پور بیمار تو را پای به زنجیر درون‌|دخت افگار تو را روی برون از معجر }}

{{ب| زین تحکّم چه زنم گر نزنم دست بروی‌|زین تهتّک چه درم گر ندرم جامه به بر }}

{{ب| پیکر چاک تو در آب همی ز آن لب خشک‌|آتش جان تو بر باد از آن دیده‌ی تر }}

{{ب| چه فروزم نفروزم همه کانون ز روان‌|چه تراوم نتراوم همه دریا ز بصر  }}

{{ب| آل اطهار تو را بر سر معموره عبور|حرم عزّ تو را در بن ویرانه مقر }}

{{ب| چه زنم گر نزنم بر به ثری<ref>ثری: زمین.</ref> سقف سپهر|چه برم گر به ثریّا نبرم خاک گذر }}

{{ب| چکنم گر نکنم جان و جهان شیب و فراز|چکنم گر نکنم کون و مکان زیر و زبر }}

{{ب| زین تغافل چه کشم گر نکشم دشنه به دل‌|زین تغابن چکنم گر نکنم خاک به سر  }}
{{پایان شعر}}


{{شعر}}

{{ب| کمر بستی به خون ای پیر گردون، نوجوانی را|به خواری بر زمین افکندی آخر، آسمانی را }}

{{ب| به دام فتنه از منقار تیر و مِخلَب<ref>مخلب: چنگ.</ref> خنجر|شکستی پر، همایون طایر عرش آشیانی را }}

{{ب| بهار آید همی تا خار بومی را خزان کردی‌|ز صرصر خیزی باد مخالف گلستانی را }}

{{ب| ز منع آب جانسوز آتشی افروختی، وز وی‌|زدی سر بر فلک دود مصیبت دودمانی را }}

{{ب| ز کین دندان گزای ناب پیکان سگان کردی‌|بشیر مهر زهرا مغز پرورد استخوانی را }}

{{ب| غذا ز الوان خون آوردی آب از چشمه‌ی پیکان‌|جزاک اللّه نکو کردی رعایت میهمانی را }}

{{ب| ندانم تا چه کردی با جهان جان، همی دانم‌|که از غم تا قیامت سوختی جان جهانی را }}

{{ب| دل از قتل شهیدی بر کنارم دجله بگشاید|به طرف جان سپاری بسته بینم چون میانی را }}

{{ب| کنم یاد از اسیری چند و خاک شام چون بینم‌|غریب خسته‌ی آواره‌ی بی‌خانمانی را }}

{{ب| تبم گیرد ز رنج طفل بیماری به ویرانی‌|چو سر بر خشت حسرت خفته بینم ناتوانی را }}

{{ب| ز اشک دیده‌ی «یغما» به یاد آور درین ماتم‌|روان سیلاب خون بینی چو بر در آستانی را<ref>اشک خون؛ ص ۹۷- ۹۹.</ref> }} 
{{پایان شعر}}


{{شعر}}

{{ب| آسمان‌سا، عَلَم لشکر کفّار دریغ‌|رایت خسرو اسلام، نگونسار دریغ }}

{{ب| بازوی چرخ قوی پنجه به یک تیغ افکند|پای ما از طلب و دست تو از کار دریغ }}

{{ب| یک دل از چار طرف، شش جهت و هفت سپهر|بسته بر آل محمد درِ زنهار دریغ }}

{{ب| چه کند گرنه خود آماده‌ی میدان گردد|شاه را چون نه سپه ماند و نه سالار دریغ }}

{{ب| خاطر فاطمه غمگین طلبد هندوی چرخ‌|تا کند شاد، دل هند جگرخوار دریغ  }}
{{پایان شعر}}

====نوحه‌ی سینه‌زنی<ref>در بحر مستزاد</ref>====

{{شعر}}
{{ب| زان مصیبت نه همین از خاکیان ماتم به پاست، کی رواست؟|سرنگون گردی فلک  }} 

{{ب| چار ارکان، شش جهت، تا نه فلک ماتم‌سراست، کی رواست؟ |سرنگون گردی فلک }} 

{{ب| بال و قدرت قاصر و دام گرفتاری بلند، ز این کمند |نای آزادی بلند  }} 

{{ب| دست فتنه زود خون پای امان اندر حناست، کی رواست؟ |سرنگون گردی فلک<ref>مجموعه آثار یغمای جندقی؛ ج ۱، ص ۲۹۲.</ref> }} 
{{پایان شعر}}


{{شعر}}
{{ب| همه ز انداز توام بهره غم افتاد فلک‌|از تو فریاد فلک  }} 

{{ب| سال و ماه و شب و روز از تو نیم شاد فلک| از تو فریاد فلک }} 

{{ب| صرصر قهر تو در ماریه از آل زیاد| آتشی ریخت که داد  }} 

{{ب| خاک اولاد پیمبر همه بر باد فلک |از تو فریاد فلک<ref>همان؛ ص ۳۲۶.</ref> }} 
{{پایان شعر}}


{{شعر}}
{{ب| می‌رسد خشک لب از شطّ فرات، اکبر من‌|نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| سیلانی بکن ای چشمه‌ی چشم تر من |نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| کسوت عمر تو این خم فیروزه نمون |لعلی آورد به خون  }} 

{{ب| گیتی از نیل عزا ساخت سیه معجر من |نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| تا ز شست ستم خصم خدنگ افکن تو |شد مشبّک تن تو }} 

{{ب| بیخت پرویزن<ref> پرویزن: غربال.</ref> غم خاک عزا بر سر من‌|نوجوان اکبر من }}  

{{ب| کرد تا لطمه‌ی باد اجل ای نخل جوان |باغ عمر تو خزان  }} 

{{ب| ریخت از شاخ طراوت همه برگ و بر من |نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| دولت سوگ توام ای شه اقلیم بها |خسروی کرد عطا  }} 

{{ب| سینه طبل است و علم آه و الم لشکر من |نوجوان اکبر من }}  

{{ب| چرخ کز داغ غمت سوخت بر آتش چو خشم |تا به دامانت رسم }}  

{{ب| کاش بر باد دهد توده‌ی خاکستر من |نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| تا تهی جام بقایت ز مدار مه و مهر |دور مینای سپهر  }} 

{{ب| ساخت لبریز ز خوناب جگر ساغر من|نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| تا مه روی تو ای بدر عرب شمس عراق |خورد آسیب محاق }}  

{{ب| تیره شد روز پدر گشت سیه اختر من |نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| بر به شاخ ارم ای باز همایون فر و فال |تا گشودی پر و بال }}  

{{ب| ریخت در دام حوادث همه بال و پر من |نوجوان اکبر من  }} 

{{ب| گر برین باطله یغما کرم شبه رسول |نکشد خط قبول  }} 

{{ب| خاک بر فرق من و کلک من و دفتر من |نوجوان اکبر من }}  
{{پایان شعر}}