در حال ویرایش شیخ بهایی‌ (بخش)

==زندگینامه==
محمد بن [[حسین بن على (ع)|حسین]] عاملی در روز چهارشنبه 17 یا 27 ذی‌الحجه سال 953 ه.ق یا غروب پنج‌شنبه 17 محرم همان سال در قریه بعلبک (بعلبک، همان سرزمینی است که مردمانش الیاس پیامبر را تکذیب کردند و سه سال دچار قحطی شدند تا سرانجام بادعای خیر او باران بارید و مشکل مردم به اصلاح آمد.) از قرای جبل عامل، بدنیا آمد. نام پدرش عزالدین حسین از علما و مفاخر بزرگ دوران خود در لبنان و ایران و از شاگردان شهید ثانی بوده است. 

نسب او به حارث اعور همدانی (از خواص اصحاب حضرت امیرالمومنین (ع) بود و توسط آن حضرت به خطاب «یا حار همدان من یمت یزنی» مخاطب شد.) می‌رسد. 

شیخ بهایی با دخترِ علی منشار عاملی که دختری دانشمند بود ازدواج کرد. از پدر همسر او بعد از وفات کتابخانه‌ای 4 هزار جلدی بر جای ماند که شیخ بهایی آن را در 1030ق وقف کرد. 

پدر شیخ بهایی بعد از اقامت در ایران به توصیه و تاکید شیخ علی منشار برای حکمرانی در منصب شیخ‌الاسلامی به قزوین رفت و شیخ بهایی نیز در آنجا به تحصیل علوم مختلف پرداخت.<ref>شیخ بهایی،کشکول ،انتشارات فراهانی،ج ۱ ،ص۲۱۳.</ref> بهاء‌الدین در زمان مهاجرت به ایران 13 ساله و به نقلی دیگر 7 سال داشته است.<ref>اعتمادالسلطنه، ص۴۴۷؛ بحرانی، ص۲۶.</ref>

بهایی بخش اعظمی ار تحصیلات خود را در قزوین گذراند و بعد از آن در اصفهان به تحصیل ادامه داد. اولین معلم او پدرش حسین بن عبدالصمد بود که مقدمات علوم اسلامی همچون علوم عربی،‌فقه، اصول و تفسیر، درس اخلاق و حب اهل‌بین (علیهم‌السلام) را به خوبی به فرزندش آموزش داد.

از جمله استادان وی می‌توان به نجم ابن شهاب مولف «حاشیه بر تهذیب منطق»، مولانا افضل قاینی، حکیم عمادالدین محود طبیب ویژه شاه طهماسب، صحیح بخاری و ... نام برد. 

شیخ بهایی در سال 984ق به امر شاه طهماسب پس از مرگ پدرش<ref>بحرانی، ص۲۶ ـ ۲۷؛ بهائی، کلیات، مقدمه نفیسی، ص۲۹.</ref> به هرات سفر کرد و اولین منصب رسمی خود که شیخ الاسلامی بود را عهده‌دار شد.<ref>مهاجر، ص۱۵۶؛ بهائی، کلیات، مقدمه نفیسی، ص۳۴؛ خوانساری، ج۷، ص۵۸</ref>

گفته شده که او به سبب دانش و تقوا خود ارج و قرب بالایی در دربار صفوی داشت و مورد اعتماد و مشورت شاه عباس اول بود، تا آنجا که شاه امورات شرعی خانوادگی خود را نیز به کمک او برطرف می‌نمود.<ref>فلسفی، ج۲، ص۵۶۳، ۵۷۴؛ منجم یزدی، ص۱۰۹، ۲۶۸، ۳۰۱، ۳۴۷.</ref>

==='''مذهب شیخ بهائي'''===
انتصاب شیخ و خانواده‌اش به شیعیان جبل عامل و همچنین تالیف‌های وی در فقه و معارف شیعی از یک طرف و از طرفی قصیده معروف او در مدح امام زمان و همچنین صلواتی که برای 14 معصوم ساخته بود، شیعه بودن او را غیرقابل تردید می‌کند. شیخ بهائی در شعرهای عربی خود ارادت و اخلاص خود به ائمه شیعه<ref>خوانساری، ج۷، ص۷۰ ـ ۷۱؛ حرّ عاملی، امل، ج۱، ص۱۵۹؛ امینی، ج۱۱، ص۲۷۳ ـ ۲۷۹.</ref> و همچنین تبری از مخالفان آنها را به صورت علنی اعلام کرده است. 

عده‌ای همچون محمدامین محبّی<ref>محبی، خلاصة الاثر، ج۳، ص۴۴۰ ـ ۴۴۱.</ref> شیعه بودن شیخ را تنها به سبب  محبت افراطی او ائمه شیعه می‌دانستند، زیرا معتقدند که وی تسنن خود را از شاه عباس اول پنهان می‌کرده است. <sup> </sup>برخی از علما مدارای شیخ با دیگر مذاهب را محل اشکال دانسته و در در اعتماد به تردید کرده‌اند<ref>امین، ج۹، ص۲۴۲ ـ ۲۴۳.</ref> اما حاشیه‌نویسی وی بر کشاف زمخشری و بر تفسیر بیضاوی<ref>امین، ج۹، ص۲۴۴؛ خوانساری، ج۷، ص۵۹.</ref> از جمله نمونه‌هایی هستند که کمک می‌کنند به تاکید اینکه او فقیه شیعی معتدلی بوده است.