در حال ویرایش ادیب الممالک فراهانی (بخش)

==زندگینامه==

میرزا محمدصادق فراهانی ملقّب به «امیرالشعراء» و «ادیب‌الممالک» و متخلّص به «امیری» فرزند حاج میرزا حسین و برادر میرزا ابوالقاسم قائم، وزیر مشهور محمدشاه بود. ادیب از کودکی به آموختن علوم و ادبیات فارسی و تازی و زبان‌های اروپایی اشتغال یافت و هم از کودکی به شعر پرداخت. او علوم ادبی زمان را نزد استادان فن فرا گرفت و در زمان خود در پیشه شاعری برجسته بود. در سال‌های جوانی بر اثر تنگدستی و تعدیات حکمران محلّی، از زادگاهش «گازران اراک» پیاده به تهران عزیمت کرد. وی سرودن شعر را با مدیحه‌گویی و تخلّص «پروانه» آغاز کرد بعدها مورد توجه امیر نظام گروسی، وزیر فوائد عامه قرار گرفت و تخلّص خود را به «امیری» تغییر داد. ادیب تا سال ۱۳۱۴ ه. ق لقب امیرالشعرایی داشت امّا در این سال مظفرالدّین شاه وی را لقب «ادیب‌الممالک» داد. از سال ۱۳۱۶ ه. ق نویسندگی و اداره‌ی روزنامه‌های «ادب»، «مجلس عراق عجم» و «آفتاب» را بر عهده داشت. او در لغت فارسى و تازى دستى به تمام داشته، از فنون ادبى، حکمت، ریاضى و نجوم بهره کافى برده و با زبان‌هاى روسى و ترکى و فرانسه و انگلیسى آشنا بوده‌است. وی در طلیعۀ مشروطیت در مسیر مبارزات سیاسی قرار گرفت و موضوعات شعرش به کلّی تغییر یافت و به سرودن اشعار سیاسی و وطنی پرداخت و غالب اشعارش نمایندۀ زندگانی اجتماعی و مبارزات سیاسی وی بود.