در حال ویرایش ادبیات عاشورا (بخش)

==انواع منابع در ادبیات عاشورایی==

===کتاب‌های مقتل===
مقتل یعنی محل کشته شدن. و در اصطلاح، کتاب مقتل، کتاب‌هایی هستند که دربارۀ شرح قتل حسین بن على (ع) و واقعۀ کربلا نوشته شده باشد.

*تسمیه من قتل مع الحسین بن علی علیهما السلام من ولده و اخوته و اهل بیته و شیعته، از ابن زبیر
*[[ابومخنف|مقتل الحسین، از ابومخنف]]
*مقاتل الطالبین، از ابوالفرج اصفهانی
*مقتل الحسین، از ابوالقاسم سلیمان بن احمد شامی طبرانی
*الحسین و السنه، از سید عبدالعزیز طباطبایی
*مقتل الحسین بن علی بن ابی طالب، از محمدشجاع ضیف الله

===کتاب‌های رجالی===
کتب رجالی، کتبی هستند که نویسنده به شرح حال نویسی و رجال شناسی می‌پردازد. به عنوان مثال در بخش هشتم: "ترجمه الحسین علیه السلام و مقتله" کتاب الطبقات الکبری، نویسنده زندگی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را نوشته است؛ که از دوران کودکی امام، احادیث پیامبر (ص) در شان او، پیش‌گویی‌هایی درباره شهادت او، رفتن امام به مکه و کوفه، رخدادهای روز عاشورا، نام شهدای عاشورا، روانه کردن اسیران به کوفه و شام، دگرگونی‌های جهان پس از شهادت سیدالشهدا (ع)، قیام توابین و مراثی درباره امام (ع).

نمونه‌های دیگر در این باب:

*الطبقات الکبری، از محمدبن سعد
*انساب الشرف و اخبارهم، از احمدبن یحیی بلاذری

===کتاب‌های حدیثی===
کتاب‌هایی بر اساس روایات که در نقل مطالب، حتما سند و منبع آن ذکر می‌شود مانند:

*امالی، از شیخ صدوق
*شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار، از قاضی ابوحنیفه نعمان بن محمد تمیمی مغربی

===کتاب‌های تاریخی و سیره===
در این کتاب‌ها واقعه عاشورا، به صورت گزارش نوشته می‌شود. گاهی این گزارش به صورت کامل و گاهی به صورت خلاصه آمده است. به عنوان مثال کتاب "الامامه و السیاسه" از ابن قتیبه دینوری، گزارشی مختصر از اتفاقات عاشورا آورده است.

کتاب دیگر در این باب:

*الاخبار الطوال، از ابوحنیفه دینوری
*تاریخ یعقوبی، از احمد بن واضح یعقوبی
*تاریخ الرسل و الملوک (معروف به تاریخ طبری)، از ابوجعفر محمد بن جریر طبری
*الفتوح، از ابن اعثم کوفی
*الارشاد فی معرف حجج الله علی العباد، از شیخ مفید

===منابع ادبی===
در مورد شعر عاشورایی معاصر در زبان فارسی، بسیاری از شاعران خود دیوانی در مورد عاشورا دارند. به عنوان مثال می‌توان از دیوان‌های زیر نام برد:

*دوازده بند حاج سلیمان صباحی، از [[صباحی بیدگلی‌|بیدگل کاشانی]]
*دیوان (مراثی)، از [[وصال شیرازی‌|وصال شیرازی]]
*کلیات جودی، از [[عبدالجواد جودی خراسانی|عبدالجواد جودی]]
*مثنوی اشارات الحسینیه، از [[عنقاى اصفهانى|جلال الدین علی بن علی عنقا]]
*شمع جمع، از [[فواد کرمانى|فواد کرمانی]]
*لاله‌های خونین، از [[ژولیده نیشابوری‌|ژولیده نیشابوری]]
*و ... .

===تعزیه‌نامه‌ها===
تعزیه‌، نوعی‌ نمایش‌ مذهبی‌ و سنّتیِ ایرانی‌ شیعی‌، عمدتاً در بارة‌ شهادت‌ امام‌ حسین‌ و مصائب‌ اهل‌بیت‌ (ع) است. کتاب تعزیه، کتبی هستند که نویسنده، واقعه عاشورا به سبک نمایشی نوشته است. به عنوان مثال می‌توان به کتاب:

*روضه‌الشهدا کاشفی
*[[محتشم کاشانی‌|مراثی محتشم کاشانی]]